یکی از راه های اثبات نبوت پیامبران، بشارت پیامبر سابق است هر چند این طریق، روشی برهانی نیست. در این خصوص، معجزه تنها ترین برهان عقلی بر اثبات نبوت یک پیامبر است؛ با این حال، پیامبران قبلی از نبوت و رسالت پیامبران بعدی خبر داده اند.
بنابراین این سخن به جا است که حضرت موسی (علیه السلام) و حضرت عیسی (علیه السلام) باید به نبوت و رسالت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) بشارت داده باشند. در این راستا، نوید و بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به تصریح قرآن کریم در تورات و انجیل ذکر گردیده و مشخصاتش چنان بوده که وقتی اهل کتاب آن حضرت را دیدند، او را شناخته و همان پیامبری یافتند که حضرت موسی و عیسی (علیهما السلام) بشارتش را داده بودند.[۱]
اکتفا نکردن قرآن به بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)
خداوند در اثبات نبوت پیامبر به بشارت های پیامبران گذشته بسنده نکرده، بلکه همه پیامبران را با معجره فرستاده تا حجت بر مردم تمام شود. بنابراین با وجود معجزه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم) برای اثبات رسالت آن حضرت، نیازی به بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در تورات نداریم.
از این رو می توان گفت اعتقادات هر انسان، باید مبتنی به دلایل محکم و استوار و معیار های عقل باشد و این نوع اعتقاد، از رجوع و مطالعه به آموزه های ادیان مختلف و با مقایسه در بین آن ها امکان پذیر است. بنابراین دلیلی وجود ندارد که حقانیت دین اسلام متوقف بر وجود نام پیامبر در تورات و انجیل باشد، هر چند وجود نام پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در این کتاب ها، بر پیروان این دو کتاب حجت است و آنان را ملزم به پیروی از دین اسلام می کند.
پس نبود نام پیامبر در تورات و ابهام در اسامی موجود در این کتاب ها، نباید سبب ایجاد تزلزل و سستی در اعتقاد یک مسلمان شود چرا که او باید عقایدش را از معیار های عقلی به دست آورد.
تحریف تورات
همانگونه که اشاره شد قرآن کریم از بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در تورات و انجیل سخن گفته است، اما اینکه اسم پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در این دو کتاب فعلی به صورت صریح وجود ندارد، به علت وقوع تحریف در آن ها است.
در اینکه تورات دچار تحریف شده هیچ تردیدی وجود ندارد؛ به این معنی که اسفار پنجگانه تورات، همان تورات واقعی که از طرف خدا بر حضرت موسی (علیه السلام) نازل شده، نیست. بنابراین بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در تورات نیز در معرض تحریف قرار گرفته است.
این مطلب از طرف برخی از دانشمندان یهودی و مسیحی نیز مطرح شده است. ابراهیم بن عزرا (۱۰۸۹ ـ ۱۱۶۴ م) که خود مفسر تورات است می گوید: «حضرت موسی (علیه السلام) نویسنده واقعی اسفار پنج گانه نیست؛ بلکه این کتاب باید قرن ها پس از حضرت موسی (علیه السلام) به دست فرد دیگری نوشته شده باشد.»
همچنین اسپینوزا (۱۶۳۲ ـ ۱۶۷۷م) به موارد خاصی از تورات اشاره نموده و می گوید که این ها نمی تواند نوشته حضرت موسی (علیه السلام) باشد.[۲]
قرآن نیز درباره یهودیان می فرماید: «فَبِما نَقْضِهِمْ میثاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَ جَعَلْنا قُلُوبَهُمْ قاسِیهً یحَرِّفُونَ الْکلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ نَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُکرُوا بِه؛ ولى به خاطر پیمان شکنى، آن ها را از رحمت خویش دور ساختیم؛ و دل هاى آنان را سخت و سنگین نمودیم؛ سخنان (خدا) را از موردش تحریف مى کنند؛ و بخشى از آنچه را به آن ها گوشزد شده بود فراموش کردند.»[۳]
و نیز می فرماید: «فَوَیلٌ لِلَّذینَ یکتُبُونَ الْکتابَ بِأَیدیهِمْ ثُمَّ یقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِیشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَلیلاً فَوَیلٌ لَهُمْ مِمَّا کتَبَتْ أَیدیهِمْ وَ وَیلٌ لَهُمْ مِمَّا یکسِبُونَ؛ پس واى بر آن ها که نوشته اى با دست خود مى نویسند، سپس مى گویند: «این، از طرف خداست.» تا آن را به بهاى کمى بفروشند. پس واى بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند؛ و واى بر آنان از آنچه از این راه به دست می آورند.»[۴]
با توجه به مقدمه فوق که دال بر تحریف تورات است نباید انتظار داشت که نام صریح پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به صورت صریح در تورات موجود ذکر شده باشد.
