- زمان مطالعه : 8 دقیقه
- توسط : کارشناس محتوایی شماره یک
- 0 نظر
آیت الله حسین مظاهری (حفظه الله)، در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی در «تیران»، یکی از شهرستان های استان اصفهان و در خانواده ای مذهبی، روحانی و دوستدار خاندان پیامبر گرامی اسلام (ص) و اهل بیت (ع) پا به عرصه وجود نهاد. تقید به شریعت الهی و کوشش برای انجام واجبات و ترک محرمات الهی از ویژگی های برجسته خانواده آیت الله حسین مظاهری و به ویژه پدر بزرگوار ایشان، مرحوم حجه الاسلام و المسلمین حاج شیخ حسن مظاهری بود که این مسأله، سهم بسزایی در رشد و تعالی روح ایشان و علاقه مندی به تحصیل در حوزه علمیه داشت.
دوران تحصیل و دانش اندوزی
آیت الله حسین مظاهری، با پایان دادن به تحصیلات غیر حوزوی در سال ۱۳۲۶ هجری شمسی، با هدف تحصیل علوم دینی وارد حوزه علمیه اصفهان شد. حوزه علمیه اصفهان در دوره های قبل، به ویژه در عصر پادشاهان صفوی، با ظهور عالمانی برجسته و الهی، و برپایی جلسات علمی درخششی فراوان در عرصه دین و دیانت داشت.
در دوره ای که آیت الله حسین مظاهری به تحصیلات حوزوی روی آورده بودند، حوزه اصفهان اگرچه درخشش پیشین را نداشت؛ اما همچنان از استادان بزرگ و حوزه‌های بحث و درس خالی نبود. ایشان در ابتدا به مدرسه مسجد سید اصفهان، که مقبره مرحوم سید شفتی نیز در آنجاست، وارد شده و مشغول به تحصیل شدند.
آیت الله حسین مظاهری دروس دوره ادبیات و نیز بخشی از دروس دوره سطح را در اصفهان، در نزد استادان بزرگ آن دیار فرا گرفته و در سال ۱۳۳۰ هجری شمسی، به منظور تکمیل تحصیلات خود و بهره مندی از محضر استادان حوزه علمیه قم، به این حوزه سترگ پای نهادند و پس از پایان تحصیلات سطح، در درس خارج فقه و اصول اعاظم حوزه علمیه قم شرکت جسته و در کنار آن به فراگیری دروس فلسفه، همانند اسفار و شفا و نیز دروس تفسیر و کلام پرداختند.
آیت الله حسین مظاهری، عوامل کامیابی خود در زمینه های علمی را انتخاب استادان و هم مباحثه های خوب، تلاش برای مانع نشدن امور دنیوی در تحصیل، منظم بودن و تقویت دروس پایه می دانند.
اساتید آیت الله حسین مظاهری
آیت الله حسین مظاهری، با ورود به حوزه علمیه اصفهان، دروس ادبیات را خدمت دو عالم ادیب، مرحوم حاج آقا جمال خوانساری و حاج آقا احمد مقدس فرا گرفته و دروس سطح را نزد حضرات آیات خادمی، فیاض، طیب، ادیب و مدرس و کتاب منظومه حاجی سبزواری را در محضر مرحوم آیت الله حاج شیخ محمود مفید آموختند.
آیت الله حسین مظاهری پس از گذراندن دوره سطح در اصفهان، با ورود به حوزه علمیه قم، کتاب مکاسب و کفایه الاصول را نزد مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالجواد جبل عاملی و مرحوم آیت الله مرعشی نجفی و مرحوم آیت الله مجاهدی و مرحوم آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری و مرحوم آیت الله سید محمد باقر سلطانی (ره) خواندند و آنگاه بیش از هشت سال در دروس خارج فقه حضرت آیت الله بروجردی و ده سال در دروس خارج فقه و اصول حضرت امام خمینی (ره) و بیش از دوازده سال در دروس خارج فقه و اصول آیت الله محقق داماد حاضر گشتند.
همچنین کتب اسفار ملاصدرا، شفای بوعلی سینا و دروس تفسیری و اعتقادی را نیز نزد علامه سید محمد طباطبایی فرا گرفتند.
