اشاره:
فضائل زیادی برای امام علی(ع) برشمردهاند؛ پیامبر(ص) در یوم الدار او را به عنوان وصی و جانشین خود برگزید. او هنگامی که قریش قصد کشتن پیامبر(ص) را داشتند، در بستر پیامبر اسلام(ص) خوابید تا پیامبر(ص) بتواند مخفیانه به مدینه هجرت کند. پیامبر(ص) عقد اخوت خود را با وی بست. بنابر منابع شیعه و برخی منابع اهل سنت، حدود ۳۰۰ آیه از قرآن کریم، درباره فضایل وی است مانند آیه مباهله، آیه تطهیر و برخی دیگر از آن آیات، بر عصمت وی دلالت دارد. علما و دانشمندان بزرگ شیعه و اهل سنت در این که ولادت على (علیه السلام )در خانه کعبه واقع شده است،اتفاق نظر دارند،حتى مرحوم «اردو بادى» در این موضوع کتاب قطورى نگاشته است .
در این قسمت به نظر برخى از علماى شیعه و اهل سنت اشاره مى کنیم:
نظر برخى از علماى اهل سنت:
۱. حاکم نیشابورى:
«اخبار در مورد این که فاطمه بنت اسدعلى بن ابى طالب را در خانه کعبه به دنیا آورد،در حد تواتر است.» (۲) .
۲-حافظ گنجى شافعى:
«أمیر المؤمنین على (علیه السلام) در مکه و در داخل بیت الله الحرام در شب جمعه سیزدهم رجب سال سال عام الفیل، متولد شد،و جز او مولودى در بیت الله الحرام تولد نیافته است،نه پیش از او و نه پس از او.این امتیاز نشانه بزرگى مقام و موقعیت او بود که شامل حال او گشت.» (۳)
۳. ابن صباغ مالکى:
«على بن ابى طالب (علیه السلام) در شب جمعه سیزدهم رجب سال سال عام الفیل .۲۳ سال قبل از هجرت. در مکه مشرفه در بیت الله الحرام متولد گشت.این فضیلت را خداوند به جهت جلال و بزرگى و کرامت على (علیه السلام) به او اختصاص داده است…» (۴)
۴. احمد بن عبد الرحیم دهلوى در«ازاله الخفاء» نظیر عبارت فوق را نقل کرده است. (۵)
۵. علامه ابن جوزى حنفى مى گوید،در حدیث آمده است:
«فاطمه بنت اسد در حال طواف خانه خدا بود که درد زایمان او را فرا گرفت.در همین حال درب کعبه باز شد و فاطمه داخل کعبه گشت و در آن جا،على (علیه السلام) را به دنیا آورد.» (۶)
۶. ابن مغازلى شافعى از زبیده دختر عجلان نقل مى کند:
« وقتى فاطمه بنت اسد درد زایمانش شدید شد،ابو طالب بسیار ناراحت گشت.در همین حال حضرت محمد (صلى الله علیه و آله و سلم) سر رسید و از او پرسید:« عمو جان چراناراحتى؟» گفت:« فاطمه در ناراحتى زایمان بسر مى برد.»حضرت به نزد فاطمه رفت.آن گاه دست ابو طالب را گرفت و فاطمه هم به دنبال آنها،به سوى خانه خدا راه افتادند.حضرت،فاطمه را داخل کعبه برد و به او فرمود:«إجلسی على إسم الله،به نام خدا بنشین،سپس او را درد شدیدى فرا گرفت و کودک زیبا و پاکیزه اى به دنیا آورد که مثل زیبایى او را ندیده بودم و ابو طالب اسم او را على گذاشت و پیامبر( صلى الله علیه و آله و سلم ) قنداقه على را گرفت و به منزل فاطمه برد .» (۷)
۷. علامه سکتوارى بسنوى:
«اول کسى که در کودکى در اسلام میان اصحاب به نام«حیدره». یعنى شیر. نامگذارى شد،سید و مولاى ما «على بن ابى طالب»است،زیرا موقعى که على (علیه السلام) در داخل کعبه به دنیا آمد،پدرش ابو طالب در سفر بود.مادرش فاطمه با تفأل به خیر،او را همنام پدرش که «اسد»بود،نام گذاشت .» (۸)
۸. علامه محمد مبین انصارى حنفى:
«ولادت على( علیه السلام) در مکه در داخل بیت الله الحرام بوده است و هیچ کس غیر از«على»در چنین مکان مقدسى به دنیا نیامده است.» (۹)
۹. صفى الدین حضرمى شافعى،مى نویسد:
«ولادت على (علیه السلام) در کعبه مشرفه بوده است.او نخستین و آخرین کسى است که در این مکان مقدس به دنیا آمده است.» (۱۰)
۱۰. عباس محمود عقاد مصرى:
«على (علیه السلام) در داخل کعبه به دنیا آمد و خداوند به او عنایتى فرمود که هرگز بر بتهاسجده نکرد….» (۱۱)
۱۱ – آلوسى: «این ماجرا بسیار بجا و شایسته بود که خداى متعال اراده کرد تا پیشواى امامان در جایى به دنیا آید که قبله مؤمنان است.منزه است پروردگارى که هر چه را در جاى خود مى نهد،و او بهترین حاکمان است.»
