تفاوت عقیدتی داعش با القاعده

زمان مطالعه : 4 دقیقه

توسط : حمید الله رفیعی

0 نظر

اشاره:

گروه های تروریستی در جهان اسلام مبتنی بر عقاید فرقه وهابیت می باشند، این گروه ها از شرق آسیا تا غرب آفریقا با نام‌های مختلف ازقبیل، سپاه صحابه، لشکر جهنگوی، انصارالسنه، بوکوحرام، القاعده، جبهه النصره، داعش و امثال اینها دارای تفکر و عمل همسان هستند. تکفیر و کشتار مسلمانان و خشونت در آن از نمادهای این گروه ها است که به تفکر وهابیت منتهی می‌شود. در این نوشته به ارتباط عقاید داعش با القاعده مطالبی بیان گردیده است.

«محمد صلاح زاید» دبیر کل حزب «النصر» مصر طی اظهاراتی شدیدترین حملات و انتقادات را متوجه اندیشه وهابیت کرد وگفت: تروریسمی که امروز، ما در منطقه خاور میانه بویژه در مصر و عراق شاهد آن هستیم ثمره اندیشه انحرافی وهابیت است؛ زیرا این فرقه مغز جوانان را نابود کرده است.^[۱] بنابراین بین گروه داعش و القاعد از نظر تفکر و اعتقاد تفاوتی وجود ندارد.

گروه داعش که مخفف «دولت اسلامی در عراق و شام» است از خطرناکترین گروه‌های تروریستی وهابیت است که در این روزها کشور عراق و سوریه را مورد تهاجم وحشیانه خود قرار داده است. این در واقع جای شبکه القاعده را به عنوان بزرگترین و خطرناکترین تشکیلات افراطی در کل جهان گرفته است.^[۲]

با وجود اینکه دربار آل سعود نقش اصلی را در به وجود آوردن این دو گروه داشته است، در این اواخر آل الشیخ مفتی اعظم وهابیها از این دو گروه تبرئه جسته و گفته است که افکار افراطی و تعصب و ترور که موجب فساد در زمین و نابودی مردمان و سرزمین ها می شود، نه تنها هیچ ربطی به اسلام ندارد، بلکه دشمن نخست اسلام است و مسلمانان بزرگترین قربانیان آن هستند، چنان که در صحنه های مربوط به جنایات داعش و القاعده و زیرمجموعه های آنها شاهد آن هستیم. او گفته است که پیروی از القاعده و داعش جایز نیست و بر اساس حدیث نبوی [ص] قتل آنان لازم است. او برای این ادعای خود، به حدیثی از رسول خدا (ص) استناد کرد که در آن آمده است: «در آخر الزمان گروهی نادان… خروج می کنند که قرآن می خوانند و قرآن از حنجره آنان فراتر نمی رود و از دین خروج می کنند چنان که تیر از ترکش بیرون می رود.. پس هرجا آنان را دیدید، بکشیدشان که کشتن آنان تا روز قیامت نزد خدا اجر دارد».[۳]

این گروه، انشعاب و باقی‌مانده القاعده عراق است که طی حمله آمریکا برای سرنگونی صدام به عراق پدید آمد و ناآرامی و هرج و مرج شکل گرفته پس از آن، بستر مناسبی را برای جنگ چریکی علیه نیروهای ائتلاف و متحدان داخلی آنها شکل داد.[۴]

بذر اولیه شکل‌گیری این گروه شورشی را «ابو مصعب الزرقاوی» که اردنی‌الاصل بود، کاشت. این بذر با بالا گرفتن درگیری بین آمریکا و رژیم صدام در سال ۲۰۰۳ میلادی به بار نشست. زرقاوی قبل از فرارش به شمال عراق در سال ۲۰۰۱، فرماندهی شبه‌نظامیان داوطلب هرات افغانستان را بر عهده داشت. در شمال عراق بود که به «انصار الاسلام» -جنبش جدایی‌طلب کردهای عراق- پیوست و رهبری شاخه عربی آن را بر عهده گرفت.

نیروهای شاخه القاعده در عراق را نیروهای زرقاوی در پاکستان و افغانستان تشکیل دادند و بعدها نیروهای دیگری از سوریه، عراق و همسایگان آن به این گروه پیوستند. بنابر گزارش واشنگتن‌پست، آرایش این گروه تا سال ۲۰۰۶ رنگ عراقی به خود گرفت اما وقتی در سال ۲۰۰۶-۲۰۰۷ این گروه در جریان جنگ داخلی عراق در اوج قدرت به سر می‌‌برد، نیروهای عملیات ویژه آمریکا با اتکا بر کمپین ضد تروریسم خود، قدرت آن را خنثی کردند.