فعالیت های علمی آیت الله حسین مظاهری
آیت الله حسین مظاهری، سالیان بسیاری در حوزه های علمیه علاوه بر دروس اخلاق به تدریس دروس مختلف فقهی، اصولی، فلسفی، اقتصادی و… پرداخته اند. ایشان چندین بار، شرح منظومه، نهایه الحکمه و بخش هایی از کتاب اسفار اربعه را تدریس نموده و از سال ۱۳۵۶هجری شمسی تاکنون به تدریس دروس خارج فقه و اصول اشتغال داشته اند.
آیت الله حسین مظاهری در طی این سال ها بسیاری از ابواب فقهی همانند طهارت، صوم، خمس، زکات، حجّ، امر به معروف و نهی از منکر، بیع، اجاره، مضاربه، شرکت، ضمان، حواله، کفالت، صلح، حجر، قرض، فلس، قضا، ولایت فقیه و… و همچنین بیش از پنج دوره کامل مباحث علمی اصول فقه را در حوزه علمیه قم و اصفهان تدریس فرموده اند.
حضرت آیت الله حسین مظاهری در ضمن تدریس از تألیف و پژوهش نیز غافل نبوده و کتاب های فراوانی را به میراث مکتوب شیعه افزوده اند؛ از آن جمله می توان به کتب زیر اشاره کرد:
الف) فقه
۱ـ الحاشیه علی العروه الوثقی.
۲ـ توضیح المسائل.
۳ـ مناسک حجّ.
۴ـ ولایت فقیه و حکومت دینی.
ب) اخلاق
۱ـ دراسات فی الاخلاق و شئون الحکمه العلمیه.
۲ـ عوامل کنترل غرایز در زندگی انسان.
۳ـ جهاد با نفس.
۴ـ اخلاق فرماندهی.
۵ـ اخلاق در خانه.
۶ـ اخلاق در اداره.
۷ـ تربیت فرزند.
۸ـ جبهه و جهاد اکبر.
۹ـ خانواده در اسلام.
۱۰ـ به سوی حق.
۱۱ـ ویژگی های معلم خوب.
۱۲ـ شرح و تفسیر اخلاقی دعای کمیل.
۱۳ـ شرح و تفسیر اخلاقی دعای سحر.
۱۴ـ شرح و تفسیر اخلاقی مناجات شعبانیه.
ج) اقتصاد
۱ـ احکام اقتصادی در مورد زمین.
۲ـ مقایسه ای بین سیستم های اقتصادی.
۳ـ التوازن الاسلامی بین الدنیا و الاخره (با همکاری حضرات آیات خرازی، مصلحی، شهید سلطانی و استادی).
د) اعتقادات
۱ـ معارف اسلامی در سوره یس.
۲ـ معاد در قرآن.
۳ـ الامامه و الولایه فی القرآن الحکیم (با همکاری حضرات آیات محمدی گیلانی، مصباح یزدی و موسوی یزدی).
۴ـ برنامه زندگی.
ه) دیگر موضوعات
۱ـ چهارده معصوم.
۲ـ الحکومه الاسلامیه فی احادیث الشیعه الامامیه (با همکاری حضرات آیات خرازی، مصلحی، شهید سلطانی و استادی.)
همچنین ایشان در زمینه های دیگری نیز تحقیقات و کتب فراوانی نگاشته اند که تاکنون به چاپ نرسیده است که از آن جمله می توان به تقریرات فقه و اصول اساتید ایشان، کتب و رساله های متعدد فقهی و اصولی، کتابی در علم رجال، کتاب ولایه الفقیه، دوره کامل اصول فقه، رساله فی العرفان، رساله فی المعاد، المالکیه فی الاسلام اشاره کرد.
فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آیت الله حسین مظاهری
حضرت آیت الله حسین مظاهری، در سال های زندگی پربرکت خود خدمات علمی، فرهنگی و اجتماعی فراوانی را به انجام رسانیده اند که تا هم اکنون نیز ادامه دارد. از جمله خدمات وی که تحول بزرگی در حوزه های علمیه ایجاد کرد، اهتمام ویژه به درس اخلاق و پرورش روحیه معنوی فضلا و طلاب جوان بود. ایشان پیش از انقلاب با اصرار و استقبال فضلا و طلاب، درس اخلاق خود را ابتداء در مدرسه فیضیه قم آغاز کردند و از این رهگذر، شاگردان و طلاب فاضلی به مکتب شیعه تقدیم شده است.