نشانه های بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در تورات
با وجود اینکه تورات مورد تحریف قرار گرفته ولی در عین حال کلمات و جمله هایی در این کتاب وجود دارد که بر بعثت و ظهور پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) دلالت می کند که می توانند بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در این کتاب باشد. در اینجا به ذکر چند نمونه اکتفا می شود:
- در تورات کنونی آمده است که حضرت موسی (علیه السلام) به بنی اسرائیل فرمود:
«و خداوند به من گفت، آن چه گفت و نیکو گفت: پیامبری را برای ایشان (بنی اسرائیل) از میان برادران ایشان مثل تو مبعوث خواهم کرد و کلام خود را به دهانش خواهم گذاشت و هر آنچه به او امر کنم به ایشان (بنی اسرائیل) خواهد گفت و هر کس که سخنان مرا که او به اسم من می گوید نشنود من از او مطالبه خواهم کرد.»[۵]
این پیامبری که در تورات از آن سخن گفته شده بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) است و بر آن حضرت منطبق می گردد نه بر حضرت عیسی (علیه السلام)، چرا که تورات، حضرت اسماعیل را برادران بنی اسرائیل معرفی کرده و پیامبری که از نسل اسماعیل مبعوث شده، حضرت خاتم الانبیا (صلی الله علیه و آله و سلم) است نه حضرت عیسی (علیه السلام).
دلایلی در تورات وجود دارد که اولاد اسماعیل، برادران بنی اسرائیل معرفی شده اند.
در سفر پیدایش تورات آمده: فرشته خدا به هاجر فرمود: … اینک تو حامله هستی و پسری خواهی زایید، نام او را اسماعیل بگذار، چون خداوند آه و ناله تو را شنیده است، پسر تو وحشی خواهد بود و با برادران خود سر ناسازگاری خواهد داشت.[۶] در جای دیگر آمده است که اعقاب و فرزندان اسماعیل دائما با برادران خود در جنگ بودند.[۷]
بنی اسرائیل از نسل حضرت اسحاق برادر حضرت اسماعیل هستند و همواره با اسماعیل در اختلاف بودند و طبق تورات، پیامبری که خواهد آمد از نسل حضرت اسماعیل است و رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز از نسل حضرت اسماعیل است و از نسل آن حضرت هیچ کسی غیر از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) ادعای پیامبری نکرده است. بنابراین پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) همان پیامبری است که حضرت موسی وعده آمدنش را داده است.
- در تورات می گوید: «وقتی حضرت ابراهیم در مورد حضرت اسماعیل دعا کرد، خداوند فرمود: … اما در مورد اسماعیل نیز تقاضای تو را اجابت نمودم و او را برکت خواهم داد و نسل او را چنان زیاد خواهم کرد که قوم بزرگی از او به وجود آید. دوازده امیر از میان فرزندان او بر خواهند خاست.»[۸]
مسلما دوازده امیر که در ترجمه های دیگر، به امام نیز ترجمه شده، مصداقی جز امامان دوازده گانه که همگی از اولاد اسماعیل هستند وجود ندارد و هیچ کس نه از یهودیان و نه از غیر یهودیان نتوانسته اند مصداق دیگری ذکر کنند.[۹]
این مطالب که در تورات آمده در حقیقت بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هستند و بر هیچ کسی دیگر قابل انطباق نیست.
نتیجه گیری
پیامبران گذشته به نبوت و رسالت پیامبران آینده بشارت داده اند. درباره پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز این سنت وجود داشته است. از این رو در تورات، حضرت موسی (علیه السلام) از نبوت و رسالت پیامبر آخرالزمان خبر داده شده و با وجود اینکه تورات در معرض تحریف قرار گرفته، باز هم مطالبی در این کتاب وجود دارد که بشارت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) را می رساند و بر آن حضرت منطبق می گردد.
پی نوشت ها
[۱]. رک: بقره، ۱۴۶، انعام، ۱۹، اعراف، ۱۵۷، صف، ۶.
[۲] . یهودیت، ص ۱۸۷- ۱۹۳.
[۳] . سوره مائده، آیه ۱۳.
[۴] . سوره بقره، آیه ۷۹.
[۵]. سفر تثنیه، باب ۱۸: ۱۹و۱۸ .
[۶]. سفرپیدایش، باب ۱۶: ۱۰ ـ ۱۱.
[۷]. سفر پیدایش، باب۲۵ :۱۷.
[۸] . سفر پیدایش ، باب ۱۷ : ۲۰.
[۹] . بشارات عهدین، ص۲۱۳.
منابع
- قرآن کریم.
- عهد قدیم (تورات).
- اردستانی، سلیمانی، عبدالرحیم، یهودیت، قم، آیات عشق، چ۱، ۱۳۸۲ش.
- محمد صادقی، بشارات عهدین، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۴ش.
