اشاره:
مذهب شیعه در طول تاریخ فراز و نشیبهای بسیاری داشته است. این مذهب از سوی حاکمان غاصب و جور همیشه مورد هجمه های سیاسی، نظامی و فرهنگی قرار می گرفته است. فضای اختناق آمیز حاکمان وقت همیشه در صدد تضعیف و نابودی پیروان این مذهب بوده اند. اما در عین حال مذهب شیعه در همین فضای نا مناسب باعث حفظ اسلام گردیده و آثار گرانبهایی در حوزه های مختلف علوم اسلامی تحویل جامعه اسلامی داده اند در این مقاله به کتابشناسی موضوعی شیعه برای آشنایی بیشتر و بهتر ارائه گردیده است.
«شیعه» که در اصل لغت به معناى «پیرو» است۱، در اصطلاح به کسانى گفته مى شود که جانشینى پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) را حق اختصاصى خانواده رسالت مى دانند و در معارف اسلام، پیرو مکتب اهل بیت هستند. هم اکنون چهارده قرن از آغاز پیدایش شیعه مى گذرد. علامه طباطبایى(ره) در این باره مى فرماید: «آغاز پیدایش شیعه را، که براى اولین بار به شیعه على علیه السلام معروف شدند، همان زمان پیغمبراکرم صلى الله علیه وآله وسلم باید دانست و جریان ظهور و پیشرفت دعوت اسلامى، در ۲۳ سال زمان بعثت، موجبات زیادى در برداشت که طبعا پیدایش چنین جمعیتى را در میان یاران پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم ایجاب مى کرد.»
واژه شیعه، در این معنا، نخستین بار
در زمان رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم به کار برده شد و سلمان، ابوذر، مقداد، و عمار با این اسم مشهور شدند. گذشته از همه اینها نام «شیعه على» و «شیعه اهلبیت» در سخنان پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم (روایات مرتبط به فضایل امیرمؤمنان علیهالسلام ) بسیار دیده مىشد. از جمله روایات بیانگر این مطلب، این دو روایت است:
۱. جابر مى گوید: نزد پیغمبر صلى الله علیه وآله وسلم بودم که على علیه السلام از دور نمایان شد. پیغمبر صلى الله علیه وآله وسلم فرمود: سوگند به کسى که جانم در دست او است، این شخص و شیعیانش در قیامت رستگار خواهند بود.۲. ابن عباس مى گوید: وقتى آیه «ان الذین آمنو و عملوا الصالحات، اولئک خیرالبریه» نازل شد، پیغمبر صلى الله علیه وآله وسلم به على علیه السلام فرمود: مصداق این آیه، تو و شیعیانت هستید که در قیامت خشنود خواهید بود و خدا هم از شما راضى خواهد بود.
این دو حدیث، به همراه چند حدیث دیگر، در کتاب الدرالمنثور (ج ۱، ص۳۷۹) و غایه المرام (ص ۳۲۶) آمده است.۲
از دیرباز تاکنون، درباره اعتقادات، مبانى و اصول فکرى و دینى شیعه، مطالعات و تحقیقات فراوانى صورت گرفته است. دانشمندان و محققان اسلامى، و به ویژه شیعى، پژوهشهاى ارزشمندى درباره صفات و ویژگىهاى فکرى و اعتقادى، مبانى اخلاقى و امتیازات شیعه، تاریخ پر فراز و نشیب آن، شخصیتهاى برجسته شیعى، پیشوایان دینى شیعه، وقایع و حوادث تلخ وشیرینى که در طول تاریخ براى شیعیان رخ داده است، آثار و تألیفات، فرق و مذاهب گوناگون، و دیدگاههاى فقهى، تفسیرى، حدیثى، قرآنى، عرفانى و فلسفىِ آنان انجام دادهاند که در کتابخانه ها و مراکز فرهنگى و حوزه هاى علمى و دانشگاهى سرتاسر جهان به یادگار بر جاى مانده است. محقق و نویسنده ارجمند، جناب آقاى رضا حکیمى در مقالهاى با عنوان چهارصد کتاب در شناخت شیعه، کتابها و رسایلى را که دانشمندان و بزرگان شیعه تألیف کرده اند، گرد آورده است. وى غیر از معرفى منابع و مآخذ شیعى، ۱۵۰ کتاب و رساله را که دانشمندان بزرگ اهل سنت و نویسندگان دیگر مذاهب، درباره مناقب و مسائل مربوط به اهلبیت، و به ویژه امام على علیه السلام و امام مهدى(عج)، نوشته اند، برشمرده است.۳
از سوى دیگر، آثار فراوانى در رد دیدگاهها و آراى شیعه نگاشته شده است. استاد علامه مرتضى عسکرى از قول یکى از دوستانش، که از علماى هنداست، نقل کرده است که «دویست کتاب به زبانهاى مختلف، فقط در هند علیه نظریه شیعه و تحریف قرآن چاپ کردهاند».۴
محققان و نویسندگان اسلامشناس و خاورشناس اروپایى و غربى نیز تلاشهاى بسیارى براى شناخت اسلام و شیعه انجام دادهاند و آثارى درباره اندیشهها و اعتقادات شیعه نگاشتهاند. اما بیشتر این مطالعات و تألیفات، از سویى، با انگیزههاى غیرعلمى و احیانا سیاسى و همراه با تعصب و غرضورزى نگاشته شده‌اند و در نتیجه، تشیع را فرقهاى فرعى و علت پیدایش آن را نزاعى صرفا سیاسى و اجتماعى دانستهاند و از سوى دیگر، بیشترین منابع و مآخذ تحقیق آنان را در زمینه فرهنگ شیعى و اسلامى، مصادر اهل سنت و دیدگاههاى خاص آنان تشکیل مىدهد۵.
در این جا سخنان دو تن از شخصیتهاى علمى اهل سنت و شیعه را در این باره نقل مى کنیم:
شیخ محمود شلتوت، مفتى اعظم و رئیس سابق جامع الازهر، ضمن بیان کاستى هاى موجود در زمینه مطالعات و تألیفات درباره فرق و مذاهب اسلامى، علاقه مندان به تحقیق و شناخت درست مذاهب اسلامى را از مراجعه به منابع غیراصیل برحذر داشته، مى گوید:
«بیشتر کسانى که درباره فرق و مذاهب اسلامى کتاب نوشتهاند، تحت تأثیر روح پلید تعصب بوده اند. از اینرو تألیفاتشان همواره آتش دشمنى و کینه را در میان فرزندان یک امت دامن زده است. هر یک از این ملل و نحلنویسان، تنها و تنها از یک زاویه دید، به مخالفان خویش مى نگریسته اند: رأى مذهب مخالف را سخیف شمردن و عقیده طرف مقابل را به سفاهت منسوب داشتن؛ آن هم با اسلوبى که شر و زیانش بیشتر است تا خیر و سودش. از این جهت است که هر کس که اهل انصاف باشد، نباید از روى این کتابها، درباره مذاهب اسلامى اظهار نظر کند، بلکه باید درباره هر فرقه اى به کتابها و مآخذ مخصوص آن فرقه رجوع کند تا بدین وسیله به حق نزدیک شود واز خطا دور ماند.»۶
دکتر سید حسین نصر، در مقدمه خود بر کتاب شیعه در اسلام، ضمن معرفى این کتاب، روش تحقیق و مطالعه غربیان را مورد انتقاد قرار داده، مىنویسد:
«این کتاب، جزئى از طرحى است که جهت معرفى تشیع به مغرب زمین، در شرف انجام است و هر چند در طى قرون گذشته، دانشمندان مغربزمین مطالعات زیادى را درباره جوانب گوناگون اسلام و تمدن اسلامى به سامان رسانیدهاند، اما اکثریت این آثار، با نهایت تعصب و غرضورزى صورت گرفته و کوشش براى تحریف اسلام در آنها هویدا است. وانگهى تقریبا تمام منابع اروپاییان، در تحقیقاتى که درباره اسلام انجام مىگیرد، از منابع اهل تسنن است و هرگاه از قرآن، حدیث، سیره پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم ، فقه و کلام سخن مىگویند، معمولاً مقصود همان نظر اهل سنت است؛ حتى اگر این نظر نیز تحریفشده و مغرضانه مطرح شده باشد».
وى در ادامه مى افزاید:
«در آثار موجود به زبانهاى اروپایى، تشیع را به صورت یک فرقه فرعى معرفى کرده و تمام دید و علت وجودى آن را به یک نزاع صرفا سیاسى و اجتماعى تقلیل داده و کمتر به علل دینى، که باعث پیدایش شیعه گردیده، توجه نموده اند.»۷
ما در این نوشتار، برآنیم که برخى از آثار و تألیفات و تحقیقاتى را که در زمینه شیعهشناسى نگاشته شده است، در دسترس علاقهمندان به مطالعه و پژوهش در این زمینه معرفى کنیم. گفتنى است که این کتابشناسى، صرفا به معرفى موضوعاتى که دربردارنده عناوین «شیعه» و «تشیع» است، بسنده کرده است و براى رعایت اختصار، از ذکر آثارى با عناوین دیگر، همچون «اهلبیت» علیهم السلام ، «الفرقه الناجیه»۸، «امامیه»، «فریقین» و «روافض»۹ که بیشتر از سوى دانشمندان اهل سنت و مخالفان، به شیعیان اطلاق مى شود، خوددارى گردیده است.