آیت الله حسین مظاهری همچنین با برقراری دروس اخلاق عمومی برای همه مردم، به ویژه نسل جوان و نیز برگزاری این دروس در جبهه های نبرد حق علیه باطل، و با پیروی تامّ از فرمان های امام راحل عظیم الشأن حضرت امام خمینی (ره) یاوری صدیق و شاگردی مطیع در خدمت آن امام (ره) بودند.
آیت الله حسین مظاهری در امر سامان دادن به حوزه های علمیه نیز در پیش و پس از انقلاب خدمات شایانی داشته اند. از جمله در پیش از انقلاب، به همراه بزرگانی چون آیت الله محمدتقی مصباح یزدی و آیت الله خرازی در تنظیم و تدوین برنامه های علمی و آموزشی مؤسسه در راه حق شرکت جستند که برکات بسیار عظیمی را به همراه داشت.
آیت الله حسین مظاهری، در کنار فعالیت های علمی و فرهنگی، از فعالیت های سیاسی باز نمانده و پیش از انقلاب اسلامی، همگام با دیگر مردم ایران برای نابودی رژیم پهلوی و استقرار حکومت اسلامی تلاش کردند. ایشان از اعضای با سابقه و عالی رتبه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوده و در زمان مبارزه بر ضد رژیم شاه، با همکاری دیگر اعضای آن جامعه، به صدور اعلامیه و بیانیه بر ضد شاه و عوامل او و نیز به افشاگری های فراوان می پرداختند.
امضای ایشان در ذیل بسیاری از اعلامیه های مهم آن زمان به چشم می خورد. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی،
هجرت آیت الله حسین مظاهری به اصفهان
حوزه علمیه اصفهان، در طول تاریخ عالمان فرزانه ای را به عالم اسلام تقدیم کرده بود. عالمانی چون شیخ بهایی، علامه مجلسی، میرداماد، سید شفتی و جهانگیرخان قشقایی. این حوزه با سابقه، در دهه های اخیر به علل مختلف، رو به افول نهاده بود. از این رو علمای آن دیار سال ها بود که به دنبال راهکاری مناسب برای جبران این خسارت بودند؛ اما این حرکت نیازمند محوریت کارآمد و مرکزیت استوار بود.
پس از ارتحال مرحوم آیت الله حاج شیخ حسن صافی اصفهانی «رضوان الله علیه» علمای حوزه علمیه اصفهان در آبان ماه سال ۱۳۷۴ طی نامه ای مفصل به مقام معظم رهبری خواستار هجرت آیت الله حسین مظاهری به آن دیار شدند.
پس از این نامه، مقام معظم رهبری در تاریخ نهم آذر ماه ۱۳۷۴ در نامه ای از آیت الله حسین مظاهری خواستند که به شهر اصفهان عزیمت فرموده، درخواست مردم و علمای آن دیار را اجابت فرمایند. دو روز پس از این نامه، یعنی یازدهم آذرماه ۱۳۷۴ و در سالروز تولد حضرت جوادالائمه (ع) حضرت آیت الله حسین مظاهری با استقبال فراوان مردم، مسؤولین و علمای بزرگوار اصفهان، وارد این شهر شده و در آن رحل اقامت افکندند.
آیت الله حسین مظاهری، هم اکنون در اصفهان حضور داشته و به اداره حوزه علمیه اصفهان و تربیت طلاب شایسته و رسیدگی به امور مردم مؤمن و مسلمان آن شهر می پردازند. با هجرت آیت الله حسین مظاهری از حوزه علمیه قم به شهر اصفهان، حوزه علمیه اصفهان استقلال یافت.
در دوره حضور آیت الله حسین مظاهری در اصفهان نیز خدمات فراوانی به آن حوزه کهن توسط او ارزانی گشته که از جمله می توان به تأسیس «مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان»، «مرکز آموزش های تخصصی حوزه علمیه اصفهان»، «مرکز مشاوره حوزه علمیه اصفهان»، «مرکز خدمات حوزه علمیه اصفهان با بخش های مختلف بیمه، مسکن، قرض الحسنه و…»، «مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیه اصفهان» و نیز «مرکز رسیدگی به امور مساجد استان اصفهان» اشاره کرد.
