از نکاتى که مادران باید رعایت کنند، مسأله ى شیر دادن به نوزاد است، علیرغم این که برخى به این مسأله ى سرنوشت ساز چندان توجهى ندارند، اسلام اهمیت فوق العاده اى براى آن قائل شده است.
چه بسا پدر و مادرى از هر نظر خوب و متدین هستند، اما فرزندشان منحرف مى شود و وقتى علت انحرافش را ریشه یابى مى کنیم، با کمال شگفتى عامل آن را بى توجهى مادر به مسأله ى شیر دادن در دوران شیرخوارگى بچه مى یابیم.
اگر مادر در همان وقت دقت و عنایت کافى مى داشت چه بسا فرزندش این گونه نمى شد؛ زیرا در دوران شیرخوارگى علاوه بر این که ساختمان جسمى کودک محکم مى شود، ساختار روحى او نیز تکوین مى یابد و رفتار و گفتار و غذاى مادر به همراه شیر در او تأثیر مى گذارد.
به برخى از روایات پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم) و ائمه ى معصومین (علیهم السلام) درباره ى نقش مادر در شیر دادن به فرزند و نیز اهمیت شیر مادر در رشد و شخصیت کودک و پرهیز از انتخاب دایه هاى نامطلوب اشاره مى نماییم.
اجر مادر در شیر دادن به فرزند
هر زنى که در خانه ى شوهرش براى سامان دادن به امور منزل چیزى را جابه جا کند، خداوند به او نظر مى کند و خدا به هرکه نظر کند هرگز عذابش نخواهد کرد.
ام سلمه گفت: یا رسول الله! مردان تمام نیکى ها را برده اند، آیا براى زنان مسکین هم چیزى مانده است؟
پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) فرمود: آری، هنگامى که زن باردار مى شود به سان روزه دار شب زنده دارى است که با جان و مال خود در راه خدا جهاد مى کند و هرگاه وضع حمل کند، اجر و پاداشى دارد که کسى از عظمت آن آگاه نیست، و هر گاه فرزند خود را شیر دهد، به هر مکیدن نوزاد، پاداشى به او دهند که برابر است با آزاد کردن بنده اى از فرزندان اسماعیل و هنگامى که از شیر دادن فرزند خود فارغ شود، فرشته ى بزرگوارى بر پهلویش زند و گوید: اعمال خود را از سر بگیر خداوند تو را آمرزیده است.
بهترین شیر
پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) فرمود: لیس للصبى لبن خیر من لبن أمه؛(۱) هیچ شیرى براى نوزاد بهتر از شیر مادرش نیست.
امام صادق (علیه السلام) به نقل از امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمود: ما من لبن رضع به الصبى أعظم برکه علیه من لبن أمه؛(۲) هیچ شیرى براى تغذیه ى نوزاد با برکت تر از شیر مادرش نیست.
آثار منفى شیر ناپاک
از شهید بزرگوار مرحوم حاج شیخ فضل الله نورى (ره) پرسیدند: چرا یکى از پسران شما از باب «یخرج الحى من المیت و…» بدین غایت شرور شده است؟ فرمود: آن چیزهایى که من از او دیده ام و مى بینم شما ندیده اید و بعدا خواهید دید. این فرزند همانا قاتل من خواهد بود و کسى که در پاى دار من کف زنان شادى کند و تبریک بگوید. گفتند: از چه رو داراى این احوال و اوصاف است؟ فرمود: شیرى که خورده نجس و خبیث بوده و شیردهى که او را تربیت نموده نجس و پلید بوده است.
گفتند: داستان او را بیان فرمایید. فرمود: آن زمانى که در سامرا در محضر استاد بزرگ میرزاى شیرازى مشرف بودم، خداوند این پسر را به من داد. مادرش بى شیر بود براى شیر دادن به او ناچار به گرفتن دایه اى شدیم. بدون تحقیق زنى را براى دایگى او اجیر کرده و به تربیت او گماشتیم تا حدود دو سال او را شیر داد. بعد معلوم گردید که آن زن ناصبى و از خوارج بوده و دو سال شیر ناپاک به او داده است. نجس و حرام مجهول هم تأثیر خود را مى گذارد.(۳)
پى نوشت ها
۱- همان، ج ۱۵، ص ۱۵۶۷ به نقل از صحیفه الرضا، ص ۴۲؛
۲- وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۱۷۵؛
۳- مردان علم در میدان عمل، ج ۱، ص ۴۱۱؛ درر الأخبار، ج ۲، ص ۱۰۶؛
منبع: کتاب حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت (علیهم السلام)