در ادامه مى نویسد:
«چنان که برخى گفته اند،گویا على (علیه السلام) نیز خواست به خانه کعبه که تولدش در آن افتخارى براى او بود،خدمتى کند.به همین جهت بود که بتهاى خانه کعبه را از فراز به زیر افکند، زیرا در پارهاى از روایات آمده که خانه خدا،به درگاه خداوند شکایت کرد و گفت :« پروردگارا تا چه وقت در اطراف من،این بتها را پرستش مى کنند؟و خداى تعالى به او وعده داد که آن مکان مقدس را از بتها پاک خواهد کرد….» (۱۲)
علامه امینى قدس سره در الغدیر بیش از بیست نفر از علماى اهل سنت و کتابهاى آنان را نام مى برد که به صراحت نوشته ا ند على بن ابىطالب (علیه السلام) در داخل کعبه مکرمه به دنیا آمده است. (۱۳)
خانه و زادگاه تو،بیت خداست یا على
چهره دلگشاى تو قبله نماست یا على
زمزمه ولادتت،سوره مؤمنون بود
روز نخست بر لبت ذکر خداست یا على
نظر علماى شیعه
علماى شیعه به اتفاق آرا معتقدند امیر مؤمنان على (علیه السلام) در داخل کعبه به دنیا آمده و این فضیلت،فقط منحصر به اوست و کسى جز او این افتخار نصیبش نخواهد شد.براى نمونه،کلام برخى از دانشمندان بزرگ شیعه را به اختصار مى آوریم:
۱. سید رضى،گرد آورنده نهج البلاغه، (متوفى ۴۰۶) :
«ولادت على (علیه السلام) در مکه و در خانه خدا در سیزده رجب سى سال بعد از عام الفیل بود …و من کسى را که مانند على بن ابى طالب (علیه السلام) در خانه خدا به دنیا آمده باشد نمى شناسم.» (۱۴)
۲. شیخ مفید (متوفى ۴۱۳) :
«على (علیه السلام ) در روز جمعه سیزده رجب سى سال بعد از عام الفیل در مکه در داخل بیت الله الحرام به دنیا آمد.نه کسى بعد از او و نه کسى قبل از او به این مقام مفتخر نشده است.» (۱۵)
۳. علامه جلیل سید مرتضى (متوفى ۴۳۶) :
«على در خانه خدا به دنیا آمد و هیچ کس در این فضیلت شریک و نظیر او نیست.» (۱۶)
۴. مفسر کبیر مرحوم قطب الدین راوندى (متوفى ۵۷۳) :
«محل ولادت على(علیه السلام) ،خانه خدا و بیت الله الحرام بود و هیچ کس جز او در این مکان تولد نیافته است.» (۱۷)
۵. علامه حلى (متوفى ۷۲۶) :
«هیچ کس در کعبه مکرمه،جز این على بن ابى طالب (علیه السلام) متولد نشده است،نه قبل از او و نه بعد از او.» (۱۸)
۶. مفسر بزرگ امین الاسلام مرحوم طبرسى (متوفى ۵۴۸) صاحب تفسیرمجمع البیان:
«هرگز کسى غیر از على (علیه السلام ) در خانه خدا به دنیا نیامده است،نه پیش از او و نه پس از او.» (۱۹)
۷. ابن شهر آشوب (متوفى ۵۸۸) :
