چرا امام حسین (ع) خودش را به کشتن داد؟

شبهه:

با توجه به اینکه خداوند در قرآن می فرماید:«ولا تلقوا بایدیکم الی التهلکه»(بقره،آیه۱۹۵).چرا امام حسین(علیه السلام) برای شهادت و کشته شدن بیرون شد و خودش و یارانش را به کشتن داد؟
پاسخ:
بعضی این سوال را مطرح می کنند .این که القاء نفس در تهلکه جایز نیست صحیح است،‌ اما قیام امام حسین(علیه السلام) القاء نفس در تهلکه نبود. چون:

اولاً: اگر کسی کشته شدن در راه خدا را القاء نفس در تهلکه بداند باید اغلب غزوات پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم) را به همین حساب بگذارد. و نیز وجوب مقابله بیست تن از افراد نظامی در جنگهای اولیه اسلام که هنوز مسلمین قدرتی نداشتند در مقابل دویست نفر را باید «القاء در تهلکه» بداند و این به اجماع مسلمین صحیح نیست.

ثانیاً: آیه ای که در این مورد ذکر شده است که خداوند می فرماید: «و لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه»، «خود را بدست خویش در مهلکه نیندازید» به این معنا نیست که در راه خدا جهاد نکنید، که چنانچه کشته شدید خود را بدست خویش در مهلکه انداخته اید. بلکه ؛ آیه در موردی نازل شد که مسلمین در هنگام اقدام به جنگ مأمور بودند که هر کس بقدر وُسع و توان خویش، ساز و برگ و زاد و راحله بیاورد تا اسباب جنگ از اسلحه و آذوقه فراهم شود. و در اکثر تفاسیر آمده است که آیه، مربوط به انفاق مال برای جنگ با دشمن است، و منظور از آیه این است که خود را با ترک انفاق و ترک صرف مال در راه جهاد، با دست خود به هلاکت نیفکنید. چون کامل آیه عبارت است از: «و انفقوا فی سبیل الله و لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه و احسنوا ان الله یحب المحسنین:در راه خدا انفاق کنید و با (ترک انفاق) خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید! و نیکی کنید که خداوند نیکوکاران را دوست دارد».
علامه طباطبایی-رحمه الله علیه- در تفسیر آیه فوق می فرماید: «انفقوا» (انفاق کنید) حاکی از وجوب تهیه مقدمات مالی جنگ است و آن عبارت از انفاق برای فراهم نمودن تجهیزات و آمادگی ها و وسایل جنگی است. و جمله «و لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» مطلق است، و منظور از آن، نهی از هر چیزی از افراط و تفریط است که موجب هلاکت می شود، چنانکه بُخل و انفاق نکردن مال، هنگام جنگ و جهاد، موجب بهم پاشیدگی نیرو و نابودی قدرت می‌گردد، و در نتیجه لشکر اسلام در پرتگاه هلاکت قرار می گیرد، زیرا دشمن بر او پیروز می شود، همینطور، زیاده روی و اسراف در انفاق مانند انفاق همه اموال، موجب فقر و درماندگی خواهد شد. که این دو، موجب انحطاط در زندگی و از میان رفتن آبرو خواهد گردید.” (۲)

ثالثاً: بین اینکه انسان با دست خود،خودش را برای غیر خدا به هلاکت بیندازد، با انداختن خود به ضرر و مشقت در راه خدا بخاطر هدف امر به معروف و نهی از منکر، فاصله زیادی است. زیرا؛ اولی – انداختن خود با دست خود به هلاکت-، بدبختی و سیه روزی است، ولی دومی، سعادت ابدی می باشد. لذا بر اساس آیات قرآن و گفتار امامان معصوم(علیه السلام) جان نثاری و فداکاری و خود را به خطر انداختن و شهادت در راه خدا و امر به معروف و نهی از منکر، نه تنها «انداختن خود با دست خود به هلاکت» نیست، بلکه بزرگترین کرامت و شرافت برای یک انسان با عزّت است.

رابعاً: شهادت در راه خدا و جان نثاری برای خدا، به معنای هلاکت نیامده است. چون هلاکت در جایی است که اصلاً هیچگونه قصد قربت الهی در کار نباشد.خداوند در قرآن کشته شدگان در راه خدا را به منزله زنده‌گان و شهدا فرض می کند و آنها را می ستاید و می فرماید: «و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون: (۳)آنهایی که در راه خدا می جنگند و کشته می شوند مرده نپندارید بلکه آنان زنده اند و در نزد پروردگارشان روزی می‌خورند».

پی نوشتها:
۱. بقره /۱۹۵
۲. المیزان،‌ج۱، ذیل آیه شریفه
۳. آل عمران /۱۶۹
منبع : ۷۲ پرسش پیرامون حماسه کربلا، خسرو تقدسی نیا.