محمد تقى خوانسارى (ره)

ولادت
ولادت با سعادت او در سال ۱۳۰۵ ه در خوانسار رخ داد در کنف عنایت ‏حمایت پدر و حمایت مادر مهربان رشد و نمو را آغاز نمود از تربیت‏ یافتگان مکتب پربار حائرى،آیه الله العظمى حاج سید محمد تقى ‏موسوى خوانسارى(اعلى الله مقامه الشریف)مى‏ باشد که یکى از مشاهیر علماء وفقهاى قرن چهاردهم هجرى و زعیم بزرگ حوزه علمیه قم در آن مقطع خاص بوده‏است.
تحصیلات
تحصیلات مقدماتى رادر زادگاه خویش به انجام رسانید تا اینکه در سال ۱۳۲۲ در سنین نوجوانى به عتبات‏ عالیات رهسپارشد
اساتید
در نجف اشرف در دروس آیات عظام:آخوند خراسانى و آیه الله ‏یزدى صاحب العروه الوثقى شرکت ورزید پس از درگذشت آن بزرگان در دروس آیات‏عظام و بزرگوار شریعت،آقا ضیاء الدین عراقى و آقا شیخ على قوچانى حضور یافت،تا واقعه ثوره عشرین عراق پیش آمد و او نیز همانند دیگر روحانیان مبارز به امر مطاع‏مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیه الله العظمى میرزا محمد تقى شیرازى(میرزاى دوم)پاسخ گفتند و با نیروهاى مهاجم به مقابله و مدافعه پرداختند تا در سال‏۱۳۳۳ از طرف‏مزدوران به هندوستان مستعمره وسیع بریتانیا تبعید گردید پس از سپرى ساختن چهارسال دوران تبعید و گرفتارى در سال‏۱۳۳۷ به زادگاه خود بازگشت،و پس از اندکى‏توقف به اراک منتقل،و در دروس مرحوم آیه الله حائرى شرکت جست و همراه آن مرحوم بنا به دعوت مردم نیکوکار قم به حوزه علمیه قم مهاجرت و در تشکیل حوزه وحفظ و نگهدارى آن تشریک مساعى نمود. پس از درگذشت زعیم و مؤسس حوزه،همراه دو بزرگوار عالیقدر،آیتین علمین:آیه الله حجت و آیه الله صدر در دوران فترت،تا آمدن آیه الله بروجردى، در نگهدارى و سرپرستى حوزویان و تربیت طلاب ومحصلین کمال سعى و کوشش خود را به کار گرفتند و چه بسیار از افاضل و مراجعى که‏از حوزه تربیت و سرپرستى آن مرجع عالیقدر فارغ التحصیل گردیده‏اند. یکى از نویسندگان آن روز که تالیف خود را با حال و هواى آن روزگار به‏ نگارش در آورده ‏است و هنوز عطر ورایحه دوران طلبگى‏از کلمات و لغات آن‏ استشمام مى ‏گردد،درمورد فعالیت تدریسى ‏آیه الله خوانسارى درحوزه نوبنیاد حائرى‏تحت عنوان‏ جلسه ‏درس آقا سید محمدتقى خوانسارى‏چنین مى ‏نگارد: این دانشمندعالى مقدار،نظر به آن‏ فکر عمیق و نظردقیقى که دارندمى‏ توان گفت‏ حوزه درسشان مخصوص یک دسته از متبحرین فضلاء است و این محضر مقدس در منزل‏ شخصى معظم له صورت پذیر است.
نقش معظم له در نگهدارى حوزه
مرحوم آیه الله خوانسارى پس از فوت آیه الله مؤسس در آن شرائط بحرانى و حساس‏ که کوچک‏ترین غفلت و بى‏توجهى موجب از هم پاشیدن حوزه نوبنیاد حائرى‏ مى‏ گشت و دشمنان داخلى و خارجى سعى و اهتمام کامل به این امر حساسى داشتندهمراه دو هم رزم و هم سنگر دیگر سیدین علمین و آیتین بارزتین:مرحوم سید محمدحجت و مرحوم سید صدر الدین صدر،سنگر استقلال و حیات حوزه را حفظ نمودندو با مجاهدات و تلاشهاى خداپسندانه در حفظ و نگهدارى این یادگار سلف صالح‏کوشیدند،به حدى که تا ورود آیه الله العظمى بروجردى و در کنار و معیت او نیز به‏ انجام این امر مهم ادامه دادند و در این باره لحظه ‏اى را به غفلت و تسامح نگذراندند وتوانستند آن را به دست امین بزرگوار،دیگرى از تبار بزرگان اسلامى صحیح و سالم‏ بسپرند .
