حضرت معصومه (سلام الله علیها) با نام اصلی فاطمه، دختر امام کاظم (علیه السلام) و خواهر امام رضا (علیه السلام) است. او برترین دختر امام کاظم (علیه السلام) دانسته شده و گفته اند در میان فرزندان امام کاظم (علیه السلام)، پس از امام رضا (علیه السلام) کسی هم پای حضرت معصومه (س) نیست. او که برای دیدار با برادرش امام رضا (علیه السلام) به ایران مسافرت کرد، در راه بیمار شد و در شهر قم درگذشت و همان جا دفن شد.[۱]
شیعیان، حضرت معصومه (سلام الله علیها) را بسیار بزرگ می دارند، برای زیارت او اهمیت قائل اند و روایاتی درباره او نقل می کنند که از شفاعت وی برای شیعیان سخن گفته شده و بهشت پاداش زیارت او دانسته شده است. همچنین می گویند پس از حضرت زهرا (سلام الله علیها)، او تنها زنی است که از امامان معصوم (علیهم السلام) برای او زیارتنامه روایت شده است.
رویایی در باب کرامت حضرت معصومه (س)
دوست دانشمندم حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ عباس محقق کاشانی، داماد مرحوم آیت اللّه العظمی سید محمد رضا گلپایگانی (قدس سره) رویای لطیفی را از بانویی نقل فرمودند که کاملا مورد وثوق ایشان بود. این بانوی محترمه می گوید:
شبی در عالم رویا به حرم مطهر حضرت معصومه (سلام اللّه علیها) مشرف شدم. ساعتی بود که می خواستند در حرم را ببندند و لذا به زوار می گفتند: بفرمایید، بفرمایید!
اطراف ضریح مطهر خلوت شد. من به طرف ضریح مقدس رفتم که ضریح را ببوسم، دیدم داخل ضریح بسیار منور و نورانی است. از درون شبکه های ضریح نگاه کردم، دیدم که بانوی بسیار مجلله ای با چادر سفید روی قبر نشسته، و این نور از او ساطع است.
توجه پیدا کردم که حضرت معصومه (سلام اللّه علیها) می باشند. سلام عرض کردم، پاسخ فرمودند. به نظرم آمد حالا که این سعادت به من نصیب شده، چیزی از محضر مقدس بی بی بخواهم، تنها چیزی که به یادم آمد کسالت برادرم بود، و لذا شفای برادرم را از محضر مقدس خاتون دو سرا تقاضا کردم. وجود مقدس حضرت معصومه (سلام اللّه علیها) فرمودند: برادر شما که با ما رابطه ای ندارد.
از خواب بیدار شدم و در مورد این پاسخ بی بی هر چه فکر کردم به جایی نرسید، چون برادرم اهل نماز و عبادت بود و شخص متدین و متشرعی بود. بعد از تحقیق معلوم شد که بیش از یکسال است به حرم مطهر تشرف پیدا نکرده است.
وقتی برادرم از این واقعه آگاه شد سخت متاثر و منقلب گردید، به حرم مطهر شرفیاب شد و عذرخواهی نمود و از برکات این خاتون قیامت شفای کامل و عاجل یافت.
حضرت آقای محقق افزودند که: این رویا در روحیه من تاثیر عجیبی گذاشته و از آن روز متعهد شده ام که حتما هر شب برای عتبه بوسی مشرف شوم، حتی اگر درِ حرم بسته باشد، از پشت در عرض ادب نموده عتبه را ببوسم.
و ضمنا از این رویای صادقانه استفاده می شود که عنایت بی بی به زائران کویش انحصار ندارد، بلکه همه ساکنان این مرز و بوم را شامل می شود.[۲]
فلسفه خواب و رویای صادقه
یکی از موضوعات مهمی که در خصوص خواب دیدن مطرح است، حکمت و فلسفه خواب ها رویاهای صادقه است. به طور کلی رویاهای صادقه می تواند دارای فلسفه و حکمت های متعددی باشد که برخی از آن ها از این قرار است:
۱-هدایت باطنی انسان: برخی از خواب ها و رویاها، زمینه ساز دریافت هدایت های الهی هستند.
در روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است: آگاه باشید که از بشارت های نبوت، چیزی باقی نمانده مگر رویای صادق که فرد مسلمان یا خود آن را می بیند و یا دیگران در مورد او می بینند.[۳]
همچنین در روایت دیگری می فرماید: رویای صادقه جزیی از هفتاد جزء نبوت است».[۴]
۲-نوید و بشارت رویدادی نیکو و سرنوشت ساز در زندگی؛ مانند خواب حضرت یوسف (علیه السلام) که مشاهده کرد یازده ستاره و خورشید و ماه برای او سجده می کنند: إِذْ قَالَ یُوسُفُ لِأَبِیهِ یَا أَبَتِ إِنىّ رَأَیْتُ أَحَدَ عَشَرَ کَوْکَبًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ رَأَیْتهُمْ لىِ سَاجِدِین؛[۵] (به خاطر بیاور) هنگامی را که یوسف به پدرش گفت: پدرم! من در خواب دیدم که یازده ستاره و خورشید و ماه در برابرم سجده می کنند!