غیر از آثار و کتابهاى نگارش یافته تلاش کرده ایم تا پژوهشهایى را نیز که در سالهاى اخیر و بیشتر، پس از انقلابِ شکوهمند اسلامى، به قلم دانشجویان و دانشپژوهان مراکز علمى و دانشگاهى ایران، به عنوان پایاننامه تحصیلى، تدوین یافته، به اجمال معرفى کنیم. براى تهیه و تنظیم این مجموعه آثار، از مراکز علمى و اطلاعاتى و منابع متعددى استفاده شده است که بدین وسیله، از مساعدت همه همکاران و مسؤولان آن مراکز و نیز نویسندگان گرامى آثار قدردانى و تشکر مىشود.
فهرست موضوعى و الفبایى کتابها
هر چند شاید لازم باشد برخى از کتابها، به لحاظ تنوع و تکثر موضوعات، ذیل عناوین گوناگونى قرار گیرند، اما به طور کلى، فهرست آثار و کتابهاى گردآورى شده را مىتوان در انواع ذیل طبقه بندى کرد:
الف) کتابهاى شیعه در زمینه فرهنگ عمومى و جهاد علمى (کتابشناسى ها، فرهنگنامه ها و دانشنامه ها)
۱/۱. آثارالشیعه الامامیه؛ عبدالعزیز جواهرکلام،تهران،چاپخانه مجلسى،۱۳۰۷ش.
۲/۲. دائره المعارف شیعه (ترجمه اعیان الشیعه)؛ سید محسن امینى، ترجمه کمال موسوى،تهران،اسلامیه،۱۳۴۵ش.
۳/۳. دائره المعارف تشیع؛ بهاءالدین خرمشاهى،تهران،سازماندائرهالمعارفتشیع.
۴/۴. دائره المعارف شیعه؛ سید محمدرضا جوهرىزاده، مؤسسه انتشارات اسلامى، تهران، ۱۳۵۲ ش.
۵/۵. دائره المعارف الاسلامیه الشیعیه؛ حسن الامین، بیروت، دارالتعارف، چاپ چهارم، ۱۴۱۰ ق.
۶/۶. دائره المعارف الشیعیه العامه؛ محمدحسین اعلمى، بیروت، مؤسسه الاعلمى للمطبوعات، ۱۴۱۳ ق.
۷/۷. الذریعه الى تصانیف الشیعه؛ شیخ آغابزرگ تهرانى،بیروت،دارالاضواء، ۱۴۰۳ق.
۸/۸. طرح تدوین کتابشناسى بزرگ شیعه؛ رضا مختارى، مرکز بررسى هاى اسلامى الغدیر، ۱۳۷۶ش.
۹/۹. طرح تدوین دائره المعارف تشیع؛ تهران، بنیاد اسلامى طایر، ۱۳۶۲ ش.
۱۰/۱۰. مأخذ حدیث از دیدگاه شیعه؛ محمد حسین جلالى، ترجمه على رضا میرزا محمدنور، تهران، ۱۳۶۰.
۱۱/۱۱. مصنفات شیعه(ترجمه و تلخیص الذریعه)؛ شیخآغابزرگ تهرانى، به اهتمام محمد آصف فکرت، مشهد، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، ۱۳۷۳ ش.
۱۲/۱۲. معجم مصنفات الشیعه حول القرآن؛ قم، نشر دارالقرآن.
۱۳/۱۳. معجم مخطوطات الشیعه حول القرآن؛ مؤلف ناشناخته در (کتابخانه تخصصى مرکز فرهنگ و معارف قرآن).
۱۴/۱۴. معجمالدراسات القرانیه عند الشیعه الامامیه؛ عامرالحلو، بیروت، دارالموسم للأعام، ۱۴۱۱ ق.
۱۵/۱۵. میراث حدیث شیعه؛ مهدى مهریزى و صدرایى خوئى، قم، مؤسسه فرهنگى دارالحدیث.
۱۶/۱۶. تبویب الذریعه الى تصانیف الشیعه؛ السید احمد الدیباجى الاصفهانى، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۵۲ ش.
۱۷/۱۷. معالم العلماء فى فهارس کتب الشیعه و اسماء المصنّفین؛ ابنشهر آشوب مازندرانى، نجف، مطبعه حیدریه، ۱۳۸۰ ق.
۱۸/۱۸. المعجم المفهرس لالفاظ احادیث وسائل الشیعه؛ مؤسسه تحقیقاتى و اطلاعرسانى خانه کتاب ایران، با اشراف علىرضا برازش،تهران، جلوه پاک، ۱۳۷۴ش.
۱۹/۱۹. المعجم المفهرس لالفاظ وسائل الشیعه؛ السیدحسن الطیبى، تهران، منشورات الاعلمى، ۱۳۹۶ ق.
۲۰/۲۰. مقدمهاى بر فقه شیعه(کلیات و کتابشناسى)؛ سیدحسین مدرسى طباطبائى، ترجمه محمد آصف فکرت،مشهد،بنیادپژوهشهاى اسلامى، ۱۳۶۰ ش.
ب) کتابهاى شیعه در زمینه تراجم و رجال
۲۱/۱. آشنایى با ستارگان هدایت (مراجع تقلید شیعه)؛ حسین آوردى، با مقدمهاى از رضا استادى، قم، دفتر نشر برگزیده، ۱۳۷۴ ش.
۲۲/۲. آقامحمد باقر بن محمد اکمل اصفهانى، معروف به وحید بهبهانى، سرآمد محققان و دانشمندان شیعه در سده دوازدهم هجرى؛ علىدوانى، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۲ ش.
۲۳/۳. آیتالله شهید شیخ فضلالله نورى، پاسدار خط فقاهت شیعه در جنبش مشروطیت؛ تهران، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى، ۱۳۶۲ ش.
۲۴/۴. اعلام الشیعه؛ شیخ آغابزرگ تهرانى.
۲۵/۵. اعیان الشیعه؛ سیدمحسن الامین، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۶ ق.
۲۶/۶. اخبار شعراء الشیعه؛ ابوعبیدالله مرزبانى(تلخیص سیدمحسن امین عاملى، مؤلف اعیان الشیعه)، با تحقیق محمدهادى امینى، نجف، حیدریه، ۱۳۸۸ ق.
۲۷/۷. احسن الودیعه فى تراجم اشهر مشاهیر مجتهدى الشیعه؛ محمدمهدى موسوى اصفهانى، بغداد.
۲۸/۸. با دانشمندان شیعه و مکتب آنها آشنا شویم؛ قم، ۱۳۶۲ ش.
۲۹/۹. با دانشمندان شیعه و مکتب آنها آشنا شویم؛ قم، مهر، ۱۳۵۷ ش.
۳۰/۱۰. بر ستیغ آرمانها (ترجمه جزء چهارم اعیان الشیعه)؛ سید محسن امین، تهران، مؤسسه انتشارات طور، ۱۳۶۴ ش.
۳۱/۱۱. پژوهشى درباره تفسیر شیعه و تفسیرنویسان آن مکتب؛ رجبعلى مظلومى، تهران، آفاق،۱۴۰۴ ق.
۳۲/۱۲. تاریخ فقهاء شیعه امامیه؛ محمدباقر محقق، تهران، هفتمین کنفرانس بین المللى وحدت اسلامى، ۱۳۷۳ ش.
۳۳/۱۳. تراجم علماى شیعه؛ على دوانى، قم، دارالتبلیغ اسلامى، ۱۳۸۹ ق.
۳۴/۱۴. الدرجات الرفیعه فى طبقات الشیعه؛ صدرالدین السید على خان مدنى شیرازى الحسینى، قم.
۳۵/۱۵. روحانیت شیعه؛ بىنا، بىتا.
۳۶/۱۶. ریاحین الشریعه در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه؛ ذبیحالله محلاتى، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
۳۷/۱۷. زندگانى زعیم بزرگ عالم تشیع، حضرت آیت الله بروجردى؛ على دونى، قم، ۱۳۴۰ ش.
۳۸/۱۸. زندگانى پیشواى بزرگ عالم تشیع، آیت الله العظمى آقاى سیدمحسن حکیم؛ سیدعباس میرزاده اهرى، بىنا، بىتا.
