محتوای دین اسلام که در قرآن و احادیث صحیح معصومین بیان شده، هیچ نقص و عیبی نداشته و نه تنها استعداد و قوه خشونت پروری ندارد؛ بلکه اگر مسلمانان دقیقا از دستورات و احکام آن پیروی کرده و بر اساس رهنمودهای قرآن و احادیث صحیح نبوی و معصومین عمل کنند نه تنها هیچ مشکلی در هیچ حوزهای از زندگی جامعه به وجود نمیآید، بلکه موجب میشود که جامعه از هر جهت به سوی کمال و ترقی حرکت کند.
آموزههای دین اسلام علم ساز، تمدن ساز، فرهنگ ساز و در نتیجه انسان ساز است. و هیچ آموزهای مخالف علم و عقل در آن وجود ندارد. ولی با کمال تأسف کمتر کسی وجود دارد که از تعالیم اسلام و احکام آن پیروی کند و همین مطلب باعث گردیده که انسانهای فرصت طلب و ماجراجو در میان مسلمانان و به نام اسلام جنایت آفرینی کنند.
افزون بر اینها اسلام دین رحمت و مهربانی است نه دین خشونت و خونریزی. خداوند خطاب به پیامبر اسلام میفرماید: ،وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ رَحْمَهً لِلْعالَمینَ»[۱] یعنی ما تو را جز برای رحمت جهانیان نفرستادیم. و جهانیان شامل تمام انسانهای روی زمین میشود و حتی موجودات دیگر را هم در بر میگیرد.
پس دین اسلام برخلاف آنچه که گروههای تروریستی گمان کرده و یا تعمد بر آن دارند، دین خشونت و جنگ نیست. آیاتی که در مورد جنگ و جهاد در قرآن آمده مربوط به جنگهایی است که دشمنان بر مسلمانان تحمیل میکنند. اصلا دعوت غیر مسلمانان به سوی اسلام با شمشیر امکان پذیر نیست؛ بلکه خداوند میفرماید آنان را با دلیل و موعظه دعوت به اسلام کنید: «ادْعُ إِلى سَبیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی هِی أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدینَ»؛[۲] یعنی با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشى که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن! پروردگارت، از هر کسى بهتر مىداند چه کسى از راه او گمراه شده است و او به هدایتیافتگان داناتر است. بنابر محتوای این آیه هدایت شدن و نشدن انسانها به دست پیامبر و یا مسلمانان نیست. وظیفه مسلمانان این است که اسلام را به مردم بفهماندو اگر آنان مسلمان نشدند دلیلی نداریم که باید کشته شوند. اما گروهای داعش و دیگر گروهای تروریستی از استدلال و موعظه استفاده نمیکنند و توانایی نشان دادن اسلام را به دیگران ندارند، و با وجود اینکه از اسلام چیزی نمیدانند یک راست دست به شمشیر برده مسلمان و غیر مسلمان را بی هیچ دلیلی میکشند.
اسلام دین محبت، مهربانی و عطوفت است؛ تا آنجا که توصیه می کند اگر مشرکان و کفار سر دشمنی و عناد با اسلام و مسلمانان را ندارند، با آنان به نرمی رفتار شود تا در سایه این عطوفت و مهربانی، به اسلام متمایل شوند.
قرآن در این باره می فرماید: «خدا شما را از نیکی کردن و رعایت عدالت با کسانی که در دین با شما کارزار نکرده اند و شما را از خانه هایتان بیرون نراندند، باز نمی دارد».
اسلام دین سراسر مهربانی و عطوفت نسبت به مشرکان و کفار است و به مسلمانان دستور می دهد که اگر ایشان سر دشمنی و عناد با اسلام و مسلمین را ندارند، با آنان به نرمی رفتار شود؛ گرچه عقاید و رفتارشان را به هیچ نحو نمی پذیرد.
از این رو اسلام سفارش می کند تا در سایه عطوفت و مهربانی، قلوب کفار غیر محارب نرم شده، به طرف اسلام و مسلمین جذب گردد. خداوند متعال می فرماید: «لا ینْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یقاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیهِمْ إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُقْسِطِینَ»[۳]؛ (خدا شما را از نیکی کردن و رعایت عدالت با کسانی که در دین با شما کارزار نکرده اند و شما را از خانه هایتان بیرون نراندند، باز نمی دارد؛ زیرا خدا دادگران را دوست می دارد).
حتی توصیه می شود که از خیانت های آنان چشم پوشی شود، آنجا که می فرماید: «وَلا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلی خائِنَهٍ مِنْهُمْ إِلاَّ قَلِیلاً مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُحْسِنِینَ»[۴]؛ (و هر زمان از خیانتی[تازه] درگذر و صرف نظر کن که خداوند نیکوکاران را دوست می دارد).
امّا اگر کفّار و مشرکین از سر عناد و جنگ و دشمنی با اسلام و مسلمین درآیند، اسلام در مقابل آنان می ایستد و فرمان جهاد و قتال با آنان را صادر می نماید، آنجا که می فرماید: «وَقاتِلُوا الْمُشْرِکِینَ کَافَّهً کَما یقاتِلُونَکُمْ کَافَّهً»[۵]؛ (با همه مشرکین بجنگید همان گونه که آنان با همه شما می جنگند).[۶]
پی نوشت ها
[۱] . انبیاء، ۱۰۷.
[۲] . نحل، ۱۲۵.
[۳]. قرآن کریم، سوره ممتحنه، آیه ۸.
[۴]. همان، سوره مائده، آیه ۱۳.
[۵]. همان، سوره توبه، آیه ۳۶.
[۶]. اسلام شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، علی اصغر، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۶ شمسی، چاپ سوم، ص ۱۵۴.
توجه: در این مقاله اضافاتی از سوی سایت الشیعه صورت گرفته است.