اشاره:
خمس از فروع دین مبین اسلام است که باشرایط خاصی پرداخت آن واجب می گردد. بر پرداخت خمس آثاری زیادی مترتب می شود. برخی از آثار معنوی و برخی هم مادی است. مثلا تقویت ایمان و تعبد در برابر خداوند متعال از اثار معنوی آن به شمار می آید و گوارا بودن در آمد و زیاد شدن آن از آثار مادی آن است. در این مقاله کوتاه برخی از آثار پرداخت خمس نام برده شده است.
اگر به تعبیراتی که در آیات و روایات آمده است توجّه کنیم، به آثار پرداخت خمس بیشترآگاه خواهیم شد:
۱. نسل پاک: در روایات می خوانیم: «لتطیب ولادتهم» پرداخت خمس، مال را پاک و مال پاک مقدمه نسل پاک است.
۲. تقویت دین: امام رضاعلیه السلام فرمودند: «الخمس عوننا علی دیننا» خمس، حق ما اهل بیت و پشتوانه مکتب و راه ما است.
۳. نشانه وفا: در تعبیر دیگر می خوانیم: «المسلم من یفی اللّه بما عهد الیه و لیس المسلم من اجاب باللسان و خالف بالقلب»
مسلمان واقعی کسی است که به پیمان الهی وفادار باشد و کسی که با زبان جواب مثبت ولی در دل جواب منفی می دهد، در حقیقت مسلمان نیست.
۴. کمک به یاران: امام رضاعلیه السلام فرمود: خمس وسیله ای برای کمک ما بر بستگان و یاوران ماست. «ان الخمس عوننا علی عیالاتنا»، «عوننا علی موالینا»
۵.پاکی مال: امام صادق علیه السلام فرمود: من از گرفتن درهم شما هدفی جز پاک کردن شما ندارم، زیرا وضع مالی من امروز خوب است. «ما ارید بذلک الا ان تطهروا»
۶. گوارا بودن درآمد: در حدیث دیگری از امام صادق علیه السلام می خوانیم: هر کس خمس ما را بدهد باقی درآمدش برای او گواراست. «یودّی خمسنا و یطیب له»
۷.حفظ آبرو در برابر مخالفان: امام رضا علیه السلام فرمود: به وسیله خمس، ما آبروی خود و طرفدارانمان را در برابر تهدیدات مخالفان حفظ می کنیم. «و ما نبذله و نشتری من اعراضنا ممن نخاف سطوته»
۸. فقر زدائی از خاندان رسالت: امام کاظم علیه السلام فرمود: خداوند نیمی از خمس را برای فقر زدائی از بستگان پیامبر که از زکات و صدقات محرومند قرار داد. «و جعل للفقراء قرابه الرسول نصف الخمس فاغناهم به عن صدقات الناس…»
۹.کفّاره گناهان و ذخیره قیامت: امام رضا علیه السلام فرمود: خارج کردن خمس مال، وسیله آمرزش گناهان و ذخیره قیامت و روز نیاز شماست. «فان اخراجه… تمحیص ذنوبکم و ما تمهدون لانفسکم لیوم فاقتکم»
۱۰.ضمانت بهشت: شخصی نزد امام باقر علیه السلام آمد و خمس مال خود را پرداخت، امام فرمود: بر من و پدرم لازم است که بهشت را برای شما ضمانت کنیم. «ضمنت لک علی و علی ابی الجنّه»
۱۱.شمول دعای امام: امام رضا علیه السلام فرمود: خمس، کمک ما بر حفظ مکتب است، سپس فرمود: تا می توانید خودتان را از دعای ما محروم نکنید. «ولا تحرموا انفسکم دعاءنا ما قدرتم علیه»
۱۲.کلید رزق: امام رضا علیه السلام فرمود: پرداخت خمس کلید رزق شماست. «فان اخراجه مفتاح رزقکم»
۱۳.نظم و حساب در سرمایه: کسی که حساب سال دارد و خمس می دهد، در واقع شخصی حسابگر، منظم و دقیق است و میزان درآمد و مصرفش مشخّص است.
امام باقر علیه السلام فرمود: «الکمال کلّ الکمال: التّفقه فی الدّین والصبر علی النائبه و تقدیر المَعیشه» بالاترین کمال در سه چیز است: شناخت عمیق دین، پایداری در برابر ناملایمات و نظم و برنامه در زندگی.
۱۵.عنایات ویژه: کسانی که اهل خمس هستند، یعنی در هر درآمد خود، سهم خدا، رسول، اهل بیت و سهم دیگران را در نظر دارند، قهراً خدا و اولیای او نیز به او عنایات ویژه دارند.
مگر در قرآن نمی خوانیم:
«فاذکرونی اذکرکم» مرا یاد کنید، شما را یاد می کنم.
«ان احسنتم احسنتم لانفسکم» اگر خوبی کنید به خودتان خوبی کرده اید.
«اذا حییتم بتحیه فحیوا باحسن منها» اگر شخصی نسبت به شما کریمانه برخورد کرد، شما بهتر از او برخورد کنید.
«ان تنصروا اللّه ینصرکم» اگر شما خدا را یاری کنید خداوند شما را یاری می کند.
مگر قرآن خبر از دوست داشتن نیکوکاران نداده است: «انّ اللّه یحبّ المحسنین»
قطعا، کسی که با پرداخت خمس، حق خدا و رسول و امام را می دهد، در حقیقت مشمول تمام آیاتی است که گفته شد. زیرا او هم خدا را یاد کرده، هم احسان کرده، هم اولیای خدا و محرومان را گرامی داشته و هم مکتب الهی را یاری نموده است و دریافت این همه عنایات در برابر ۲۰% مازاد درآمد سال، سود بزرگی است
منبع:
پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
یادداشت ارسالی از محمد سالاری