۳۹/۱۹. سلسله مراجع تقلید شیعه، از کلینى…؛ جلال زرین، گیلان، مرتضویه، ۱۳۴۸ ش.
۴۰/۲۰. شرح زندگانى دانشمندان شیعه، جناب على بن مهزیار اهوازى؛ محمدحسین هدایت اهوازى، اهواز، مؤسسه فرهنگى انتشارات آیات، ۱۳۷۳ ش.
۴۱/۲۱. شهداى روحانیت شیعه در صد ساله اخیر؛ على ربانى خلخالى، قم، انتشارات مکتب الحسین علیه السلام ، ۱۴۰۲ ق.
۴۲/۲۲. شخصیتهاى اسلامى شیعه؛ جعفر سبحانى، تهران، صدر، بىتا.۱۰
۴۳/۲۳. شهیدان راه فضیلت، زندگىنامه ۱۳۰ شهید عالم شیعه، از قرن ۴ تا ۱۴ هجرى (ترجمه شهداء الفضیله)؛ عبدالحسین امینى، ترجمه جلالالدین فارسى، تهران، روزبه، ۱۳۵۵ ش.
۴۴/۲۴. طبرسى و مجمعالبیان (همراه با مقدمهاى در بیان اوضاع سیاسى و فرهنگى و مذهبى عصر وى و بحثى در تشیع)؛ حسین کریمان، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۶۱ ش.
۴۵/۲۵. طبقات مفسران شیعه؛ عبدالرحیم عقیقى بخشایشى، قم، نشر نوید اسلام، ۱۳۷۱ ش.
۴۶/۲۶. طبقات اعلام الشیعه (فى القرن الخامس والرابع)؛ شیخ آغابزرگ تهرانى، تحقیق، علىنقى منزوى، بیروت، دارالکتاب العربى،۱۳۹۰ ق.
۴۷/۲۷. علماى بزرگ شیعه از کلینى تا خمینى؛ جرنادقانى، قم، معارف اسلام، ۱۳۶۴ ش.
۴۸/۲۸. فقهاى نامدار شیعه؛ عبدالرحیم عقیقى بخشایشى، قم، کتابخانه آیت الله العظمى مرعشى نجفى، ۱۳۷۲ ش.
۴۹/۲۹. فهرست اسماء مصنفى الشیعه(رجال النجاشى)؛ ابوالعباس احمد بن على النجاشى، تحقیق موسى شبیرى زنجانى، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، ۱۴۱۱ ق.
۵۰/۳۰. فلاسفه شیعه؛ عبدالله نعمه، با مقدمه محمدجواد مغنیه، ترجمه جعفر غضیان، تبریز، کتابفروشى ایران، ۱۳۴۷ ش.
۵۱/۳۱. فهرست اسماء علماء الشیعه و مصنفیهم؛ الشیخ منتجب الدین على بن عبیدالله قمى رازى، تحقیق عبدالعزیز الطباطبائى، قم، مجمعالذخائر الاسلامى، ۱۴۰۴ ق.
۵۲/۳۲. گرایش چند شخصیت بزرگ به تشیع؛ محمدحسن قبیسى، محمد محمدى اشتهاردى، قم، جواد، بىتا.
۵۳/۳۳. محقق ثانى، مقتداى شیعه؛ محمدجواد پیمان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۲.
۵۴/۳۴. معجماعلام الشیعه؛ السید عبدالعزیز الطباطبائى، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، ۱۴۱۷ ق.
۵۵/۳۵. معجم مؤلفى الشیعه؛ على الفاضل القائینى النجفى، وزارت ارشاد اسلامى، ۱۴۰۵ ق.
۵۶/۳۶. مشاهد العتره الطاهره و اعیان الشیعه؛ سیدعبدالرزاق کمونه حسینى.
۵۷/۳۷. مؤلفوالشیعه فى صدر الاسلام؛ السید عبدالحسین شرفالدین، بغداد.
۵۸/۳۸. مفسران شیعه؛ محمدعلى شفیعى، دانشگاه شیراز، ۱۳۴۹ ش.
۵۹/۳۹. مشاهیر تشیع در افغانستان؛ عبدالمجید ناصرى داودى.
۶۰/۴۰. معالم العلماء فى فهرس کتب الشیعه و اسماء المصنفین؛ ابن شهر آشوب مازندرانى، نجف، مطبعه حیدریه، ۱۳۸۰ ق.
۶۱/۴۱. مستدرکات عیان الشیعه؛ حسن الامین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۱۲ ق.
۶۲/۴۲. من اعیان الشیعه (ابوعلى الفارس، حیاته و مکانته بین ائمه العربیه و آثاره فى القراءات و النحو)؛ عبدالفتاح اسماعیل شلبى،قاهره،دارنهفتهمصر،۱۳۸۸ق.
۶۳/۴۳. نسمه السحر بذکر من تشیع و شعر؛ یوسف بن یحیى حسنى، با تحقیق کامل سلمان الجبورى، بیروت، دارالمورخ العربى، ۱۴۲۰ ق.
ج) کتابهاى تحقیقى شیعه، در زمینه مسائل کلامى و مذهبى شیعه (شناخت اصول و مبانى اعتقادى)
۶۴/۱. آغاز دانش با اصول عقاید شیعه؛ عباس مخبر دزفولى، تهران، کتابخانه صدر، بىتا.
۶۵/۲. آراء حول المرجعیه الشیعیه؛ جمعى از محققان، بیروت، دارالروضه، ۱۴۱۵ ق.
۶۶/۳. الامامیه عند الشیعه؛ محمدجواد خراسانى، چاپ مشعل آزادى، ۱۳۹۶ ق.
۶۷/۴. اسلام در پرتو تشیع؛ حسین خراسانى، تهران، چاپخانه میهن، ۱۳۳۶ ش.
۶۸/۵. احیاء الشیعه فى مذهب الشیعه؛ الشیخ محمد الخالص، بغداد، ۱۳۸۲ ق.
۶۹/۶. اصل الشیعه و اصولها؛ شیخ محمدحسین کاشفالغطاء، قم، مؤسسه امام على علیه السلام ، ۱۴۱۵ ق.
۷۰/۷. اسلام و شیعه؛ چهرگانى تبریزى، تبریز، سروش، ۱۳۲۳ ش.
۷۱/۸. اصول تشیع؛ ابراهیم انصارى زنجانى، تهران، ۱۳۵۴ ش.
۷۲/۹. اصول اعتقادات شیعه؛ سیدجعفر موسوى اردبیلى، تهران، مرتضوى، ۱۳۴۸ ش.
۷۳/۱۰. الاسلام على شوء التشیع؛ حسین خراسانى، تهران، مطبعه آفتاب.
۷۴/۱۱. الامامه فى اهم الکتب الکلامیه وعقیده الامامیه؛ السیدعلى الحسینى المیلانى، قم، منشورات الشریف الرضى، ۱۳۷۲ش.
۷۵/۱۲. امامت از دیدگاه تشیع؛ محمدحسین مظفر، ترجمه حبیبالله رهبر، تهران.
۷۶/۱۳. ارمغان تشیع؛ گروهى از نویسندگان، مشهد، معارف اسلام و قرآن، ۱۳۴۷ ش.
۷۷/۱۴. احقاق الحق لابطال الباطل برد ابطال اصول الشیعه بالدلائل العقلیه؛ سیدامیر کاظم رئیس، نگینه، (بهزبان اردو).
۷۸/۱۵. احیاء الشریعه فى مذهب الشیعه؛ محمد بن محمدمهدى الکاظمى الخالصى، بغداد، ۱۳۷۰ ش.
۷۹/۱۶. از مبدأ تا معاد در معارف و اصول عقاید شیعه؛ اسماعیل مرعشى، اهواز.
۸۰/۱۷. اصول شیعه؛ سیدریاضالدین صاحب قبله، حیدرآباد رکن، سیرت زهرا کمیتى، ۱۳۸۰ ش.
۸۱/۱۸. اصباح الشیعه بمصباح الشریعه؛ قطب الدین البیهقى الکیدرى، قم، مؤسسه الامام الصادق علیه السلام ، ۱۴۱۶ ق.
۸۲/۱۹. اصول پنجگانه شیعه؛ سیدجعفر موسوى(اردبیلى)، تهران، مرتضوى، ۱۳۴۸ ش.
۸۳/۲۰. اصول عقاید دینى و مذهبى شیعه؛ خسرو مؤدب کازرونى.
۸۴/۲۱. اکذوبه تحریف القرآن بین الشیعه و السنه؛ رسول جعفریان، تهران، معاونت روابط بینالملل سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۴۰۶ ق.
۸۵/۲۲. امامت و تشیع براساس قرآن و سنت، عقل براى ارائه منابع و عقاید شیعه اثنىعشریه؛ على اکبر محب الاسلام، ۱۳۶۶ ش.