«فرزند پاکیزه على (علیه السلام) از نسل پاکیزه در محل پاکیزه اى به دنیا آمد.چنین کرامتى براى چه کسى یافت مى شود؟زیرا شریفترین بقعه ها حرم و مکه است و شریفترین محل حرم،مسجد است،و شریف ترین محل مسجد،کعبه مکرمه است،و مولودى جز على (علیه السلام) در این مکان مقدس یعنى کعبه به دنیا نیامده است،پس على علیه السلام در بهترین مکانى که ممکن بوده متولد شده است.» (۲۰)
۸. محقق اربلى (متوفى ۶۹۲) :
«على (علیه السلام) در مکه مکرمه در داخل خانه خدا در سیزدهم رجب سى سال بعد از عام الفیل به دنیا آمد.هیچ کس قبل از او و بعد از او به این فضیلت بزرگ مفتخر نشد،و این فضیلت و شرفى است که خداى سبحان به خاطر جلال و کرامت آن حضرت اختصاص به او داده است.» (۲۱)
۹. علامه مجلسى (متوفى ۱۱۱۰) :
«على (علیه السلام) در مکه مکرمه در خانه خدا در ماه رجب،سى سال بعد از عام الفیل،به دنیا آمد.» (۲۲)
۱۰. مورخ شهیر محمد بن خاوند:
«ولادت على (علیه السلام) در داخل کعبه بود.هیچ کس این سعادت نصیبش نشد،جز على بن ابى طالب (علیه السلام) .تولد على (علیه السلام) در کعبه،از نظر تاریخ و روایت قطعى است و هیچ تردید و شبه هاى در آن راه ندارند.» (۲۳)
بیش از پنجاه نفر از بزرگان شیعه در آثار خود به تولد على (علیه السلام) در کعبه اشاره دارند.براى آگاهى بیشتر در این زمینه به کتاب ارزشمند«الغدیر»مراجعه نمایید. (۲۴)
نویسنده : سید اصغر ناظم زاده قمى
پى نوشت:
۱. الغدیر،ج ۶،ص .۲۷
۲. مستدرک حاکم نیشابورى،ج ۳،ص ۵۵۰، (در شرح حال حکیم بن حزام) .
۳. کفایه الطالب،ص .۴۰۷
۴. الفصول المهمه،ص .۳۰
۵. الغدیر،ج ۶،ص .۲۲
۶. تذکره الخواص،ص .۲۰
۷. مناقب ابن مغازلى،ص ۶،ح ۳،الفصول المهمه،ص .۳۰
۸. محاضره الاوائل،ص ۷۹ به نقل از:الاحقاق،ج ۷،ص .۴۹۰
۹. وسیله النجاه،محمد مبین حنفى،ص ۶۰، (چاپ گلشن فیض لکهنو) .
۱۰. وسیله المآل،حضرمى شافعى،ص .۲۸۲
۱۱. عبقریه الامام على،ص .۲۳
۱۲. ر.ک:الغدیر،ج ۶،ص .۲۲
۱۳. علاقمندان مى توانند براى اطلاع بیشتر به کتاب الغدیر،ج ۶،ص ۲۱.۲۳،مراجعه نمایند .
۱۴. خصائص الائمه،ص .۳۹
۱۵. ارشاد مفید،ج ۱،ص .۵
۱۶. ر.ک:الغدیر،ج ۶،ص .۲۴
۱۷- خرائج و جرائح راوندى،ج ۲،ص .۸۸۸
۱۸. ر.ک:الغدیر،ج ۶،ص .۲۴
۱۹. ر.ک:الغدیر،ج ۶،ص .۲۶
۲۰. مناقب ابن شهرآشوب،ج ۲،ص .۱۷۵
۲۱. کشف الغمه،باب المناقب،ج ۱،ص .۸۱
۲۲. مرآه العقول،ج ۵،ص .۲۷۵
۲۳. روضه الصفا،فى آداب زیارت المصطفى،الجزء الثانی.
۲۴. الغدیر،ج ۶،ص ۲۴. .۲۷
مظهر ولایت ص ۲۲