همچنین در تفسیر آیه: لَهُمُ الْبُشْرى فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا…،[۶] از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است: «منظور از این آیه، رویای صادقه است که مومن به واسطه آن، بشارت داده می شود و جزیی از شصت و چهار جزء نبوت است. هر کس چنین خوابی دید، می تواند آن را برای فردی که دوست صمیمی اش است، بازگو کند.[۷]
۳-ایجاد آمادگی برای وقوع حادثه ای ناگوار در زندگی و کم کردن آثار و عواقب آن؛ مانند خواب پادشاه مصر که در قرآن کریم از قول او چنین آمده است: وَ قَالَ الْمَلِکُ إِنىّ أَرَى سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ یَأْکُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَ سَبْعَ سُنبُلَتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ یَابِسَاتٍ یَأَیهُّا الْمَلَأُ أَفْتُونىِ فىِ رُوْیَاىَ إِن کُنتُمْ لِلرُّوْیَا تَعْبرُونَ؛[۸] من در خواب، هفت گاو چاق را دیدم که هفت گاو لاغر آنها را می خورند و هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشکیده را نیز در خواب دیدم.
حضرت یوسف (علیه السلام) این خواب را به خشکسالی و قحطی در آینده تعبیر کرد. پادشاه مصر، آن حضرت را مسئول خزانه داری کشور کرد و حضرت یوسف (علیه السلام) نیز برای مقابله با خشکسالی و قحطی، دستور به جمع آوری غلات و نگهداری آنها نمود و در نتیجه کشور مصر از آثار سوء خشکسالی وحشتناک هفت ساله در امان ماند.
جمع بندی
حضرت معصومه (سلام الله علیها) دختری ممتاز در خاندان عصمت و طهارت است. شیعیان فاطمه معصومه (سلام الله علیها) را بسیار بزرگ می دارند و برای زیارت ایشان در قم اهمیت بسیاری قائل هستند. در روایاتی که درباره حضرت معصومه (س) نقل می کنند از شفاعت وی برای شیعیان سخن گفته شده و بهشت را پاداش زیارت او دانسته اند. از آن حضرت، کرامات زیادی نقل شده است از جمله خواب ها و رویاهای صادقه ای که پیرامون حضرت دیده شده است.
در رویای صادقه ای که از حضرت معصومه (سلام الله علیها) بیان شد روشن گردید که عنایت و توجه حضرت، بر دوستداران و زائران کویش انحصار ندارد.
گردآوری و تنظیم: حسین فاضلی
پی نوشت ها
[۱] . در منابع قدیمی شیعه، تاریخ ولادت و وفات حضرت معصومه (س) بیان نشده است. گفته شده، نخستین کتابی که در آن، تاریخی ذکر شده است، نورالآفاق نوشته جواد شاه عبدالعظیمی است که در سال ۱۳۴۴ قمری منتشر شد. در این کتاب، تاریخ ولادت حضرت معصومه (س) ۱ ذی القعده سال ۱۷۳ قمری و تاریخ وفات او ۱۰ ربیع‌الثانی سال ۲۰۱ قمری ذکر شده و از آن کتاب به دیگر کتاب ها راه یافته است. ر ک: استادی، آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌حال او، ص ۲۹۷ و ۳۰۱
[۲] . رحمتی شهرضا، گنجینه معارف، ۶۷۱
[۳] . علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۸، ص ۱۹۲
[۴] . شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۵،
[۵] . یوسف/۴
[۶] . یونس/۶۴
[۷] . علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۸ ص۱۹۱
[۸] . یوسف/۴۳
منابع
- قرآن کریم
- علامه مجلسی، محمد باقر؛ بحار الانوار؛ بیروت؛ دار احیاء التراث؛ ۱۴۰۴ ق
- شیخ صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن بابویه قمی؛ من لایحضره الفقیه؛ قم؛ انتشاران جامعه مدرسین؛ ۱۴۱۳ ق
- استادی، رضا؛ آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌حال او؛ نور علم، ش۵۰ و۵۱
- رحمتی شهرضا، محمد؛ گنجینه معارف؛ قم؛ انتشارات صبح پیروزی؛ ۱۳۹۳ ش