۸۶/۲۳. اگر پاپ و مارکس نبودند، به ضمیمه شیعه مصلحتى و مصلحت شیعه؛ على شریعتى، نشر حجت، بىتا.
۸۷/۲۴. الایدئولوجیا الشیعه فى رثاء الحسین علیه السلام ؛ محمدکامل سلیمان، بیروت، دارالکتاب اللبنانى، ۱۴۰۲ ق.
۸۸/۲۵. اسلام و تشیع؛ ضیاءالدین بن محمد استرآبادى، تهران، کتابخانه مسجد چهلستون، ۱۳۵۸ ش.
۸۹/۲۶. اسلام و تشیع؛ سیدمصطفى سیادتى، تهران، مکتب قرآن، ۱۴۰۸ ق.
۹۰/۲۷. بشاره الشیعه؛ ملامحسن فیض کاشانى، در مجموعه رسائل، چاپ سنگى، ۱۳۱۱ ق.
۹۱/۲۸. بشاره المصطفى صلى الله علیه وآله وسلم لشیعه المرتضى علیهالسلام ؛ ابوجعفر عمادالدین الطبرسى، تحقیق جواد القیومى، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، ۱۴۰۲ ق.
۹۲/۲۹. بداء از نظر شیعه؛ سیدعلى فانى اصفهانى، ترجمه سیدمحمدباقر بنىسعید لنگرودى، قم، داورى، ۱۳۹۵ ق.
۹۳/۳۰ بین الشیعه و اهلالسنه؛ سلیمان دنیا، بغداد، ذراره الاوقاف اداره الثقافه.
۹۴/۳۱. پاسخ به بداندیشان یا حمایت از اسلام و تشیع؛ محمدعلى انصارى.
۹۵/۳۲. پاسخ داروى یا بررسى عقائد شیعه؛ حسین کاشانى، تهران، کتابفروشى اسلامیه، ۱۳۴۵ ش.
۹۶/۳۳. پیام ایران به نجد، حجاز و مصر(امام به عقیده ما شیعه امامیه ناخدا است نه خدا…)؛ میرزا خلیل کمرهاى، تهران، کتابخانه شمس، ۱۳۸۲ ش.
۹۷/۳۴. پاسخ شبهاتى پیرامون مکتب تشیع؛ عباس علمى موسوى، ترجمه احمد بهشتى، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى.
۹۸/۳۵. تشکیلات مذهب شیعه؛ ابومحمد وکیلى قمى، تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانى، ۱۳۴۵ش.
۹۹/۳۶. تشیع سرخ؛ على شریعتى، تهران، ۱۳۶۵ ش.
۱۰۰/۳۷. تشیع مولود طبیعى اسلام؛ سید محمد باقر صدر، ترجمه و پاورقىها از على حجتى کرمانى، تهران، روزبه، کتابخانه بزرگ اسلامى، ۱۳۴۵ ش.
۱۰۱/۳۸. تعالیم و عقاید شیعه؛ محمدرضا مظفر، ترجمه محمد مجتهدى شبسترى، تهران، محمدى، ۱۳۴۷ ش.
۱۰۲/۳۹. تحقیقى کوتاه درباره شیعه؛ یحیى نورى، انتشارات فراهانى، تهران بازار بین الحرمین.
۱۰۳/۴۰. تشیع یا اسلام راستین؛ شهید سیدمحمدباقر صدر، ترجمه على اکبر مهدىپور، تهران، روزبه.
۱۰۴/۴۱. تحفه الشیعه در اثبات رجعت؛ سیدحسین موسوى ارومى، قم، کتابفروشى حقیرى، ۱۳۵۸ ش.
۱۰۵/۴۲.تشیع پایگاه انقلاب؛سرشار، قم، هجرت، بىتا.
۱۰۶/۴۳. تحفه الامامیه فى حقیقه مذهب الشیعه؛ محمد على گلستانى اصفهانى، بمبئى، بىنا، ۱۳۴۰ ق.
۱۰۷/۴۴. تحفه المهدیه و تحفه الشیعه در رجعت و علائم ظهور…؛ حسین عربباغى، تهران، کتابفروشى مؤمنىزاده، یلدا، حقیرى، ۱۳۴۷ ش.
۱۰۸/۴۵. تشیع و اسلام،(ترجمه کتاب التشیع و الاسلام)؛ سیدمحمدباقر صدر، با ترجمه و مقدمه على حجتى کرمانى، قم، مرکز بررسىهاى اسلامى، ۱۳۵۴ ش.
۱۰۹/۴۶. التشیع، ظاهره طبیعیه فى اطار الدعوه الاسلامیه؛ السید محمدباقر الصدر، قاهره بىنا، ۱۳۹۷ ق.
۱۱۰/۴۷. تشیع؛ دائره المعارف تشیع، سعید محبى، تهران، ۱۳۷۳ ش.
۱۱۱/۴۸. تشیع یا مکتب نهایى انسانها؛ شیخ قاسم اسلامى، بىنا، ۱۳۵۲ ش.
۱۱۲/۴۹. تذکرات دیانتى در حقیقت تشیع؛ مشهد، تهران، تبریز، (غلامرضا کتابفروشى، حجره صمدى، آقاى سروش)، ۱۳۲۴ ش.
۱۱۳/۵۰. چگونه شیعه باشیم؟(راه و رسم پیشوایان شیعه، ترجمه کتاب اخلاق الائمه و آداب الشیعه)؛ ملامحسن فیض کاشانى، ترجمه اسدالله ناصح، تهران، کانون انتشارات محمدى، ۱۳۵۳ ش.
۱۱۴/۵۱. چهار رساله (اسلام، تشیع، اصل امامت و…)؛ یحیى نورى، تهران، بنیاد علمى و اسلامى مدرسه، ۱۳۶۱ ش.
۱۱۵/۵۲. چرا باید فقط شیعه باشیم؟؛ میرسیداحمد اوضاتى، تهران، پایگاه اسلامى مسجد الرحمن.
۱۱۶/۵۳. چرا شیعه شدم؟(مناظره مستر جان احمد با علماى اسلامى)؛ محمد رازى، تهران، فراهانى، بىتا.
۱۱۷/۵۴. چگونه و چرا شیعه شدم؛ رضا آقایانس جواد، تهران، ۱۳۵۰ ش.
۱۱۸/۵۵. چرا مذهب شیعه را انتخاب کردم؟؛ ترجمه ونگارش حسین حقانى زنجانى، تهران، انتشارات اسلامى،۱۳۵۰ ش.
۱۱۹/۵۶. چرا مذهب تشیع را انتخاب کردم؟(ترجمه کتاب لماذا اخترت مذهب التشیع)؛ محمدامین مرعى انطاکى، ترجمه محمدحسن مرعشى شوشترى، تهران، کتابخانه صدر، ۱۳۴۹ ش.
۱۲۰/۵۷. الحصون المنیعه فى رد ما اورده صاحب المنار فى حق الشیعه؛ شام، ۱۳۲۷ ق.
۱۲۱/۵۸. حقائق عن الشیعه؛ صادق مهدى الحسینى، کربلا، منشورات هیئه دعاه النشر الدینى، ۱۳۷۹ ق.
۱۲۲/۵۹. حدیقه الشیعه؛ احمدبن محمد مقدس اردبیلى، تهران، گلى، ۱۳۵۳ ش.
۱۲۳/۶۰. حیوه النفس(رساله استدلال حیوه النفس در اصول عقاید اسلام و شیعه)؛ احمدبن زینالدین احسائى، ترجمه سیدکاظم رشتى، مکتب شیعیان، تبریز، ۱۳۹۶ ق.
۱۲۴/۶۱. خصائص الشیعه(التى جاءت بهاالشریعه)؛ سیدمحمد مهدى موسوى کاظمى قزوینى،بغداد، ۱۳۴۱ ق.
۱۲۵/۶۲. درسهایى درباره مکتب شیعه؛ سیدمحسن موسوى گرگانى، ترجمه محمدبحرینى کاشمرى، قم، شفق.
۱۲۶/۶۳. دفاع از حریم تشیع؛ ابوالفتوح رازى، ترجمه محمد محمدى اشتهاردى، قم، مهر، ۱۳۵۴ ش.
۱۲۷/۶۴. الدفاع عن الشیعه؛ عزالدین آل یس، بغداد، بىنا، ۱۳۵۲ ق.
۱۲۸/۶۵. روح التشیع؛ عبدالله نعمه، بیروت، دارالفکر اللبنانى، ۱۴۰۵ ق.
۱۲۹/۶۶. رساله فلسفه مذهب شیعه؛ سیدسلطان رضا عقیلى، دهلى(بهزبان اردو).
۱۳۰/۶۷. رهبرى در تشیع؛ روحالله حسینیان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۱ ش.
۱۳۱/۶۸. رجعت از نظر شیعه؛ نجمالدین طبسى، قم، ۱۳۵۹ ش.