نماز استسقاء
یکى از حوادث مهم زندگى او که شهرت بسزایى دارد،نماز استسقاء و طلب‏ بارانى است که در سال‏۱۳۶۳ هجرى قمرى در اثر خشکسالى و بى‏ آبى رخ داد.این‏ نماز را که با حضور هزاران نفر از مردم خداجوى قم انجام داده ‏اند و مردم قم را ازقحطى و بى ‏آبى نجات داده‏ اند،بسیار معروف و مشهور است‏ به حدى که ادباء و فضلاء را به سرودن شعر واداشته است.
ویژگیها و خصوصیات
هر کدام از مراجع عالیقدر خصوصیات روحى ویژه ‏اى دارند که مخصوص‏ خویشتن مى ‏باشد یا آن خصوصیت‏ با کیفیت‏ بیشتر و بهتر در آنان جلوه ‏گر مى ‏باشد آن‏مرحوم نیز در قضاى حوایج مؤمنین و سعى و تلاش در انجام آنها بى ‏نهایت‏ ساعى وکوشا بوده است غیرت دینى و تعصب خاص روحانى و علاقه به حضور در صحنه‏ سیاسى و اجتماعى از ویژگیهاى آن بزرگ بوده است. ایشان در مساله ملى شدن نفت وموضوع انتخابات دخالت نمودند و در مورد انتخابات با توجه به شرایط خاص آن روزاعلامیه دادند و مردم متدین را به مشارکت مؤثر در انتخابات ۱۱ شهریور ربیع الاول‏۱۳۷۱ دعوت نمودند.ایشان در دفاع از امر حجاب مشارکت مؤثرى با آیه الله سیدحسین قمى داشتند.
شاگردان
۱-آیه الله العظمى حاج شیخ محمد على اراکى ۲-آیه الله حاج شیخ عبد الجواد اصفهانى ۳-آیه الله العظمى حاج شیخ راضى تبریزى ۴-آیه الله حاج میرزا ابو القاسم دانش آشتیانى ۵-آیه الله حاج سید احمد خسرو شاهى تبریزى ۶-آیه الله حاج سید جلال شهیدى محلاتى ۷-آیه الله حاج میرزا رضى تبریزى ۸-آیه الله میرزا عبد الرحیم مدرسى تبریزى ۹-آیه الله سید محمد باقر سلطانى ۱۰-آیه الله شیخ ابو المکارم رشتى ۱۱-آیه الله سید احمد خرم آبادى ۱۲-آیه الله سید حسین رسولى شمیرانى ۱۳-آیه الله سید عیسى رسولى شمیرانى ۱۴-آیه الله حاج آقا عطاء الله اصفهانى ۱۵-آیه الله حاج شیخ غلامرضا اصفهانى ۱۶-آیه الله شیخ محمد ولى هرسینى ۱۷-آیه الله شهید صدوقى یزدى ۱۸-آیه الله شیخ مهدى صادقى تبریزى ۱۹-آیه الله سید مصطفى خوانسارى ۲۰-آیه الله سید هادى روحانى
تالیفات
یکى از آثار فقهى ایشان تقریرات کتاب الطهاره مى‏باشد.که توسط آیه الله ‏العظمى اراکى تحریر و تنظیم شده،ولى هنوز به چاپ نرسیده است گویا خود آن‏ مرحوم در مورد این کتاب مى‏ فرموده است اگر چاپ شود بهتر از طهارت مرحوم حاج‏ آقا رضا همدانى خواهد بود.
وفات
او در سال ۱۳۷۱ ه.ق،هفتم ذیحجه الحرام در شهر همدان به رحمت ایزدى ‏پیوست و با تشییع بسیار باشکوه جنازه او به تهران و قم حمل و در بالاى سر کنار مرقدمرحوم آیه الله حائرى مؤسس حوزه و مربى و استاد خویش مدفون گردید.