اشاره:
علامه و محقق بزرگ، حاج میرزا على بن شیخ عبد الحسین بن على اصغر بن محمد باقر ایروانى نجفى از علماى بزرگ حوزه علمیّه نجف اشرف، در ۲۵ شعبان سال ۱۳۰۱ هجرى قمرى در نجف اشرف دیده به جهان گشود در اوائل سن بلوغ پدر خود را از دست داد، اما از نعمت هاى الهى بر او، مادرى مهربان و دلسوز بود. مادرش براى او معلمى خصوصى گرفت و او را با علوم مقدماتى و معارف اسلامى آشنا ساخت. وى علوم عربى و منطق را در همان دوران فرا گرفت.
خاندان
خاندان ایروانى در نجف اشرف از خاندان هاى مشهور به علم و تقوا است و بسیار مورد احترام مردم هستند عموى او محقق بزرگوار، ملا محمد ایروانى مشهور به فاضل ایروانى از علماى بزرگ و از مراجع تقلید بعد از شیخ انصارى بود.
برادرانش شیخ احمد ایروانى، شیخ صادق ایروانى و شیخ طاهر ایروانى از شخصیت هاى مشهور به تقوا و از سخنرانان مشهور و از ذاکرین سید الشهداء علیه السلام بودند فرزندش میرزا یوسف ایروانى نیز از علماى بزرگ شهر تهران بود. وى در مسجد قندى در جنوب شهر تهران نماز جماعت برگزار مى نمود.
تحصیلات
میرزا على ایروانى علوم مقدماتى را در منزل فرا گرفت و پس از آن، وارد حوزه علمیّه نجف اشرف شد و از مجالس مشهور آن حوزه بهره مند گردید. رسائل و مکاسب را در محضر درس مدرس مشهور، شیخ حسن تویسرکانى فرا گرفت پس از اتمام دروس سطح، در درس خارج اصول آیت الله ملا محمد کاظم خراسانى، صاحب کفایه شرکت کرد. وى یک دوره کامل اصول و یک دوره تا آخر استصحاب را از محضر آن عالم بزرگ فرا گرفت او در درس خارج فقه آیت الله سید محمد کاظم طباطبایى یزدى، صاحب عروه و درس میرزا محمد تقى شیرازى، رهبر انقلاب عراق نیز شرکت کرد پس از آن به کاظمین رفت و از محضر درس علامه سید ابراهیم درودى خراسانى، از شاگردان میرزاى شیرازى بهره برد.
تدریس
میرزا على ایروانى که خود از علماى بزرگ و از چهره هاى سرشناس علماى دوران گردیده بود درس خارج فقه و اصول خود را آغاز کرد و طلاب فراوانى از محضر او بهره بردند. وى چندین دوره خارج اصول را تدریس کرد.
شخصیت علمى و اجتماعى
علامه میرزا على ایروانى از شخصیت هاى مشهور و محترم عراق به شمار مى آید. وى مشهور به فضل و تقوا بود و از محققین نام آور دوران خود محسوب مى شد او در میان علما از عزت و احترام خاصى برخوردار بود و در میان مردم، به خصوص مردم نجف، از ارزش و مقام والایى بهره مند بود. وى داراى فکرى روشن و آراء و نظریاتى برجسته بود.
اساتید
وى از محضر علماى بزرگى بهره برده، مانند:
۱ . آیت الله ملا محمد کاظم خراسانى
۲ . آیت الله سید محمد کاظم طباطبایى یزدى
۳ . آیت الله میرزا محمد تقى شیرازى
۴ . علامه سید ابراهیم درودى
۵ . شیخ عبد الحسین بن شیخ عیسى رشتى نجفى
۶ . شیخ حسن تویسرکانى
شاگردان
شاگردان فراوانى از محضر آیت الله ایروانى بهره برده اند که از جمله آنهاست:
۱ . سید محمد سعید بن سید نجیب حسنى
۲ . سید هادى حسینى تبریزى
و شخصیت هاى فراوان دیگر.
تألیفات
وى داراى تألیفات ارزشمندى است مانند:
۱ . نهایه النهایه فی شرح الکفایه، این کتاب در شرح کفایه الأصول آخوند خراسانى است و از بهترین شرحهایى است که توسط شاگردان ایشان نگاشته شده است.
۲ . بشرى المحققین، یک دوره علم اصول است و شامل نظریات و آراء اصولى ایشان است.
۳ . حاشیه على المکاسب، حاشیه اى است بر کتاب مکاسب شیخ انصارى.
۴ . رساله فی فروع العلم الإجمالی
۵ . رساله فی اللباس المشکوک
۶ . کتاب فی الطهاره
۷ . کتاب الصلاه
۸ . کتاب فی الصوم
۹ . کتاب فی الحج
۱۰ خیر الزاد لیوم المعاد، که رساله عملیّه ایشان است و به فارسى نگاشته شده است.
وفات
سرانجام این عالم اندیشمند پس از عمرى خدمت به اسلام و معارف اسلامى در روز جمعه ۱۲ ربیع الأول سال ۱۳۵۴ هجرى قمرى در شهر کربلا دیده از جهان فرو بست و حوزه علمیّه کربلا و نجف و همه مردم عراق را در سوگ خود فرو نشاند. بدن شریفش را به نجف اشرف بردند و در حرم امیر مؤمنان حضرت على علیه السلام به خاک سپردند.