۱۳۲/۶۹. ریشه شیعه و پایههاى آن؛ محمدحسین آلکاشف الغطاء، ترجمه علىرضا خسروى، تهران، شرکت سهامى چاپ، ۱۳۱۷ ش.
۱۳۳/۷۰. الرسول و الشیعه؛ تهران، انتشارات مسجد چهل ستون.
۱۳۴/۷۱. رد هفوات شیعه بمکابرات شنیعه؛ محمدماه عالم صاحب قبله چشتى، لکهنو، بىنا، ۱۳۳۷ ق (به زبان اردو).
۱۳۵/۷۲. سراج الشیعه و آداب الشریعه؛ عبدالله مامقامى، گیلان، مرتضویه، ۱۳۴۸ ش.
۱۳۶/۷۳. سرّ تفوق شیعه در اسلام؛ حسین عمادزاده، تهران، مکتب قرآن.
۱۳۷/۷۴. شناخت شیعه؛ حسن سعید، ترجمه مهدى پیشوایى، تهران، مدرسه چهل ستون، ۱۳۵۹ ش.
۱۳۸/۷۵. شناخت شیعه پیروان على علیهالسلام ؛ حسینعمادزاده،تهران،مکتبقرآن.
۱۳۹/۷۶. شیعه چه مىگوید؟؛ مهدى سراج انصارى، قم، علمیه، ۱۳۸۵ ق.
۱۴۰/۷۷. الشیعه؛ محمدصادق السید محمدحسین الصدر، بغداد، مطبعه الکرخ، ۱۳۵۲ ق.
۱۴۱/۷۸. شیعه در اسلام؛ سیدموسى سبط، تهران، چاپخانه عالى، ۱۳۲۹ ش.
۱۴۲/۷۹. الشیعه و الرجعه؛ محمدرضا الطبسى النجفى، نجف.
۱۴۳/۸۰. الشیعه فى القرآن؛ صادق الحسینى الشیرازى، بیروت.
۱۴۴/۸۱. شیعه اثناعشرى در اسلام؛ محمدحسن کاشانى نجفى، تهران.
۱۴۵/۸۲. الشیعه الاثنىعشریه(فى الاسلام الایرانى، جوانب روحیه و فلسفیه)؛ هنرى کربن، ترجمه ذوقان قرقوط، قاهره، مکتبه مدبولى ۱۴۱۳ ق.
۱۴۶/۸۳. شیعه از دیدگاه پیامبر اسلام صلىاللهعلیهوآلهوسلم ؛ نورى و حسینى، تهران، کتابخانه مدرسه چهلستون جامع، ۱۳۹۵ ق.
۱۴۷/۸۴. الشیعه بین الحقائق و الاوهام؛ السیدمحسن الامین، بیروت.
۱۴۸/۸۵. الشیعه فى عقائد و احکامهم؛ السید امیرمحمد الکاظمى القزوینى، کویت.
۱۴۹/۸۶. شیعه کیست و تشیع چیست؟(ترجمه الشیعه و التشیع)؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه على اکبر کسائى، تهران، اقبال، ۱۳۴۴ ش.
۱۵۰/۸۷. شیعه و عاشورا؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه فیروز حریرچى، تهران، پدیده، ۱۳۴۴ ش.
۱۵۱/۸۸. شیعه على علیهالسلام ؛ احمد صادقى اردستانى، یزد، کانون انتشارات جوادیه، ۱۳۵۶ ش.
۱۵۲/۸۹. الشیعه والتشیع؛ محمدجواد مغنیه، بیروت، دارالجواد، ۱۴۰۹ ق.
۱۵۳/۹۰. شبهاى پیشاور در دفاع از حریم تشیع؛ محمدبن على اکبر سلطان الواعظینى، تهران، کتابفروشى اسلامیه، ۱۳۴۲ ش.
۱۵۴/۹۱. الشیعه والاقتباع لیوم الطف؛ محمدبن مهدى خالصى،بغداد،۱۳۳۲ ق.
۱۵۵/۹۲. الشیعه معتقدا و مذهبا؛ صابر طعیمه، بیروت، مکتبه الثقافه، ۱۴۰۸ ق.
۱۵۶/۹۳. الشیعه فى المیزان؛ محمدجواد مغنیه، بیروت، دارالجواد، ۱۴۰۹ ق.
۱۵۷/۹۴. شیعه در پیشگاه قرآن و اهلبیت علیهالسلام (ترجمه جلد ۱۵ بحارالانوار)؛ علامه محمدباقر مجلسى، تهران، کتابخانه مسجد حضرت ولىعصر(عج)، ۱۳۹۷ ق.
۱۵۸/۹۵. شیعه(مجموعهآثار)؛ على شریعتى، حسینیه ارشاد، تهران.
۱۵۹/۹۶. شیعه الهدى(در رد موسى جاراللّه در کتابش به نام الوشیعه)؛ شیخ مهدى حجار نجفى، بصره.۱۱
۱۶۰/۹۷. الشیعه و الامامه؛ شیخ محمدحسین مظفر، ۱۳۷۰ ق.۱۲
۱۶۱/۹۸. الشیعه فى رد العروبه فى المیزان(تألیف عبدالرزاق الحصان)؛ سیدمحمدصادق بن سید محمدحسینى صدرالدین کاظمى، بغداد.۱۳
۱۶۲/۹۹. شیعه در اسلام؛ سیدموسى آقامیر، تهران، ۱۳۶۹ ق.۱۴
۱۶۳/۱۰۰. الشیعه و الاسلام؛ شیخ عبدالحسین غروى تبریزى.۱۵
۱۶۴/۱۰۱.الشیعه و المنار(در رد اعتراضات مجله «المنار» بر شیعه)؛علامه سیدمحسن امینى، بیروت، ۱۳۲۸ ق.۱۶
۱۶۵/۱۰۲ شیعیت (بررسى عقاید و آداب شیعه به زبان انگلیسى)؛ شیخ پادشاه حسین هندى، ۱۳۵۶ ق.۱۷
۱۶۶/۱۰۳. شیعه در حدیث دیگران؛ مهدى محقق، تهران، شرکت سهامى انتشار، ۱۳۶۲ ش.
۱۶۷/۱۰۴. شیعهشناسى از نظر فریقین؛ سیدمحمد على کاظمینى بروجردى، تهران، مشعل، ۱۳۵۳ ش.
۱۶۸/۱۰۵. شیعه کیست و مبنا و مستنداتش چیست؟؛ مصطفى بازرگان، تهران، چاپخانه شمس، ۱۳۴۹ ش.
۱۶۹/۱۰۶. شیعه مىپرسد؛ سیدعلى اکبر موسوى (محب الاسلام)، تهران، مرتضوى، ۱۳۵۵ ش.
۱۷۰/۱۰۷. شیعه و تشیع؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه سیدشمسالدین مرعشى، قم، مجمع ذخائر اسلامى، ۱۳۵۵ ش.
۱۷۱/۱۰۸. شیعه و مهدویت؛ حبیبالله مزروقى شمیرانى، قم، علامه ۱۳۴۵ ش.
۱۷۲/۱۰۹. شیعه و نبوت؛ على گلزاده غفورى، تهران، الفتح.
۱۷۳/۱۱۰. شیعه و امامت؛ محمدحسین مظفر، ترجمه محمود عابدى، تهران، مؤسسه اهل البیت علیهمالسلام ، ۱۳۶۱ ش.
۱۷۴/۱۱۱. شیعه و تهمتهاى ناروا؛ محمد جواد شرى، ترجمه محمدرضا عطائى،مشهد،آستانقدسرضوى، ۱۳۶۶ ش.
۱۷۵/۱۱۲. الشیعه والتصحیح الصراع بین الشیعه و التشیع؛ موسى موسوى، قاهره، الزهراء للاعلام العربى، ۱۴۰۹ ق.
۱۷۶/۱۱۳. شیعه یک حزب تمام؛ على شریعتى، تهران، حسینیه ارشاد.
۱۷۷/۱۱۴. شیعه پاسخ مىدهد؛ سیدرضا حسینىنسب، نشر مشعر، ۱۳۷۴ ش.
۱۷۸/۱۱۵. شیعه و شورا؛ حزب جمهورى اسلامى.
۱۷۹/۱۱۶. شیعه امامیه در برابر قرآن؛ عائشه یوسف المناعى، قم، ششمین کنفرانس بینالمللى وحدت اسلامى، مجمع جهانى تقریب مذهب اسلامى، ۱۳۷۲ ش.
۱۸۰/۱۱۷. شبهات حول الشیعه؛ ابوطالب تجلیل تبریزى، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۷ ق.
۱۸۱/۱۱۸. صفات شیعه؛ شیخ صدوق، تهران، انتشارات اعلمى.
