مدرسه علمیه عالی نواب یا مدرسه صالحیه (تأسیس ۱۰۸۶ق از مدارس علمیه مشهور مشهد است که در ضلع شمالی بالا خیابان (نادری سابق و شیرازی فعلی) و در نزدیکی حرم امام رضا قرار دارد. تاریخ تأسیس مدرسه به سال ۱۰۸۶ق بازمی‌گردد و دارای معماری خاص با حجراتی در دو طبقه است. کتابخانه این مدرسه به جهت وجود نسخه‌های خطی از گذشته مورد توجه علاقمندان بوده است.
تاریخچه
این مدرسه به سال ۱۰۸۶ق در زمان شاه سلیمان صفوی به وسیله نواب مستطاب میرزا صالح رضوی از جمله اشراف و اعیان سادات رضوی در نزدیکی حرم امام رضا ساخته شد. از این رو مدرسه را صالحیه نواب می‌نامیدند.[۱]
معماری
مدرسه دارای دو ایوان در شمال و جنوب بنا و حجرات متعدد در دو طبقه است. در گزارشهای قدیمی‌تر درباره این بنا آمده است که در چهار طرف مدرسه ۷۵ اتاق تحتانی و فوقانی بنا گردیده و جلوی هر اتاق ایوانی قرار گرفته که پیشانی آن ایوان با کاشی الوان تزئین یافته است.[۲][۳]
کتابخانه
این مدرسه دارای کتابخانه‌ای است که همزمان با افتتاح مدرسه توسط واقف، تأسیس گردیده و به مررو زمان بر کتابهای آن افزوده شده است.[۴] کتابخانه مدرسه علمیه نواب با دارا بودن تعداد ۳۲۴۶۱ جلد کتاب در ۱۵۷۶۱ عنوان یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌های حوزه علمیه مشهد است. در حدود ۷۴۰ جلد کتاب خطی وقف این مدرسه شده و این نسخ توسط کاظم مدیرشانه‌چی فهرست شده است.
میکروفیلم و تصویر تمام کتابهای خطی نیز توسط متخصصین کتابخانه آستان قدس رضوی تهیه شده و در معرض استفاده طلاب و اساتید حوزه قرار گرفته است.[۵]
وضعیت کنونی
این مدرسه در جوار حرم امام رضا و در ابتدای خیابان شیرازی قرار دارد که پس از بازسازی، با نام مدرسه علمیه عالی نواب مطرح شده و زیر نظر مدیریت حوزه علمیه مشهد اداره می‌شود.[۶] مدرسه نواب از سال ۱۳۸۱ش با رویکردی تخصصی در سه رشته کلام اسلامی، ادبیات عرب و فقه و اصول فعالیت می‌کند.[۷]
پی نوشت ها:
- محمود فاضل، مدارس قدیم مشهد (مدرسه نواب).
- محمود فاضل، مدارس قدیم مشهد (مدرسه نواب).
- معرفی مدرسه نواب مشهد.
- محمود فاضل، مدارس قدیم مشهد (مدرسه نواب).
- پایگاه اطلاع رسانی مدرسه علمیه نواب.
- ایرج امین پور قرایی، مدرسه نواب پس از بازسازی.
- پایگاه اطلاع رسانی مدرسه علمیه نواب.
فهرست منابع:
امان پور قرایی، ایرج، مدرسه نواب پس از بازسازی، مشکوه، پاییز و زمستان ۱۳۷۶ش.
فاضل، محمود، مدارس قدیم مشهد (مدرسه نواب)، مجله وحید، اردیبهشت ۱۳۵۱ – شماره ۱۰۱.
مدرسه نواب مشهد، اثر، زمستان ۱۳۶۹ – شماره ۱۸ و ۱۹.
منبع: ویکی شیعه
