سیماى موعود در قرآن

اشاره :

سیماى درخشان ائمه هدى (علیهم السلام) در قرآن کریم همواره روشنگر راه شیعیان و پیروان ایشان بوده و هست و در این میان آیات مربوط به موعود آخرالزمان (علیه السلام) دریاى نورى است که تلألؤ آن افق‏هاى آینده جامعه بشرى را آشکار مى‏کند و به قلب مؤمنین اطمینان می ‏بخشد.

در این ره آورد قطره ه‏ایی از این دریا را هدیه به پیشگاهش مى‏ کنیم.

از هرجزء قرآن کریم یک آیه که براساس روایات درباره آن وجود مقدس است همراه با حدیثى از امامان معصوم(علیهم السلام) استخراج کرده ‏ایم.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ مَن یَرْتَدَّ مِنکُمْ عَن دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِى اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّهٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّهٍ عَلَى الْکَافِرِینَ…  ۱

اى کسانى که ایمان آورده ‏اید هر کدام از شما از دین خود مرتد شود به زودى خداوند قومى را که دوست مى ‏دارد و آنها نیز او را دوست مى‏ دارند و نسبت به مؤمنان فروتن و بر کافران مقتدرند براى یارى اسلام خواهد برانگیخت.

امام صادق(علیه السلام) فرمودند: إنّ صاحب هذا الاًمر محفوظ له أصحابه ولو ذهب ‏الناس جمیعاً أتى‏ الله بأصحابه و هم الذین قال اللّه عزّوجل: فإن یکفر بها هؤلاء فقد وکلّنا بها قوماً لیسوا بها کافرین و هم الذین قال اللّه عزّوجل فسوف یأتى ‏الله… أعزه على ‏الکافرین.

همانا اصحاب و یاران این امر برایش محفوظند و اگر همه مردم از بین بروند خداوند یارانش را خواهد آورد آنها همانانند که خدا درباره آنها فرموده:

پس اگر این قوم به آن کفر ورزند همانا ما قومى را که هرگز به آن کافر نشوند بر آن گماریم و ایشانند که خدا درباره آنها فرموده:

پس خداوند به زودى قومى را که خداوند را دوست می ‏دارند و او نیز آنها را دوست مى ‏دارد و بر کافران مقتدر و بر مؤمنان فروتن هستند برمی ‏انگیزد.

فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُکِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ أَبْوَابَ کُلِّ شَیْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَهً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ. ۲

پس‏ چون‏آن چهار نعمت‏هاى‏ خدا به ایشان تذکر داده ‏شده‏ بوده مه‏را فراموش کردند:

ابواب همه چیز رابرآنها گشودیم ‏تا آنگاه‏ که‏ به آنچه عطا شدند شادمان و مغرور گشتند به ناگاه آنها را به کیفر اعمالشان رساندیم و در آن هنگام خوار و ناامید شدند.

امام باقر(علیه السلام) در این رابطه فرمودند: فلما نسوا ما ذکّروا به یعنى فلما ترکوا ولایه أمیرالمؤمنین علیه‏السلام و قد أمروا بها فتحنا علیهم أبواب کل شى‏ء یعنى دولتهم فى ‏الدنیا و ماسبط لهم فیها و أمّا قوله حتى إذا فرحوا بما أوتوا أخذناهم بغته فإذا هم مبلسون یعنى بذلک قیام القائم، حتى کانّهم لم یکن لهم سلطان قط فذلک قوله بغته فنزل آخر هذه الایه على محمد(صلی الله علیه و آله و سلم):

فقطع دابر القوم الذین ظلموا والحمدالله رب‏ العالمین.

اینکه آیه فرموده: پس چون آنچه از نعمت‏هاى خدا به ایشان تذکر داده شده بود همه را فراموش کردند؛ یعنى وقتى ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) را ترک گفتند و آن در صورتى بود که به آن مأمور شده بودند.

ابواب همه چیز را بر آنها گشودیم؛ یعنى دولتشان در دنیا و آنچه در آن گسترده شده و اما اینکه فرموده:

تا آنگاه که به آنچه عطا شدند شادمان و مغرور گشتند به ناگاه آنها را به کیفر اعمالشان گرفتار کردیم و در آن هنگام خوار و ناامید شدند منظور از آن قیام قائم(علیه السلام) است به طورى که گویى هیچ‏گونه سلطه و  کومتى بر ایشان نبوده و این است که فرموده به ناگاه و آخر این آیه بر پیامبر نازل گشت پس ریشه قومى که ستم‏ پیشه کردند کنده شده و ستایش براى خداى عالمیان است.

هَلْ یَنظُرُونَ إِلاَّ تَأْوِیلَهُ یَوْمَ یَأْتِى تَأْوِیلُهُ …۳

کافران که منکر آیات خدا و نتیجه اعمال خود هستند چه انتظار کشند، منتظر رسیدن تأویل آیات و تحقق یافتن روز موعودند؟ روزى که تأویل آیات فرا رسد.

حضرت صادق(علیه السلام) فرمود: ذلک فى‏ یوم القائم(علیه السلام) .

این در روز قیام قائم(علیه السلام) است.

وَمِن قَوْمِ مُوسَى أُمَّهٌ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ یَعْدِلُونَ . ۴

و جماعتى از قوم موسى(علیه السلام) به دین حق هدایت کنند و به آن باز مى ‏گردند.

امام صادق(علیه السلام) فرمودند: اذا ظهر القائم(علیه السلام) من ظهر هذا البیت بعث‏الله معه سبعه و عشرین رجلاً من قوم موسى و هم‏الذین قال‏الله تعالى: و من قوم موسى…

وقتى قائم(علیه السلام) از پشت این خانه کعبه ظاهر شود خدا با او بیست و هفت مرد از قوم موسى(علیه السلام) را برمى‏ انگیزد و آنانند که خدا درباره آنها این آیه را فرموده است.

وَقَاتِلُواْ الْمُشْرِکِینَ کَآفَّهً کَمَا یُقَاتِلُونَکُمْ کَآفَّهً … ۵

و بکشید مشرکان را همگى همانطور که همگى آنها با شما جنگ کردند.

امام محمد باقر (علیه السلام) مى‏ فرماید: لم یجى‏ء تأویل هذه الآیه ولو قد قام قائمنا بعد من یدرکه مایکون من تأویل هذه الآیه لیبلغن دین محمد مابلغ اللیل حتى لایکون مشرک على ظهرالاًرض کما قال‏الله.

هنوز تأویل این آیه نرسیده است و هرگاه قائم(علیه السلام) ما به پاخیزد هر آنکه زمان او را دریابد آنچه از پى تأویل این آیه خواهد بود را درک مى ‏کند و دین محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) تا هر کجا که شب سایه افکند خواهد رسید تا جایى که هیچگونه شرکى بر زمین نخواهد ماند همچنان که خداوند فرموده است.

پى ‏نوشت‏ها :
۱- سوره مائده ، آیه ۵۴٫
۲-سوره انعام، آیه ۴۴
۳-سوره اعراف، آیه ۵۳
۴- سوره اعراف ، آیه ۱۵۹
۵-سوره توبه، آیه ۳۶

منبع :سعید مقدس،موعود ؛ فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۲، شماره ۳۷