۱۸۲/۱۱۹. صفات الشیعه(طبعت مع فضائل الشیعه و مصادقه الاخوان)؛ شیخ صدوق، تحقیق و نشر مؤسسه الامام المهدى(عج)، قم، ۱۴۱۰ ق.
۱۸۳/۱۲۰. ظهور شیعه به ضمیمه مصاحبه پروفسور کربن؛ محمدحسین طباطبائى، تهران، مرصاد، کانون انتشارات جیبى، ۱۳۵۶ ش.
۱۸۴/۱۲۱. عدل از دیدگاه تشیع؛ محمد محمدى رىشهرى،قم،۱۳۵۴ ش.
۱۸۵/۱۲۲. عزادارى از دیدگاه مرجعیت شیعه؛ على ربانى خلخالى.
۱۸۶/۱۲۳. عقائد الشیعه؛ اطهربن بروجردى، تبریز، مطبعه آقامشهدى، ۱۳۳۱ ق.
۱۸۷/۱۲۴. عقاید شیعه در دین و توحید؛ حسن ترسلى کاشانى، مشهد، خراسانى، ۱۳۹۷ ق.
۱۸۸/۱۲۵. عقاید و اعتقادات شیعه؛ محمدولى شفیعى، تهران، مصطفوى، ۱۳۴۹ ش.
۱۸۹/۱۲۶. عقائد الشیعه؛ ملاعلى اصغر نیّر بروجردى، تهران، اسلامیه، ۱۳۲۲ ق.
۱۹۰/۱۲۷. على و الشیعه؛ نجمالدین شریف العسکرى، نجف، آداب.
۱۹۱/۱۲۸. عقیده الشیعه(فى الامام الصادق و سائر الائمه علیهمالسلام )؛ السید حسین یوسف مکى العاملى، بیروت، دارالاندلس، ۱۳۸۲ م.
۱۹۲/۱۲۹. عقائد الشیعه الامامیه الاثنى عشریه؛ سید ابراهیم موسوى زنجانى، نجف، آداب، ۱۳۸۷ ق.
۱۹۳/۱۳۰. عقیده الشیعه الامامیه(عرض و دراسه)؛ هاشم معروف الحسنى، بیروت، دارالکتاب اللبنانى، ۱۳۷۶ق.
۱۹۴/۱۳۱. قرآن در اسلام از دیدگاه تشیع؛ علامه سیدمحمدحسین طباطبائى، قم،جامعه مدرسین حوزه علمیه،۱۳۷۵ش.
۱۹۵/۱۳۲. کتاب نداء تشیع؛ تقى شریف کاشانى، تهران، ۱۳۲۴ ش.
۱۹۶/۱۳۳. کتاب الشیعه(من اصحاب الحدیث)؛ ابوالعباس احمدبن محمدبن سعید، معروف به ابنعقده، م ۳۳۳ ق.۱۸
۱۹۷/۱۳۴. کتاب الشیعه(من اصحاب الحدیث و طبقاتهم)؛ قاضى ابوبکر جعابى.۱۹
۱۹۸/۱۳۵. گفتار شیعه در اصول و فروع؛ شمسالدین نجفى، ۱۳۴۹ ش.
۱۹۹/۱۳۶. گفتوگوهاى شیرین یک نفر زن شیعه به نام حسنیه؛ سیدعلى اکبر شعفى، تهران، ۱۳۴۳ ش.
۲۰۰/۱۳۷. گفتوگوهاى یک زن شیعه با علماى سنى؛ ابراهیم استرآبادى، اصفهان.
۲۰۱/۱۳۸. لماذا نحن الشیعه؟؛ محمدالرضى الرضوى، قاهره، مطبوعات النجاح بالقاهره، ۱۳۹۸ ق.
۲۰۲/۱۳۹. مع الشیعه الامامیه؛ شیخ محمد مغنیه، بیروت، مکتبه الاندلس، ۱۹۵۶م.
۲۰۳/۱۴۰. مسارالشیعه؛ شیخ مفید.
۲۰۴/۱۴۱. مسؤولیت شیعه بودن؛ على شریعتى، تهران، انتشار، ۱۳۵۰ ش.
۲۰۵/۱۴۲. معنویت تشیع و ۲۲ مقاله دیگر؛ محمدحسین طباطبائى، تهران، اندیشه، ۱۳۵۵ ش.
۲۰۶/۱۴۳. مبانى تفکر شیعه؛ محمدرضا مظفر، ترجمه جمال موسوى، تهران،کتابخانه بزرگ اسلامى، ۱۳۵۸ ش.
۲۰۷/۱۴۴. مبانى دین و مذهب شیعه؛ سیداحمد نجفى خردمند، قم، دارالتبلیغ اسلامى، ۱۳۵۰ ش.
۲۰۸/۱۴۵. مذهب شیعه و اعتقاد ما؛ سیدمحمد مهدى علومى، تهران، علمى، ۱۳۴۴ ش.
۲۰۹/۱۴۶. معارف الشیعه؛ على گرامى، شیراز، کتابفروشى اسلام.
۲۱۰/۱۴۷. منشور عقاید امامیه (شرحى گویا و مستدل از عقاید شیعه اثناعشرى)؛ جعفر سبحانى، قم، مؤسسه الامام الصادق علیهالسلام ، ۱۳۷۶ ش.
۲۱۱/۱۴۸. مسائل اعتقادى از دیدگاه تشیع(ترجمه کتاب عقائد الامامیه)؛ محمدرضا مظفر، ترجمه محمد محمدى اشتهاردى، قم، ۱۳۶۴ ش.
۲۱۲/۱۴۹. منابع اندیشه مذهبى شیعه؛ على شیروانى، قم، شفق.
۲۱۳/۱۵۰. معاد از دیدگاه فرق اسلامى شیعه، معتزله، اشاعره؛ محمدابراهیم ایزدخواه، تهران، هفتمین کنفرانس بین المللى وحدت اسلامى، ۱۳۷۳ ش.
۲۱۴/۱۵۱. مناهج المعارف یا فرهنگ عقائد شیعه؛ میرسیدابوالقاسم جعفر موسوى خوانسارى، با مقدمه و حواشى میرسیداحمد روضاتى،تهران، ۱۳۵۱ ش.
۲۱۵/۱۵۲. نظریه الامامه لدى الشیعه الاثنى عشریه؛ احمد محمودصبحى، بیروت، دارالنهضته العربیه، ۱۴۱۱ ق.
۲۱۶/۱۵۳. وظایف الشیعه(شرح دعاى ندبه)؛ عباسعلى ادیب، اراک، ربانى، ۱۳۴۱ ش.
۲۱۷/۱۵۴. ولایت از دیدگاه مرجعیت شیعه؛ محمد مقیمى و امیر معراجى، تهران.
۲۱۸/۱۵۵. ویژگىهاى فکرى شیعه؛ محمدرضا مظفر، ترجمه خلخالى، مکتبه النجاح.
۲۱۹/۱۵۶. هدیه التشیع؛ الشیخ احمد الوائلى، بیروت، دارالزهد، ۱۴۰۰ ق.
د)کتابهاى شیعه در زمینه فرق و مذاهب (شناخت فرقهها و نحلههاى اسلامى و شیعى و مباحثات دانشمندان و چهرههاى برجسته شیعه با دیگران)
۲۲۰/۱. پنجمین مجمع علماى شیعه و سنى افغانستان؛ تهران، مؤسسه فرهنگى ثقلین، ۱۳۷۷ ش.
۲۲۱/۲. تاریخ شیعه و فرقههاى آن تا قرن چهارم؛ محمد جواد مشکور، تهران، کتابفروشى اشراقى، ۱۳۶۲ ش.
۲۲۲/۳. التحفه الاثنى عشریه فى الرد على فرق الشیعه(تلخیص و ترجمه تحفه الاثنى عشریه)؛ السید محمود شکرى الالوس.
۲۲۳/۴. تحقیقى کوتاه پیرامون رابطه تشیع و تسنن؛ رسول جعفریان، اراک، جهاد دانشگاهى، ۱۳۶۵ ش.
۲۲۴/۵. ترجمه فرق الشیعه؛ ابوالقاسم سعدبن عبدالله اشعرى قمى، تهران.
۲۲۵/۶. تصوف و تشیع؛ هاشم معروف الحسنى، ترجمه سیدمحمد صادق عارف، مشهد، بنیاد پژوهشهاى آستان قدس رضوى، ۱۳۶۹ ش.
۲۲۶/۷. تلخیص المؤمنین عن مکاند الشیخیین المعروف به فرق بین الشیعه و الشیخى؛ خواجه معین الدین چشتى، کانپور.
۲۲۷/۸. حقیقت مذهب حنفیه بجواب حقیقت مذهب شیعه؛ نورحسین صاحب صابر، لاهور، اصنى عشرى، (زبان اردو).
