کتابشناسی اصول فقه شیعه

نویسنده: مهریزی، مهدی

عنوان‌های دیگر: مقدمه ای در تنقیح و تهذیب علم اصول

ناشر: کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری. دبیرخانه

مکان نشر: ایران – قم

سال نشر: مجلد۱: ۱۳۷۳ش,

موضوع: اصول فقه شیعه – کتاب شناسی

زبان:  فارسی

تعداد جلد: ۱

کد کنگره:

‏Z‎‏ ‎‏۷۸۳۵‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏۵‎‏م‎‏۹‎‏ ‏

کتابشناسی اصول فقه شیعه به همراه مقدمه‌ای در تنقیح و تهذیب علم اصول، اثر مهدی مهریزی (معاصر) کتابی است یک‌جلدی به زبان فارسی با موضوع اصول فقه شیعه. این اثر به مناسبت کنگره جهانی دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری (متوفی ۱۲۸۱ق)، ارائه شده است. نویسنده در این اثر به معرفی کتاب‌ها و مقالات چاپ شده اصولی شیعه پرداخته است.

ساختار

کتاب دارای پیشگفتار، مقدمه و سه بخش اصلی (کتاب و مقالات پیرامون تاریخ تحول علم اصول؛ مقالات اصولی؛ و کتب چاپی) است.

نویسنده در بخش اول به معرفی کتب و مقالات پیرامون تاریخ، تحول و… علم اصول در سه قسمت کتب چاپی، کتاب‌های خطی و مقالات می‌پردازد. در بخش دوم، مقالات اصولی منتشر شده در نشریات را نام می‌برد و در بخش سوم، با توجه به نام نویسندگان، کتاب‌های اصولی نوشته شده به دست آنان را (از قرن پنجم تا پانزدهم) ذکر می‌نماید.

گزارش محتوا

نویسنده در مقدمه‌اش بر کتاب، در بخشی با عنوان «آشنایی با این کتابشناخت» می‌نویسد:

اهدافی که در تنظیم در نظر بود عبارتند از:

1. نشان دادن حجم کارهای انجام شده.
2. روشن شدن زمان ورود بحث‌های نو در این علم.
3. تبیین تراکم‌های نابجا، مانند ترجمه‌ها و شرح‌هایی که در این اواخر بخصوص، بر کتب درسی صورت گرفته و می‌گیرد.
4. جلوگیری از برخی کارهای تکراری.

این مجموعه در سه بخش تنظیم شده است:

1. فهرست کتب و مقالاتی که «درباره علم اصول» نگارش یافته.
2. فهرست مقالات، در مباحث علم اصول.
3. فهرست کتب چاپی علم اصول با ترتیب زمانی. در این بخش: کتابشناسی، خلاصه فهرست مطالب، ترجمه یا شرح و حاشیه‌ها، بر هر کتاب ارائه شده است، و نیز کتبی معرفی شده که نگارنده آن را دیده، لذا نام‌های موجود در کتابشناسی‌ها را نیاوردیم.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در ابتدای اثر و سایر فهارس فنی (نویسندگان، کتب و مقالات) در انتهای آن ذکر شده است.[۱] این اثر به مناسبت کنگره جهانی دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری(متوفی ۱۲۸۱ق)، ارائه شده است.[۲] ارجاعات کتاب، در بخش اول، در پاورقی صورت گرفته است. در بخش سوم، پاورقی خاصی وجود ندارد جز یک مورد که بیان می‌کند از «محمدعلی اجتهادی» به بعد، به علت زنده‌بودن نویسندگان کتاب‌های اصولی، ترتیب کتاب بر اساس نام نویسندگان است[۳] هرچند قبل از آن به دلیل زنده نبودنشان به ترتیب زمانی آن‌ها ارائه شده؛ یعنی ترتیب مطالب کتاب در این بخش دولایه است؛ در لایه اول، به ترتیب زمانی از قرن پنجم تا پانزدهم ذکر شده است و در میان معاصران، ترتیب الفبا در نظر گرفته شده است.

پی نوشت:

1. ر.ک: کتاب، ص۱۹۳-۲۰۷
2. ر.ک: پیشگفتار کتاب، ص۷
3. ر.ک: پاورقی، ص۱۵۸