اسامه بن‌لادن و ظواهری معتقد بودند که حملات بی‌محابای القاعده به مسلمانان موجب تخریب و تضعیف موج حمایت منطقه‌ای القاعده خواهد شد. به همین علت، در تاریخ ۹ جولای ۲۰۰۵ نامه‌ای از سوی ظواهری برای زرقاوی ارسال شد. سرکرده فعلی القاعده، در این نامه به استراتژی قدم به قدم برای جهاد در عراق و در نتیجه بیرون راندن نیروهای آمریکایی از عراق اشاره کرده بود.

این نامه در اکتبر ۲۰۰۵ توسط آژانس امنیت ملی آمریکا فاش شد. «فیشمن» معتقد است که با رد کردن دستور رهبران القاعده مبنی بر عدم حمله به مراکز فرهنگی شیعیان از سوی زرقاوی، رابطه میان وی و بن‌لادن و ظواهری به تیرگی گرایید.

پس از مرگ زرقاوی در حمله هوایی نیروهای آمریکایی در ژوئن ۲۰۰۶، ظواهری بلافاصله «ابو ایوب المصری». معتمد خود که متخصص کار با مواد منفجره نیز بود را به سمت رهبری القاعده عراق برگزید. المصری نیز در اکتبر ۲۰۰۶، نام دولت اسلامی عراق را پذیرفت تا بدین‌وسیله نیروهای بیشتری را جذب کند. ظواهری نیز از این امر هراس داشت. المصری دامنه جاه طلبی‌ها و فتوحات خود را گسترش داد. ابو ایوب مصری نیز در درگیری های عراق کشته شد.[۵]

گروه داعش در ۱۵ اکتبر ۲۰۰۶م. پس از نشست شماری از گروه‌های مسلح در عراق شکل گرفت. در این نشست «ابوعمر البغدادی» به عنوان سرکرده آن تعیین شد. پس از کشته شدن «ابوعمر البغدادی» در ۱۹/۴/۲۰۱۰ «ابوبکر البغدادی» به عنوان جایگزین وی معرفی شد. با روی کار آمدن ابوبکر البغدادی، دامنه عملیات و حملات این گروه تروریستی وسعت گرفت و همزمان با آغاز بحران در سوریه، عناصر این گروه در سوریه نیز فعال شد.^[۶]

پس از آن که داعش به سوریه رفت، علیه جبهه النصره موضع گرفته و اعلام کرد که فرماندهان النصره خائن هستند و چند بار علیه فرماندهان داعش، دست به سوءقصد زده‌اند. النصره به دنبال این اتهامات، نزد ایمن الظواهری رهبر القاعده شکایت برد و ظواهری نیز برای حل این معضل از بغدادی و جولانی (رهبر النصره) خواست برای حضور در دادگاه شرعی، نزد او بروند. اما بغدادی این درخواست را رد نمود و با ارسال یک فایل صوتی برای الجزیره، اعلام کرد که تنها بن لادن را به عنوان رهبر خود می‌داند و حاضر به تبعیت از دستورات ظواهری نیست. پس از این رویداد، اغلب مجاهدین خارجی النصره نیز به داعش پیوستند. و به این ترتیب گروه داعش از القاعده انشعاب می‌کند.[۷]

امروز با کم‌رنگ شدن القاعده، پیروان آن پیوسته به گروه داعش می پیوندند. مثلاً بنا به گفته روزنامه شرق الاوسط دوهزار نفر از تروریستهای القاعده که اغلب آنهااز آفریقا هستند با گروه داعش بیعت کرده اند. و همین طور گروه های دیگری از الجزایر و سایر کشورهای اسلامی به داعش می پیوندند.‌[۸]

همچنین یوسف قرضاوی که حامی گروه القاعده است از گروه داعش هم حمایت خود را اعلام نموده و ادعا کرده که علمای اسلامی(وهابی‌ها و سلفی های تکفیری) راضی نیستند که داعش از بین برود، زیرا داعش می خواهد حکومت اسلامی در جهان اسلام به وجود بیاورد.[۹]

از آنچه بیان شد در عقاید داعش و القاعده تفاوتی وجود ندارد و هردو گروه، گروه سلفی تکفیری است و بر مبنای اعتقادات وهابیت جهان اسلام را به چالش کشانده شده و هردوی آنها از طرف آمریکا و سایر دشمنان اسلام مورد حمایت قرار دارند و امروز به تدریج گروه داعش از طرف غربی‌ها و وهابیت جایگزین القاعده می‌شود.