اشاره
هر دینی برای زندگی انسان برنامه هایی دارد و ایجاد تقیدات پیروانش را کنترل می کند تا برخلاق اهداف دینی عملی را انجام ندهد. دین اسلام به عنوان دین الهی برنامه های مفیدی برای زندگی جامعه آورده است. یکی از ابعاد دین اسلام ایمان و اعتقاد است که نقش بسیار مفیدی در زندگی انسان بازی می کند. انسان متدین و پایبند به آموزه های دین اسلام به مراتب بیشتر و بهتر از انسان بی دین مواظب زندگی و هنجارهای انسانی خود است. در این نوشته به صورت مختصر به چند فائده دین در این حوزه اشاره شده است.
الف. کنترل انسان
دین فلسفه حیات است و زندگی بدون، دین زندگی نیست. تنها عاملی که می تواند انسان را در برابر لغزش گاههای خطیر، حفظ کند ایمان و اعتقاد دینی است. ایمان عمیق به خدا و معاد و ارزشهای دینی می تواند طوفان غرایز را فرو نشاند و بر «دهان» خشم و شهوت و طمع «لجام» بزند!
علی علیه السلام فرمود: الدین یعصم[۱]؛ دین انسان را حفظ می کند.
و نیز فرمود: الدین یصدّ عن المحارم[۲]؛ دین انسان را از محرمات و گناهان حفظ می کند.
همچنین فرمود: الْمُؤْمِنُ مُلْجَم[۳]؛ انسان با ایمان، لجام زده است (و افسار گسیخته نیست).
یعنی خواهشها و شهوات او و گفتار و کردارش همچنین اعضاء و جوارحش، تحت کنترل ایمان اوست. هنگامی که زمینه گناه و جرم فراهم شد و یا غرایز انسان بشدّت به خروش آمد وجدان نمی تواند انسان را در این حال کنترل کند. زیرا به راحتی می توان بر سر وجدان، کلاه گذاشت!
قانون نیز نمی تواند انسان را کنترل کند، زیرا کاربرد آن محدود است و معمولًا بعد از ارتکاب جرم اقدام می کند تازه آن هم اگر به قانون بکشد و می دانیم که بسیاری از گناهان و جرایم، پنهانی انجام می گیرد و از دید قانون مخفی می ماند بعلاوه برای اکثر خطاها و گناهان، قانونی وجود ندارد. فقط ایمان به خدا و کیفر و پاداش او و تربیت صحیح دینی است که می تواند اسب سرکش و چموش شهوات و غرایز انسان را بگیرد و او را مهار کند.
ب. آرامش در زندگی
دین اطلاعاتی را در اختیار انسان می نهد تا بین زندگی و خویشتن او و جهان آشتی برقرار گردد و همه چیز را به دید مثبت بنگرد. قرآن کریم نیز یکی از پیام های دین را اطمینان نفس می داند: أَلا بِذِکرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ[۴]؛ آگاه باشید! دل ها با یاد خدا به آرامش می رسد.
ج. رفع نیاز انسان در شناخت کارها و اشیاء خوب و بد
افعال انسانی یکسان نیستند، برخی از آنها زشت و برخی زیباست. عقل در شناخت زیبایی یا زشتی پاره ای از افعال، استقلال دارد و در بعضی از آنها نیازمند به راهنماست و بعثت انبیا و شریعت آنان این نیازمندی را برطرف می کند. همچنین اشیایی که در قلمرو طبیعت وجود دارند، برخی خوراکی ها و داروهایی هستند که برای انسان نافع و سودمند است و برخی نیز سمی و برای انسان زیان آورند. ولی عقل در صورتی سود و زیان آنها را درک می کند که آنها را تجربه و آزمایش کرده باشد و آزمون و تجربه نیز نیازمند به گذشت زمان های طولانی و تحمل زیان های فراوان است. فایده بعثت آن است که انسان طبق رهنمود وحی، اشیای نافع و خطرناک را بشناسد، بدون اینکه ضرر و خطری متوجه او شود.
د. سلامت روان و طول عمر
پژوهش های محققان نشان می دهد بین سلامتی و باورهای مذهبی افراد، ارتباط وجود دارد. بیش از ۷۰ دانشکده پزشکی در آمریکا آموزشهایی در زمینه چگونگی به کارگیری باورهای مذهبی بیماران در درمان آنان ارائه داده اند. مطالعه ای که روی ۲۳۲ بیمار قلبی که تحت عمل جراحی قلب قرار گرفته بودند نشان داد افرادی که باورهای مذهبی داشتند بعد از عمل جراحی بیشتر از سایرین عمر کرده اند. همچنین میزان مرگ و میر در بین افرادی که به ندرت در مراسم مذهبی شرکت کرده اند، ۱۴ برابر بیشتر از افراد مذهبی بوده است.[۵]
ﮬ. عامل ثبات در برابر شدائد
زندگی بشر همواره با سختی ها و مشکلات همراه بوده است. دین بهترین پناهی است که با تکیه بر آن انسان می تواند بر مشکلات و سختی ها چیره شود و یأس و ناامیدی را از خود دور نماید.
امام علی علیه السلام فرمود: الدین اقوی عمادٍ[۶]؛دین محکم ترین تکیه گاه است.
پی نوشت:
[۱] . غررالحکم، ج ۷، ص ۱۱۹.
[۲] . غررالحکم، ج ۷، ص ۱۱۹.
[۳] . بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۲۷۵؛ معانى الاخبار، ص ۱۷۰.
[۴] . رعد/ ۲۸.
[۵] . جمهورى اسلامى، ۴/ ۲/ ۸۱.
[۶] . میزان الحکمه، ج ۴، ص ۱۸۲.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
