جشن و سرور برخی از اهل سنت در روز عاشورا

اشاره:

در مناطق اهل سنت نشین گاهی دیده می شود در ایام محرم و خصوصاً تاسوعا و عاشورا جشن و سرور و مراسم عروسی دارند وظیفه ما در قبال آنها چیست؟  آیا آنان با امام حسین (علیه‌السلام) دشمنی دارند که به این امور در این ایام می پردازند؟ در این مقاله کوتاه به پاسخ این چند سؤال پرداخته شده است.

جشن و سرور در ایام محرم از طرف اهل سنت ممکن است به دلیل یکی از عوامل زیر انجام گیرد:

۱. ممکن است عناد و دشمنی با اهل بیت ـ علیهم السلام ـ انگیزه این عمل آنان باشد. این انگیزه فقط در میان وهابیان و پیروان بنی‌امیه و یزید که به عنوان ناصبی تعبیر می شوند وجود دارد. اگر در این مناطق بااین انگیزه و به علت دشمنی با اهل بیت(ع) در روز عاشورا و تاسوعا جشن و سروری انجام می گیرد، هیچ کاری در برابر آنان کار ساز نیست مگر اینکه از طریق اهل سنت معتدل و غیر وهابی جلو آنان گرفته شود. اگر چنین فرصت و قدرتی در مقابله ی با آنان وجود نداشته باشد لا اقل کار آنان مخالف با آموزه های اسلامی تبلیغ گردد و به عنوان دشمنی به رسول خدا(ص) و اهل بیت آن حضرت که محبت آنان در قرآن بر همه مسلمین واجب گردیده است تلقی و القا گردد.

۲. ممکن است این مراسم در ایام محرم بدون عناد و دشمنی با اهل بیت(ع) انجام گیرد بلکه به علت جهل و غفلت نسبت به وجوب احترام و محبّت اهل بیت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ روزی را برای عروسی و امثال اینها قرار داده که مصادف با این ایام می باشد و یا به دلیل اینکه موسیقی و غناء و صداهای خوش از یک نوع لذت بخشی در درون انسان هر چند در مسیر شیطانی و افول کمالات انسانی برخوردار بوده و مثل سایر لذت‌های مادی انسان را به سوی خود جذب می کند بر این اساس اگر این لذت گرایی با بی مبالاتی و اباحه گری هم همراه شود انگیزه‌ی این اعمال در روز شهادت و غیر شهادت می شود و برای چنین افرادی که گرفتار لذت های خیالی و وهمی شده اند روزهای مصیبت و غیر مصیبت یکسان بوده و هیچ تفاوتی ازین جهت برای آنان وجود ندارد.

با چنین اشخاصی چه در میان اهل سنت و چه در میان شیعیان اولا باید مصیبتی که در این روزها بر خاندان رسول خدا(ص) وارد شده به صورت کامل و گویا بیان گردد و این افراد توجیه گردند که محبت اهل بیت (ع) بر ما فرض و واجب است و لازم است که در ایام شهادت امامان به خصوص در ایام شهادت امام حسین(ع) نوه رسول خدا(ص) عزادار بود و از هر نوع جشن و سروری که این محبت را نقض می کند دوری جست. و در مرتبه بعد در صورت تاثیر گذاری باید از راه های معقول و مشروع امر به معروف و نهی از منکر برخورد شود. و لا اقل با آنان گوشزد شود که به شعایر دینی و مذهبی شیعیان احترام بگذارند و با این کار خود شان احساسات آنان را داغدار نکنند. چنانچه در یک محله وقتی کسی از دنیا می رود تمام سکنه محل خود را ملتزم به این می دانند که مبادا کاری از خود نشان دهند که صاحب عزا ناراحت شود لا اقل در همین حد رعایت حال شیعیان را بکنند. هر چند که بر خود آنان لازم است برای آمام حسین(ع) مراسم عزاداری برپا کنند و نمی کنند!

امّا وجوب محبّت اهل بیت ـ علیهم السلام ـ بر هیچ مسلمانی پوشیده نیست. محبت عترت و اهل بیت رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ هم به حکم قرآن و هم به حکم روایات متعددی که از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل شده است بر همه‌ی مسلمین واجب می باشد و هر چیزی که این محبت را زیر سوال ببرد و موجب بی احترامی نسبت به ساحت مقدس آنان گردد به حکم مقابله حرام بوده و جایز نمی باشد. و قطعاً در روزهای شهادت اهل بیت ـ علیهم السلام ـ پخش موسیقی و انجام مراسم جشن و سرور، بی احترامی نسبت به آنان محسوب می‌گردد.

در بیان وجوب احترام و محبت و حرمت بی احترامی و عداوت نسبت به امامان اهل بیت ـ علیهم السلام ـ به ذکر یک آیه و چند حدیث از طریق اهل سنت اکتفاء می کنیم:

علّامه طباطبائی می فرماید: مراد از مودّت قربی در آیه قل لا اسئلکم علیه اجراً الّا المودّه فی القربی(۱). محبّت و دوستی اقربای پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ می باشد که همان عترت و اهل بیت آن حضرت باشد و روایات زیادی در این رابطه از طریق اهل سنت وارد شده و نیز روایات زیادی از طریق شیعه در تفسیر این آیه شریفه نقل شده است. و روایاتی که از هر دو طریق نقل شده اند بر وجوب موالات اهل بیت و محبت آنان دلالت می کنند.(۲)

در تفسیر قرطبی در ذیل همین آیه روایتی به این مضمون از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل شده که: حرام شده است بهشت بر کسی که ظلم کند بر اهل بیت من و مرا درباره عترتم اذیت نماید.(۳)

در تفسیر کشاف در ذیل این آیه شریفه روایت مفصّلی از طریق اهل سنت نقل شده است که چند قطعه از آن را در اینجا ذکر می کنیم:

پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: هر که بر حبّ آل محمد بمیرد شهید مرده است. هر که بر حبّ آل محمد بمیرد مؤمن و کامل الایمان مرده است …. هر که بر حبّ آل محمد بمیرد خداوند قبر او را مزار ملائکه رحمت قرار می دهد. اما هر که بر بغض آل محمّد بمیرد. روز قیامت نا امید از رحمت خداوند می باشد. هر که بر بغض آل محمّد بمیرد کافر مرده است و بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد.(۴)

به هر حال انسان مؤمن و مسلمان وظیفه اش را به اندازه قدرت و توانایی اش انجام می دهد و به بیشتر از آن مکلّف نمی باشد زیرا «خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانایی اش تکلیف نمی‌کند».(۵) و لذا اگر آنان از حد تجاوز نموده ما وظیفه درگیری و برخورد فزیکی با آنان را نداریم و این مسئولین مربوطه دولتی هستند که باید به صورت مناسب و مقتضی در این موارد اقدام نمایند.

پی نوشت:

1. شوری، آیه ۲۳.
2. طباطبائی، محمد حسین، المیزان، قم،‌موسسه نشر اسلامی، بی تا. ۱۸:۴۶.
3. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ قمری. ۱۶:۲۰.
4. زمخشری، محمود بن عمر، کشّاف، ، بیروت، دارالکتاب العربی، بی تا. ۴:۲۲۰ و ۲۲۱.
5. بقره، آیه ۲۸۶.

      برگرفته شده از نرم افزار پاسخ ۲ مرکز مطالعات حوزه.