۲۲۸/۹. دراسه عن الفرق فى تاریخ المسلمین الخوارج و الشیعه؛ احمد محمد احمد جلى، ریاضى، مرکز الملل فیصل للبحوث والدراساتالاسلامیه، ۱۴۰۸ ق.
۲۲۹/۱۰. الشیعه بین الاشاعره المعتزله؛۲۰ هاشم معروف الحسن، مصر.
۲۳۰/۱۱. الشیعه و التشیع فرق و تاریخ؛ احسان الاهى ظهیر، لاهور، اداره ترجمان السنه، ۱۴۰۴ ق.
۲۳۱/۱۲. الشیعه والوهابیه؛ علامه سیدمهدى موسوى قزوینى کاظمى.۲۱
۲۳۲/۱۳. علماء الشیعه و الصراع مع البدع و الخرافات الدخیله فى الدین؛ الشیخ محمد الخالص، بیروت و لندن، دارالفارابى، دارالینابیع، دارالنهر و دارالحکمه، ۱۴۱۸ ق.
۲۳۳/۱۴. فرق الشیعه؛ حسن بن موسى نوبختى، نجف، مطبعه حیدریه، ۱۳۵۵ ق.
۲۳۴/۱۵. گفتوگوهاى شیعه و جالب (ترجمه الاحتجاجات العشره)؛ آیتالله طاهرى شیرازى، ترجمه محمد محمدى اشتهاردى، قم، انتشارات مؤسسه مطبوعاتى علامه، ۱۳۴۹ ش.
۲۳۵/۱۶. مناظرات دهگانه با علماى اهل سنت پیرامون بعضى عقائد شیعه؛ السید عبدالله الشیرازى، ترجمه محمد محمدى اشتهاردى، مشهد، مدرسه علمیه امام امیرالمؤمنین علیه السلام ، ۱۳۵۹ ش.
۲۳۶/۱۷. مناظره و بحث آزاد بهایى از شیعه، سنى، صوفى، مسیحى، مادى؛ حسن مصطفوى.
۲۳۷/۱۸. همبستگى میان تصوف و تشیع(ترجمه الصله بین التصوف و التشیع)؛ کامل مصطفى شیبى، ترجمه، تلخیص نگارش على اکبر شهابى، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴ ش.
ه) کتابهاى مخالفان و نویسندگان غیرشیعى در تبیین، نقد و یا رد اعتقادات و اندیشه هاى مذهبى شیعه
۲۳۸/۱. اصول مذهب الشیعه الامامیه الاثنى عشریه؛ ناصربن عبدالله بن على القفارى، ۱۴۱۵ ق.
۲۳۹/۲. اصول العقیده بین المعتزله و الشیعه الامامیه؛ عائشه یوسف المناعى، قطر، دارالثقافه، ۱۴۱۲ ق.
۲۴۰/۳. اثر التشیع على الروایات التاریخیه فى القرن الاول الهجرى؛ عبدالعزیز محمدنور ولى، المدینه النبویه، دارالخضیرى للنشر و التوزیع، ۱۴۱۷ ق.
۲۴۱/۴. الاحزاب المعارضه فى صدر الاسلام، الخوارج والشیعه؛ ولهاوزن و یولیوس، ترجمه عبدالرحمن بدوى، قاهره، مکتبه النهضه المصریه، ۱۹۵۸ م.
۲۴۲/۵. الامام جعفر الصادق رائد السنه و الشیعه؛ عبدالقادر محمود، مصر.
۲۴۳/۶. الخطوط العریضه للاسس التى قام علیها دین الشیعه الامامیه الاثنى عشریه؛۲۲ محبالدین الخطیب، قاهره، ۱۳۸۸ ق.
۲۴۴/۷. السیاده العربیه والشیعه والاسرائیلیات فى عهد بنىامیه؛ فان فلوتن، تعریب حسن ابراهیم حسن و محمد زکى ابراهیم،القاهره،النهضهالمصریه،۱۹۶۵م.
۲۴۵/۸. الشیعه والقرآن؛ احسان الاهى ظهیر، پاکستان، اداره ترجمان السنه، ۱۴۰۳ ق.
۲۴۶/۹. الشیعه و تحریف القرآن؛ محمد مال الله، با مقدمه محمد احمد النجفى، عربستان، مکتبه ابن تیمیه، ۱۴۰۹ ق.
و) کتابها و رسائل تاریخى (درباره تاریخ و زمینههاى پیدایش و سیر تطور شیعه از آغاز تا کنون، مناسبات فرهنگىسیاسىو پیشینه علمى ـ ادبى)
۲۴۷/۱. آل بویه، نخستین سلسله قدرتمند شیعه(نمودارى از زندگى جامعه اسلامى در قرنهاى چهارم و پنجم)؛ على اصغر فقیهى، تهران، صبا، ۱۳۶۶ ش.
۲۴۸/۲. آشنایى با حوزههاى علمیه شیعه؛ سید حجت موحد ابطحى، حوزه علمیه اصفهان، ۱۳۶۵ ش.
۲۴۹/۳. امیرمؤمنان و آذربایجان، دولتهاى شیعه در تاریخ؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه محمد آیتاللهى، تبریز، روزنامه مهدآزادى، ۱۳۴۶ ش.
۲۵۰/۴. الادب فى ظل التشیع؛ عبداللّه نعه، صیدا، ۱۳۷۲ ش.
۲۵۱/۵. اثر الشیعه الجعفریه (فى تطویر الحرکه الفکریه فى بغداد و منهم الفیلسوف الکندى)؛ الشیخ عبدالواحد الانصارى، بغداد.
۲۵۲/۶. ایرانیان مسلمان در صدر اسلام و سیر تشیع…؛ محمد محمدى اشتهاردى، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۱ ش.
۲۵۳/۷. ادبیات انقلاب در شیعه؛ صادق آئینهوند، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۵۹ ش.
۲۵۴/۸. بینش تاریخى شیعه (سخنرانى)؛ على شریعتى، تهران، انتشارات جواد، ۱۳۵۷ ش.
۲۵۵/۹. پژوهشى در تاریخ حدیث شیعه؛ مجید معارف، تهران، مؤسسه فرهنگى و هنرى ضریح، ۱۳۷۴ ش.
۲۵۶/۱۰. تحفه تشید در تاریخ اولین امارت شیعه؛ على اکبر تشید، مجله تاریخى، ۱۳۲۴ ش.
۲۵۷/۱۱. تاریخ تدوین حدیث و تذکره شیعه محدثین؛ مولانا سیدمرتضى حسین صاحب قبله، رادپسندى،(بهزبان اردو).
۲۵۸/۱۲. تاریخ فقه شیعه؛ محمد مهدى الآصفى، ترجمه عبدالرضا محمد حسینزاده، قم، قدس، ۱۳۷۲ ش.
۲۵۹/۱۳. تاریخ شیعه و علل سقوط بنىامیه؛ فان فلوتن، ترجمه سیدمرتضى هاشمى حائرى، تهران، اقبال، ۱۳۲۵ ش.
۲۶۰/۱۴. تاریخچه انشقاق اسلام به دو فرقه شیعه و سنى؛ فقیر محمد مردوخ، ۱۳۴۱ ش.
۲۶۱/۱۵. تاریخ شیعه؛ علامه محمدحسن مظفر، ترجمه و نگارش سیدمحمدباقر حجتى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۶۸ ش.
۲۶۲/۱۶. تاریخ الامامیه و اسلامهم من الشیعه منذ نشاه الشیع حتى مطلع القرن الرابع الهجرى؛ عبدالله فیاضى، بیروت، منشورات مؤسسه الاعلمى للمطبوعات، ۱۳۹۵ ق.
۲۶۳/۱۷. تاریخ انتشار تشیع در ایران؛ اصحابى دامغانى، قم، ۱۳۵۰ ش.
۲۶۴/۱۸. تاریخ تشیع اصفهان از دهه سوم قرن اول تا پایان قرن دهم؛ مهدى بنمحمد باقر فقیهایمانى،تهران،۱۳۷۴ش
۲۶۵/۱۹. تاریخ تشیع در ایران؛ احمد مشکوه کرمانى، تهران، ۱۳۵۸ ش.
۲۶۶/۲۰. تاریخ سیاسى صدر اسلامى، شیعه و خوارج؛ ترجمه محمود افتخارزاده، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۷۵ ش.
۲۶۷/۲۱. تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا قرن هفتم هجرى)؛ رسول جعفریان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۳۶۸ ش.
۲۶۸/۲۲. تاریخ گسترش تشیع در رى؛ رسول جعفریان، تهران،آستان مقدس حضرت عبدالعظیم، ۱۳۷۱ ش.
۲۶۹/۲۳. تأسیس الشیعه الکرام لعلوم الاسلام؛ السیدحسن الصدر، انتشارات اعلمى.
۲۷۰/۲۴. التشیع و اثره فى شعر العصر العباسى الاول؛ محسن غیاض، با مقدمه شرقى شیف، بغداد، جامعه بغداد، ۱۹۷۳ ق.
۲۷۱/۲۵. تشیع، مقاومت و انقلاب؛ جمعى از نویسندگان، بىنا، ۱۳۶۸ ش.
۲۷۲/۲۶. تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق؛ عبدالهادى حائرى، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۰ ش.
۲۷۳/۲۷. التشیع، نشأته… معالمه؛ هاشم الموسوى، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، ۱۴۱۴ ق.
۲۷۴/۲۸. التشیع، نشوه، مراحله، مقوماته؛ السید عبدالله الغریفى، بیروت، دارالمراسم للاعلام، ۱۴۱۱ ق.
۲۷۵/۲۹. تشیع، سیرى در فرهنگ و تاریخ تشیع؛ دائره المعارف تشیع، تهران، ۱۳۷۳ ش.
۲۷۶/۳۰. تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجرى؛ کامل مصطفى شیبى، ترجمه علىرضا ذکاوتى قراگزلو، تهران، امیرکبیر، ۱۳۵۹ ش.
۲۷۷/۳۱. تشیع و ستمگران تاریخ؛ سیدعلى صدر،تهران،مسعود،۱۳۶۱ ش.
۲۷۸/۳۲. تشیع در مسیر تاریخ؛ سیدحسین محمد جعفرى، ترجمه سید محمد تقى آیتاللهى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۷۳ ش.
۲۷۹/۳۳. التشیع بین جبل عامل و ایران؛ على مروه، لندن، ریاض الریس للکتب و النشر.
۲۸۰/۳۴. تشیع در هند؛ جان نورمن هالیستر، ترجمه آزرمیدخت مشایخ فریدنى، تهران، مرکز نشر دانشگاهى، ۱۳۷۳ ش.
۲۸۱/۳۵. تشیع علوى و تشیع صفوى؛ على شریعتى، ۱۳۵۲ ش.
۲۸۲/۳۶. تشکیل دولت صفوى و تعمیم مذهب تشیع؛ محمدکریم یوسف جمال، اراک، امیرکبیر، ۱۳۷۲ ش.
۲۸۳/۳۷. جغرافیاى تاریخى و انسانى شیعه؛رسولجعفریان،قم،انصاریان،۱۳۷۱ش.
۲۸۴/۳۸. جنبشهاى شیعى در تاریخ اسلامى؛ هاشم معروف الحسنى، ترجمه سیدمحمدصادق عارف، تهران، آستان قدس رضوى، ۱۳۷۱ ش.
۲۸۵/۳۹. جامعهشناسى تشیع اثناعشرى؛ اسماعیل نورى علاء، تهران، ققنوس، ۱۳۵۷ ش.
۲۸۶/۴۰. حلب و التشیع؛ ابراهیم نصراللّه،بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۳ ق.
۲۸۷/۴۱. دیوان اشعار التشیع الى القرن الثالث/ التاسع؛ الطیب العشاش، بیروت، دارالغرب الاسلامى، ۱۹۹۷ م.
۲۸۸/۴۲. دوله التشیع فى بلاد الغرب؛ نجیب زبیب، با مقدمه محمدحسین بزى، بیروت،دارالامیر للثقافهوالعلوم،۱۴۱۳ق.
۲۸۹/۴۳. دولتهاى شیعه در طول تاریخ؛ محمدجوادمغنیه، ترجمه محمدبحرینى کاشمرى، قم، شفق.
۲۹۰/۴۴. دورالشیعهفىالتاریخ؛ محمدجواد مغنیه، نجف.
۲۹۱/۴۵. راز شیعه بودن ایرانیان؛ داود الهامى، قم، نشر حجت، ۱۳۵۷ ش.
۲۹۲/۴۶. روش مبارزه تشیع با حکومتهاى طاغوتى؛ سیدرضا تقوى دامغانى، قم، انتشارات سراط، بىتا.
۲۹۳/۴۷. زمینههاى تفکر سیاسى در اسلام در قلمرو تشیع و تسنن؛ محمد مسجد جامعى،تهران، الهدى، ۱۳۶۹ ش.
۲۹۴/۴۸. سهم شیعه در تأسیس و ابتکار علوم اسلامى؛ سیدعلى اکبر برقعى قمى، تهران.
۲۹۵/۴۹. الشیعهو فنون الاسلام(تلخیص کتاب تأسیس الشیعهالکرام لعلوم الاسلام)؛ آیتاللّه سید حسن صدر، صیدا، ۱۳۳۱ق.
۲۹۶/۵۰. الشیعه و فتحها الدول النصطوریه؛ [ناشناخته.]۲۳
۲۹۷/۵۱. شیعیان لبنان؛ ترجمه خسروشاهى، قم، دارالتبلیغ اسلامى.
۲۹۸/۵۲. الشیعه والحاکمون؛ محمدجواد مغنیه، بیروت، دارمکتبه الهلالى، ۱۴۰۴ ق.
۲۹۹/۵۳. شیعه و زمامداران خودسر(ترجمه الشیعه والحاکمون)؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه مصطفى زمانى، قم، ۱۳۴۳ ش.
۳۰۰/۵۴. الشیعه فى التاریخ(الشیعه و الامامه)؛ الشیخ محمد حسین المظفر، ۱۳۵۲ ق.۲۴
۳۰۱/۵۵. الشیعه فى موکب التاریخ؛ جعفر سبحانى، قم، مؤسسه امام صادق علیهالسلام ، ۱۴۱۳ ق.
۳۰۲/۵۶. الشیعه فى التاریخ؛ محمدحسین آلزینالعاملى، صیدا، عرفان، ۱۳۵۷ ق.
۳۰۳/۵۷. شیعه و پایهگذارى علوم اسلامى (ترجمه الشیعه و فنون الاسلام)؛ سیدحسن صدر، ترجمه و پاورقى سیدمحمد مختار سبزوارى،۲۵تهران، انتشارات روزبه، ۱۳۵۷ ش.
۳۰۴/۵۸. شیعیان لبنان در کام طوفان؛ حرکه المحرومین.
۳۰۵/۵۹. شیعه در لبنان؛ سیدامام موسىصدر، تهران، بعثت، ۱۳۵۱ ش.
۳۰۶/۶۰. شیعه و عاشورا؛ محمدجواد مغنیه، ترجمه فیروزه حریرچى، تهران، پدیده، ۱۳۴۴ ش.
۳۰۷/۶۱. شیعه در مصر از عصر امام على علیهالسلام تا…؛ صالح الوردانى، ترجمه قاسم مختارى، سازمانتبلیغات اسلامى، ۱۳۷۶ ش.
۳۰۸/۶۲. صحنههاى خونین از تاریخ تشیع در افغانستان از ۱۲۵۰ تا ۱۳۲۰ قمرى؛حسینعلىیزدانى،مشهد،۱۳۷۰ش.
۳۰۹/۶۳. العلویون فدائیو الشیعه المجهولون؛ الشیخ على عزیز آل ابراهیم، کویت، ۱۳۹۶ ق.
۳۱۰/۶۴. علل ظهور تشیع در ایران و خصوصیات آن؛ محمدباقر حدادزاده، دانشکده حقوق و علوم سیاسى و اقتصادى دانشگاه تهران، ۱۳۳۵ ش.
۳۱۱/۶۵. فلسفه شورشهاى شیعه؛ محمود حکیمى، تهران، سید جمالى.
۳۱۲/۶۶. قیامهاى شیعه در تاریخ اسلام؛ صادق آئینهوند، تهران، سپاه پاسداران.
۳۱۳/۶۷. قدرترهبرانشیعه؛مهدى عسکرى، نشر آملى.
۳۱۴/۶۸. مذهب تشیع و آرمانهاى ملى ایرانى؛ عسکر حقوقى، تهران، ۱۳۵۳ ش.
۳۱۵/۶۹. مناسبات فرهنگى معتزله و شیعه تا آغاز دوره المغول معتزله در شیعه؛ رسول جعفریان، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۲ ش.
۳۱۶/۷۰. مکتب تشیع در مسیر تاریخى؛ حسین خراسانى، تهران، محمدى، ۱۳۴۱ ش.
۳۱۷/۷۱. مختصر تاریخ الشیعه؛ احمد عارف الزین، صیدا، ۱۳۳۲ ق.
۳۱۸/۷۲. مسلمین شیعه در لبنان؛ میرابوالفتح دعوتى، تهران، بعثت، ۱۳۵۱ ش.
۳۱۹/۷۳. نشأه التشیع؛ السید طالب الخراسانى، قم، شریف رضى، ۱۴۱۲ ق.
۳۲۰/۷۴. نداى شیعه (چرا امام حسین قیام کرد؟)؛ میر سید احمدروضاتى،تهران،پایگاه اسلام
محمدتقى دیارى بیدگلى
