اشاره:
وى ابو جعفر، محمد بن ابى القاسم طبرى، معروف به عماد الدین طبرى و از علماى قرن ششم هجرى است عماد الدین طبرى فرزندى از خاندان علم و اجتهاد است. پدر او ابو القاسم، محمد بن على از فقهاى بزرگوار شیعه بوده و جد او نیز از بزرگان شیعه به شمار مى رفته و عماد الدین در دامان چنین پدرانى تربیت یافته است علاوه بر محمد بن ابى القاسم طبرى کسانى دیگر نیز به عماد الدین طبرى معروف هستند اما فرد مورد نظر ما از علماى قرن ششم هجرى است.
تحصیلات
با توجه به گسترش علوم در حوزه علمیه نجف اشرف در آن دوران و ذوق و استعداد فراوان و تشویق هاى پدر بزرگوارش، در نجف از محضر بسیارى از بزرگان کسب فیض نمود تا به بالاترین درجات فضل و اجتهاد رسید و پرتو افشانى خود را براى تربیت شاگردانى متعهد و متعبد آغاز نمود.
عماد الدین در این راه تلاش فراوان کرد و نتیجه آن را در تألیفات و شاگردان او به خوبى مى توان دید در اینجا ابتدا اشارهاى به گستردگى اساتید و شاگردان او داریم، سپس تألیفات او را نظرى سریع مى افکنیم.
اساتید
عماد الدین طبرى از محضر بزرگان فراوانى استفاده نموده که از آن جمله اند:
۱ . ابو على طوسى فرزند فقیه شیخ طوسى علیه الرحمه
۲ . ابو عبد الله محمد بن شهریار
۳ . شیخ ابو البقاء ابراهیم بن حسین بصرى
۴ . عالم بزرگوار، شمس الدین حسن بن حسین، معروف به حسکا
۵ . ابو غالب، سعید بن محمد ثقفى
۶ . پدر بزرگوارش ابو القاسم على بن محمد
شاگردان
همان گونه که اشاره شد عماد الدین طبرى داراى شاگردان فراوانى بوده که از ایشان است:
۱ . عالم بزرگوار سعید بن هبه الله راوندى، معروف به قطب الدین راوندى
۲ . شمس الدین یحیى بن حسن، ابن بطریق حلى
۳ . سید ابو الفضائل، رضا حسینى که سمت نقابت هم داشته است.
۴ . ابو الفضل، شاذان بن جبرئیل قمى
۵ . عالم بزرگوار، محمد بن جعفر مشهدى مؤلف کتاب معروف مزار
۶ . شیخ حسین بن محمد سوراوى که استاد سید ابن طاووس محسوب مى گردد و…
تألیفات
عماد الدین طبرى و درجات علمى او را از اساتید و شاگردان او به خوبى مى توان شناخت هم چنین براى درک میزان تعبد و التزام او به پیروى از خاندان عصمت و طهارت علیه السلام مى توان تألیفات او را بررسى کرد چرا که تألیفات هر کس تراوشات فکر و عقاید اوست.
گرچه عماد الدین تألیفات فراوانى داشته که در بعضى منابع اشارهاى اجمالى به آنها شده، اما آنچه به دست ما رسیده عبارتند از:
۱ . بشاره المصطفى صلى الله علیه وآله لشیعه المرتضى علیه السلام
این کتاب مشهورترین کتاب طبرى است و در آن مباحثى بسیار ارزشمند از روایات پیامبر صلى الله علیه وآله آمده و افضلیت و احقیت شیعه را از زبان پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله اثبات کرده است.
طبرى کتاب خود را در ۱۷ جزء تنظیم کرده اما آنچه هم اکنون از کتاب موجود است تنها تا پایان جزء ۱۰ است و بقیه کتاب در حوادث تاریخ از بین رفته است.
۲ . الزهد و التقوى، که تاریخ تألیف آن قبل از بشاره المصطفى است و در بشاره المصطفى به آن ارجاع داده است.
۳ . شرح مسائل الذریعه از سید مرتضى علم الهدى م ۴۳۶ هجرى
۴ . الفرج فی الأوقات و المخرج بالبینات
