ماه رمضان ماه خدا، ماه ایمان و معنویت و ماه دعا و عبادت است. ماه رمضان، ماه رحمت و آمرزش، بهترین اوقات پرستش و ماه مناجات و نیایش است.
ماه رمضان یکی از اوقات ویژه اجابت دعا است که در آن به دعا کردن بسیار سفارش شده است. پیامبر خدا در دعای شب هشتم ماه رمضان عرض می کند: خداوندا! این ماه تو است، ماهی که بندگانت را فرمان داده ای در آن تو را بخوانند و اجابت دعایشان را بر عهده گرفته ای. ۱
در سیره پیشوایان معصوم نیز آمده است که ایشان در ماه رمضان بر مقدار عبادت و دعای خود می افزودند. دعاهایی که از ایشان در شب ها و روزهای ماه رمضان رسیده است، شاهدی بر این مطلب است. ۲
روایاتی که درباره اجابت دعای روزه دار وارد شده است به چند دسته تقسیم می شود:
۱. در گروهی از روایات به اجابت دعای روزه دار به صورت عام در همه حالات و ساعات اشاره شده است. در روایتی از پیامبر خدا آمده است: اَلصّائِمُ لا تُرَدُّ دَعوَتُهُ؛ روزه دار دعایش رد نمی شود.۳ همچنین فرموده است: سائِلُ اللهِ فِیهِ لا یخَیبُ؛ درخواست کننده از خدا در این ماه محروم نمی شود.۴
۲. در پاره ای از روایات، به اجابت دعای روزه دار، هنگام افطار اشاره رفته است. مانند آنچه که از امام حسن روایت شده است: إِنّ لِکُلِّ صائِمٍ عِندَ فَطُورِهِ دَعوَهً مُستَجابَهً؛ برای هر روزه داری در هنگام افطارش یک دعای مستجاب است.۵
همچنین از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است: دَعوَهُ الصّائِمِ تُستَجابُ عِندَ إِفطارِهِ؛ دعای روزه دار هنگام افطارش مستجاب می شود. ۶
۳. در دسته ای دیگر از احادیث، افطاری دادن به روزه داران را از اسباب اجابت دعا دانسته اند. در کلامی از امام صادق آمده است: هر مؤمنی که مؤمنی را یک شب از ماه رمضان افطاری دهد، خداوند بدین سبب برای او همانند مزد کسی را می نویسد که سی بنده آزاد کند و نیز بدین سبب او را نزد خداوند دعایی اجابت شده است. ۷
پی نوشت:
۱. اقبال الأعمال، ج ۱، ص ۲۶۹.
۲. ر.ک: ماه خدا، نوشته محمد محمدی ری شهری.
۳. بحارالأنوار، ج ۹۶، ص ۲۵۶.
۴. نهج الدعاء، ح ۴۶۳.
۵. اقبال الأعمال، ج ۱، ص ۲۴۴.
۶. مکارم الأخلاق، ج ۱، ص ۶۹.
۷. ثواب الأعمال، ص ۱۶۹.
منبع :سید محمدرضا موسوی؛پرسمان – ویژه نامه پرسمان در ضیافت