معیارهای انتخاب دوست، حفظ آن و نوع روابط با او در روایاتی از امیرالمومنین علی(علیه السلام) چنین بیان شده است:
۱ – از دوستت ایمن مباش تا این که او را بیازمایى و بسیار با احتیاط با دشمنت برخورد کن.
۲ – دوراندیش کسى است که دوست نیک را برگزیند، زیرا که فرد به دوستش سنجیده مىشود.
۳ – براى خدا دوست بدار کسى را که براى اصلاح دین با تو نبرد مىکند و تو را یقین نیک و درست مىآموزد.
۴ – دوستت را گرامى دار و از دشمنت درگذر تا فضل و مردانگى براى تو مسلم گردد.
۵- لغزش دوستت را ببخش تا دشمنت تو را پاک پندارد.
۶ – هر کس با مردم گذشت و جوانمردى داشته باشد، از دوستى آنان برخوردار گردد.
۷ – دوستت را با نیکى و خوش‌رفتارى سرزنش کن و بدىها و زشتىهاى او را با بخشش و هدیه دفع کن و ازخود دور ساز.
۸ – هر کس در راه رضاى خدا(با دیگرى) همنشینى کند، همنشینى با او نیک و گرامى و دوستیش پایدار است.
۹ – برادرى و دوستى با نیکان مغتنم است و همچنین دورى گزیدن از همنشینى با بدان و بدکاران.
۱۰ – با خردمندان هم صحبت باش، با دانشمندان همنشینى کن و بر هواى نفس پیروز شو تا رفیق گروه برتر و بالاتر شوى.
۱۱ – همنشینى با دوست عاقل، روح را زنده مىکند.
۱۲ – هر که دوستیش با تو در راه خدا نیست، از او بترس، زیرا که دوستیش پست و همنشینى با وى زشت است.
۱۳ – دوستى دنیازدگان به کمترین چیزى که پیدا شود و پیش آید از بین مىرود.
۱۴ – آنان که براى یارى خدا با هم برادرى مىکنند دوستى‌شان براى پایدارى سبب آن دوستى، پاینده و پایدار است.
۱۵ – دوستى دینداران با یکدیگر دیر قطع مىشود و دوام و ثباتش دایمى است.
۱۶ – دوست هر کس، عقل اوست.
۱۷ – پیوند دوستى را با برادران دینى خود محکم سازید که آنان ذخایر دنیا و آخرت هستند. مگر نشنیدهاید که خداوند در قرآن شریف به تاثر گمراهان در قیامت اشاره کرده که مىگویند: (در روز سخت) نه شفیعى داریم، نه دوستى که در کارمان همت گمارد.
۱۸ – با دوستان همراهى کردن، دوستى را پایدار مىدارد.
۱۹ – هر که را دوست مىدارید، در راه خدا و براى او دوست بدارید و هر کس را دشمن مىدارید، در راه خدا و براى او دشمن بدارید.
۲۰ – اگر با شمشیرم بر بینى (فرق – دماغ) مؤمن بزنم تا مرا دشمن بدارد، دشمن نخواهد شد و اگر همه دنیا را در گلوى منافق بریزم تا مرا دوست بدارد، دوست نخواهد داشت و این حقیقتى است که بر زبان پیامبر امى(صلی الله علیه و آله و سلم) جاری شده که فرمود: «اى على! هیچ مؤمنى تو را دشمن نمىدارد و هیچ منافقى تو را دوست نخواهد داشت.»
۲۱ – دو کس در مورد من هلاک خواهند شد: دوست غلوکننده و دشمن سرسخت.
۲۲ – سودمندترین گنج‌ها، دوستى دلهاست.
۲۳ – دوستى با تلخی و جدال نشاید.
۲۴ – هر کس دوستت دارد، (تو را از بدى) نهى کند و کسى که دشمنت دارد فریبت دهد.
۲۵ – دوستى مقام و ریاست، انسان را از دوستى به پروردگار باز دارد.
۲۶ – کسى که مرا دوست دارد در هنگام مرگ مرا به گونهاى مىیابد که دوست مىدارد، و کسى که مرا دشمن دارد در آن هنگام به گونهاى مرا خواهد یافت که ناخوشایندش مىباشد.
۲۷- اموالتان را متوجه کسى سازید که دلهایتان او را دوست دارد.
۲۸ – کسى که از خدا بترسد، مردم او را دوست دارند.
۲۹- کسى را که به خاطر اصلاح دین با تو مبارزه مىکند و تو را یقین نیکو مىآموزد براى خدا دوست بدار.
۳۰ – برحذر باش از دوستى با دشمنان خدا و خالص نمودن دوستى براى غیردوستان خدا، چرا که هر گروهى را دوست داشته باشید، با آنان محشور خواهید شد.
۳۱ – زبان، بیان‌کننده مراتب دوستى است، اما ظاهر حال، حاکى از محبت دل است.
۳۲ – شایسته‌ترین فرد براى دوستى، کسى است که سودش براى تو و زیانش براى دشمن تو باشد.
۳۳ – در دوست داشتن، زیاده‌روى مکن.
۳۴ – محبت قلبى، با دوستى محکم گردد.
۳۵ – سه چیز موجب محبت دلهاست: دیندارى، فروتنى و بخشندگى.
۳۶ – سه چیز محبت‌آور است: خوش‌خلقى، رفاقت نیکو و تواضع.
۳۷ – چشم دوست، ازدیدن عیب‌هاى دوست، نابینا و گوشش از شنیدن بدیهایش، ناشنواست.
۳۸ – از دست دادن دوستان، غربت و تنهایى است.
۳۹ – کسى که چیزى را دوست بدارد، همواره به یاد او سخن گوید.
۴۰ – آن که ما اهل بیت را دوست بدارد، باید پوششى از بلا را مهیا سازد (یعنى آماده پذیرفتن بلاها از سوى مخالفین ما باشد).
منبع
۱. کتاب غررالحکم
۲. نهج البلاغه
