محمد علی قندهاری (ره)

 اشاره:

فقیه گران مایه و مجاهد عالی رتبه شهید ملا علی قندهاری فرزند ملا محمد قندهاری در حدود سال ۱۲۳۵ قمری در شهر قندهار متولد شد. تحصیلات ابتدایی خویش را در زادگاهش آغاز کرد. استاد نخست او پدر عالم و فاضلش بود. سپس مقدمات علوم اسلامی را نزد علمای دیگر آن شهر فرا گرفت.

وی برای ادامه علم اندوزی و دانش آموزی مهاجرت اختیار کرد و ره سپار مشهد مقدمس شد و چند سالی در آن شهر در جلسات درس علما و  مدرسان معروف آن شهر شرکت کرد و ظاهرا سطوح عالی خویش را به پایان رساند. آنگاه برای تکمیل آموزش خود و دست یابی به مقام رفیع دانش و معارف، راهی حوزه علمیه نجف شد.

اساتید

شهید قندهاری در حوزه علمیه نجف از محضر علما و اساتید معروف آن، سالیانی چند بهره‌مند شد. هر چند در منابع موجود در باره اساتید و مدت اقامت وی در آن حوزه بزرگ تشیع چیزی نیامده است، اما با نظر به دوران تحصیل وی، احتمالا خاتم الفقهاء و المجتهدین شیخ مرتضی انصاری و شیخ حسن نجفی (صاحب جواهر الکلام) از اساتید و مربیان وی بوده‌اند.

وی پس از اتمام تحصیلات با کوله باری از علم و تقوا و رسالت اسلامی به وطن بازگشت و ر زادگاه خویش شهر قندهار سکنی گزید و خیلی زود مرجع اقوام و شهرواندان قندهاری و اطراف شد و به ترویج احکام اسلامی و معارف اهل بیت (علیه السلام) پرداخت.  علامه امینی مؤلف کتاب معروف الغدیر وی را از شهیدان راه فضیلت و دانشمندان بلند پایه دانسته و مرقوم داشته است: دانشمند بلند پایه مولی محمد علی قندهاری پدرش مولی محمد قندهاری عالمی فاضل بود. خودش از علمای شهیر قرن سیزدهم است. تحصیلاتش را نزد علمای مشهد مقدس به پایان رساند و به نجف رفته تکمیل کرد و به قندهار بر گشت و مرجغیت و رهبری یافت. به تعظیم شعایر الهی و تبلیغ حقایق اسلامی کمر بست و بیدن امور روزگار می‌گذارند تا به دستور امیر عبدالرحمان خان دستگیر وبه کابل برده شد و در حالی که  بیش از شصت سال داشت اعدام شد.

شهادت

به دستور همین امیر جنایتکار به سال ۱۳۰۰ قمری شماری از علما و رجال معروف  شیعه به شهادت رسیدند مانند مولی علی جان (پسر ملا غلام) از علمای نامی قندهار که همراه همین شخصیت به کابل برده و زندانی شد و بعد در زندان اعدام شد، در حالیکه نزدیک به پنجاه وپنج سال از عمرش می‌گذشت و دیگر قاضی شهاب کابلی است. امیر عبدالرحمان به دستور و کمک  مالی و تسلیحاتی انگلیس مأمور قتل و قمع مبارزان ضد انگلیسی و سران شرکت کننده در جنگ‌های آن استعمارگر پیر علیه کشور بود. روحانیت تشیع از جمله شهید قندهاری قربانی اهداف دینی و ملی خود شدند.