نامه رهبر انقلاب به آیت الله حسین مظاهری و پاسخ ایشان
در این مجال، شایسته است به نامه رهبر معظم انقلاب خطاب به آیت الله حسین مظاهری و پاسخ ایشان نیز اشاره ای داشته باشیم. رهبری معظم در بخشی از این نامه می فرمایند: «حوزه ی علمیه ی کهن و ریشه دار آن، که سلف حوزه ی عظیم الشأن قم محسوب می گردد؛ علما و فقهای بزرگی که هر یک در زمان خود، قطب فقاهت به شمار آمده و برخی منشاء تحول در فقه و مربی جمعی از فقهای نامدار گردیده اند؛ مرکزیت فرهنگی و ادبی و شعری و هنری در ادوار گوناگون تاریخ اسلام که یادگارهای آن در همه‌ی ایران بلکه در سراسر جهان گسترده است.
بحمدالله و المنه خود آن جناب نیز از حسنات اصفهان و هدیه ی ارزشمندی از آن شهر فضیلت پرور به حوزه ی والامقام قم و به طلاب و جویندگان علم و معرفت و اخلاق می باشید و سال های متمادی پس از آن که حظ عظیمی از آن سرچشمه ی جوشان فقه و علم و معرفت، به دست آورده اید، خود در مسند استادی فقه و اخلاق، جمع کثیری از فضلاء و مستعدان را از فیوضات بهره مند ساخته اید.
اینک اصفهان ـ حوزه ی علمیه و مردم آن ـ جنابعالی را به اصفهان فرا می خوانند. قاطبه ی علمای محترم و عزیز اصفهان که درمیان آنان شخصیت های برجسته ی علمی و دینی نیز حضور دارند و همواره مایه ی اعتلای حوزه علمیه ی اصفهان بوده اند، در نامه یی این را از اینجانب درخواست کرده و شوق خود و مردم را منعکس ساخته اند.
لذا اینجانب مقتضی می دانم که جنابعالی به اصفهان نقل مکان فرموده و پایگاه رفیعی از درس و تعلیم و تحقیق بنا نهید و تربیت طلاب و فضلاء و ارشاد و هدایت عموم مردم و پاسخگویی به مراجعات دینی و شرعی آنان را وجهه ی همت سازید».[۱]
آیت الله حسین مظاهری نیز طی نامه ای به مقام معظم رهبری ضمن تشکر از الطاف ایشان چنین مرقوم نمودند: همان طور که یادآوری فرموده بودید، حوزه علمیه اصفهان نیز از دیرباز در دامان فرهنگ پرور و حکمت گستر خود، فقیهان نامدار و عالمان گرانمقدار بسیار پرورانده است و امیدوارم از این پس نیز در ظل ولای حضرت بقیه الله فی الارضین (عج) و عنایات و ارشادات حضرت مستطاب عالی و تلاش و کوشش مدرسین بزرگوار و طلاب عزیز و سخت کوش آن، روز به روز شاهد شکوفایی و بالندگی این حوزه عظیم الشأن و دیگر حوزه های علمیه استان اصفهان باشیم.
در مورد این طلبه ناچیز بزرگوارانه مطالبی فرموده بودید، صمیمانه از عنایات و کرامات حضرتعالی سپاسگزارم و عاجزانه از پیشگاه آفریدگار علم و بیان خواستارم که به اینجانب توفیق دهد که تا آخرین نفس در خدمت به علوم و معارف اسلام و علما و طلاب عزیز باشد».[۲]
جمع بندی
آیت الله حسین مظاهری از علمای بزرگ حوزه علمیه اصفهان هستند که با بهره گیری از معارف ناب اسلامی، توانسته اند پله های علم و معرفت و اخلاق را طی کرده و چراغ راه عموم مردم و طلاب و روحانیون باشند. ایشان پس از سال ها تحصیل و تدریس علوم و فنون مختلف حوزوی و مجاهدت های فراوان در عرصه های گوناگون فرهنگی و سیاسی، به درخواست مردم اصفهان و با توصیه و نامه رهبر معظم انقلاب، به اصفهان هجرت نموده و منشا خیرات و برکات زیادی در این دیار شده اند.
پی نوشت ها
[۱] سایت رسمی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (حفظه الله)
[۲] سایت رسمی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (حفظه الله)
منبع مقاله | با اقتباس از:
پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مظاهری
لطفا نظرتان را درباره این محتوا بنویسید
فایل تصویری در سایت شما
فایل صوتی در سایت شما
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی