همه ما حق داریم خشمگین شویم، اما مهم این است که چگونه خشممان را ابراز کنیم. خشم می‌تواند یک رنجش و ناراحتی جزیی یا در نوع حاد آن، واکنشی فیزیکی و خارج از عرف باشد.
واکنش افراد مختلف در مقابل احساس خشم متفاوت است. برخی افراد خشم خود را فرو می‌خورند و نمی‌خواهند کسی متوجه شود که آن‌ها تا چه حد عصبانی و ناراحت هستند. آن‌ها به شدت، رفتار خود را کنترل می‌کنند و هیچ نشانه‌ای از عصبانیت از خودشان بروز نمی‌دهند. برخی افراد نیز هنگام احساس خشم، رفتارهای پرخاشگرانه‌ای از خود نشان می‌دهند. با صدای بلند فریاد می‌زنند،ناسزا می‌گویند، دیگران را کتک می‌زنند، آن‌ها را مسخره می‌کنند، به صحبت دیگران گوش نمی‌کنند و حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند.
برخی دیگر زمان احساس خشم، آرام ولی محکم صحبت می‌کنند و سخن دیگران را قطع نمی‌کنند، همچنین احساسات خود را شفاف و محترمانه بیان می‌کنند آن هم بدون این که حقوق دیگران را نادیده بگیرند. به این رفتارها، رفتارهای جرات‌مندانه می‌گویند. فرد با کمک رفتار جرات‌مندانه می‌تواند بدون پرخاشگری، بددهنی و خودخوری به دیگران نشان دهد که عصبانی و ناراحت شده است. در ادامه راهکارهایی برای مدیریت خشم و پرخاشگری می‌آید.
ناکامی، اصلی‌ترین دلیل پرخاشگری
یکی از مهم‌ترین علل اصلی پرخاشگری، ناکامی در تامین نیازهاست. فرد زمانی که نیازهایش از جمله نیاز به محبت، توجه یا احترام برآورده نشود، احساس ناکامی می‌کند و این ناکامی زمینه ساز بروز پرخاشگری می‌شود.
چند راهکار برای رفتار با همسر پرخاشگر
1_ به رفتارهای درست همسرتان هر چند ناچیز و اندک باشد توجه و احساس خوب خود را در مورد رفتارهایش بیان کنید.
2_ هرگز مقابله به مثل نکنید و به بددهنی های وی پاسخ ندهید زیرا این رفتار موجب تشدید رفتار همسرتان می‌شود.
3_ زمانی که همسرتان در وضعیت روحی مناسبی قرار دارد، درباره تاثیرات منفی بددهنی بر احساس و رفتار شما و زندگی مشترک‌تان صحبت کنید.
4_ در صورتی که همسرتان دوستان ناباب و بددهنی دارد، سعی کنید ارتباط او را با آن‌ها به روش های مختلف و با تدبیر، کمتر و در نهایت قطع کنید و همزمان ارتباط خود را با بستگان و دوستانی که رفتارهای مناسب وبهتری دارند، افزایش دهید.
5_ به خودتان مسلط باشید. بسیاری از جر و بحث‌ها و مشکلات بین زوجین، به دلیل تسلط نداشتن آن‌ها بر هیجانات به وجود می‌آید. گاهی اوقات زوجین با واکنش نامناسب از جمله (بی‌اعتنایی و بی توجهی، پرخاشگری و خشونت) ناخواسته به رفتارهای اشتباه یکدیگر دامن می‌زنند و متاسفانه چرخه معیوبی را ایجاد می‌کنند به این معنا که رفتارهای منفی همسر باعث خشم و عصبانیت زوج یا زوجه می‌شود و رفتار خشمگین زوج یا زوجه باعث افزایش رفتارهای منفی همسرش خواهد شد. دقت کنید در این چرخه معیوب گرفتار نشوید.
توصیه‌هایی به همسران پرخاشگر
در ادامه راهکارهایی برای مدیریت خشم به همسران پرخاشگر ارائه می‌شود:
1_ موقعیت را ترک کنید
زمانی که فکر می‌کنید در صورت ادامه بحث، دیگر نمی‌توانید خشم خود را کنترل کنید، ادامه صحبت‌تان را به زمان دیگری موکول کنید، با این کار، به خود و همسرتان فرصت می‌دهید تا از عصبانیت و خشم فاصله بگیرید و رفتار مناسب‌تری داشته باشید. برای این منظور می‌توانید به همسرتان بگویید: «الان شرایط روحی مناسبی نداریم، ممکن است حرف‌هایی بزنیم که بعدا هر دو پشیمان شویم. بهتر است در شرایط بهتری با یکدیگر صحبت کنیم» یا این که «من الان عصبانی‌ام، بعدا در مورد این موضوع صحبت خواهیم کرد.»
2_ احساس منفی خود را بیان کنید
نکته مهم این است اگر ناراحتی خود را به زبان نیاورید، کسی نمی‌داند که شما چه احساسی دارید. به جای نمایش خشم و پرخاشگری (به طور مثال اخم کردن، سخن نگفتن، داد و فریاد زدن، فحاشی و بددهنی) با استفاده از کلمات مناسب احساس خود را بیان کنید.
در زبان فارسی واژه‌های گوناگون و متنوعی برای بیان احساسات و افکار وجود دارد. مثلا بیان کنید «زمانی که به حرف های من توجه نمی‌کنی، ناراحت می‌شوم». با بیان احساسات خود، زمینه مناسبی را برای حل مشکلی که چنین احساساتی را به وجود آورده است، فراهم می‌کنید.
3_ مراقب کلام خود باشید
تحقیر، توهین، تهدید، سرزنش و پرخاشگری نکنید. دقت کنید اگر صدای‌تان بلندتر از همسرتان باشد یا به تندی و با پرخاشگری با وی صحبت می‌کنید کمی مکث کنید تا آرام شوید. دشنام و ناسزا بحث را به مشاجره تبدیل می‌کند. همچنین گاهی می‌توانید موضوع بحث را تغییر دهید. برای مثال فرض کنید در خلال بحث، به جای پاسخ «نه» از ناسزا استفاده شود. از این لحظه به بعد، خواهید دید که موضوع بحث هر چه باشد، به رد و بدل دشنام میان دو فرد تبدیل می‌شود.
4_ به پیامد رفتار خود فکر کنید
فحاشی و بددهنی از اعتبار و احترام شما می‌کاهد، روابط شما را با دیگران به خطر می‌اندازد، موجب آزار دیگران می‌شود و مهم‌ترین پیامد آن این است که شرایط را بحرانی‌تر و سخت‌تر می‌کند.
5_ خود را آرام کنید
تکنیک‌هایی مانند تنفس عمیق، شست و شوی دست و صورت، نوشیدن آب و پیاده روی، در کاهش خشم و عصبانیت موثر است.
6_ مسائل و مشکلات خود را حل کنید
به این موضوع فکر کنید که آیا فحاشی و بددهنی به حل مشکل شما کمکی خواهد کرد؟ فحاشی نه تنها به حل مشکل کمکی نمی‌کند بلکه به تیره شدن روابط بین شما و اطرافیانتان می‌انجامد. بدین منظور، نخست مشکل خود را به طور دقیق تعریف و سپس راه حل‌هایی برای آن انتخاب کنید، آن گاه نکات مثبت و منفی هر راه حل را بررسی و در پایان بهترین راه حل را انتخاب کنید.
7_ از عذرخواهی نترسید
اگر متوجه شدید رفتار شما باعث ناراحتی و عصبانیت همسرتان شده است، عذرخواهی کنید. این موضوع برای ترمیم رابطه و کاهش اثرات زیانبار پرخاشگری ضروری است.
