شبهه
وهابیها ادعا دارند که بر پایی مراسم جشن برای اولیا بدعتی است که منتهی به شرک می گردد.
پاسخ شبهه
با دقت در منابع دینی و عمل مسلمانان در طول تاریخ اسلامی، حکم برگزارى مراسم جشن و سُرور به مناسبت میلاد انبیاء و ائمه علیهم السَّلام و انسان هاى صالحى که مورد تمجید قرآن و سنت واقع شده اند روشن مى شود. برگزارى این گونه جشن ها، گرچه به صورت کنونى و رایج آن در متون دینى وارد نشده است، اما اصول کلى دینى، آن را تأیید مى کند و مُهردینى بر آن مى نهد.
آیات و روایات، از سویى ما را به عشق ورزیدن به پیامبرصلَّى اللَّه علیه و آله و سلَّم و از سویى دیگر به تکریم و بزرگداشت ایشان سفارش نموده است.
قرآن مى فرماید:
«قُلْ إِنْ کانَ آباؤُکُمْ وَ أَبْناؤُکُمْ وَ إِخْوانُکُمْ وَ أَزْواجُکُمْ وَ عَشِیرَتُکُمْ وَ أَمْوالٌ اقْتَرَفْتُمُوها وَ تِجارَهٌ تَخْشَوْنَ کَسادَها وَ مَساکِنُ تَرْضَوْنَها أَحَبَّ إِلَیْکُمْ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهادٍ فِی سَبِیلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقِینَ؛[۱] بگو! اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طایفه شما و اموالى که به دست آوردهاید و تجارتى که از کساد شدنش مى ترسید و خانه هایى که به آن علاقه دارید، در نظرتان از خداوند و پیامبرش و جهاد در راهش محبوب تر استدر انتظار این باشید که خداوند عذابش را بر شما نازل کند، و خداوند جمعیت نا فرمانبردار را هدایت نمى کند».
احادیث ذیل نیز گوشه اى از احادیث موجود در این زمینه است:
پیامبر اسلام (ص) نیز در همین راستا فرمود:
« لایُؤمن احدکم حتى اکون احبّ الیه من والده و ولده و الناس اجمعین؛[۲] کسى که من در نزد او، دوست داشتنى تر از پدر و فرزند و سایر مردم نباشم، ایمان کاملى ندارد.
هم چنین فرمود:«اگر سه خصلت در کسى یافت شد، طعم شیرینِ ایمان را خواهد چشید: خدا ورسولش در نزد او محبوب تر از هر چیز باشند، براى خدا دوست بدارد و براى او دشمن؛ و اگر آتش مهیبى برافروخته شود، افتادن در آن را بر ذرهاى شرک ورزیدن به خداى سبحان، ترجیح دهد».[۳]
در پرتو آیات و روایات فوق در مى یابیم که برگزارى مراسم جشن و سرور در سالگرد تولد این بزرگان و ایراد سخنرانى و شعر سرایى، در مدح وبیان منزلت آنان در قرآن و سنّت، تجسّم بخش علاقه و عشقى است که خدا و رسول صلَّى اللَّه علیه و آله و سلَّم ما را به آن سفارش نموده اند. البته مشروط بر آنکه مراسم مذکور با اعمال و رفتار حرام، آلوده نشود.
با نیم نگاهى به قرن هاى گذشته، در مى یابیم که انگیزه کسانى که در این راهگامى برداشته اند، ابراز دوستى به پیامبر بوده و از عشق به پیامبر سرچشمه مى گرفته است.
نویسنده کتاب «تاریخ الخمیس» در این زمینه مى گوید: «مسلمانان همیشه، در ماه تولد آن حضرت با برگزارى مجالس جشن ومیهمانى، کمک به مستمندان به صورتهاى گوناگون، افزودن بر کارهاى پسندیده و مولودى خوانى، ابراز شادمانى کرده اند و در مقابل، از کرامت و بزرگوارى آنحضرت برخوردار شده اند».[۴]
قسطلانى نیز در این باره نوشته است:
«از دوران دور تا کنون، مسلمانان در ماه میلاد پیامبر اسلام صلَّى اللَّه علیه و آله و سلَّم به برگزارى مراسم جشن، برگزارى میهمانى، کمک شبانه به مستمندان، ابراز شادمانى، افزایش خیرات و مولودى خوانى پرداخته اند و از فضل و لطف فراگیر آن حضرت بهره مند شده اند خداى رحمت کند کسانى را که شب هاى ماه میلاد را، عید خود قرار داده اند»[۵]
لازم به یاد آوری است که در این گونه موارد ولو حکم شرعی خاص در آن نباشد، همین که منع شرعی نبود کافی است، گرچه در این مود همان گونه که ذکر شد ما دلیل عام و عمل مستمر مسلمین را داریم.
پی نوشت ها:
[۱] . توبه/ ۲۴٫
[۲] . علاء الدین علی بن حسام الدین ابن قاضی خان القادری الشاذلی الهندی البرهانفوری ثم المدنی فالمکی الشهیر بالمتقی الهندی (المتوفى: ۹۷۵هـ)، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، مؤسسه الرساله، الخامسه، ۱۴۰۱هـ/۱۹۸۱م، ج۱، ص ۳۷٫
[۳] . أبو عبد الرحمن أحمد بن شعیب بن علی الخراسانی، النسائی (المتوفى: ۳۰۳هـ)، السنن الصغرى للنسائی، مکتب المطبوعات الإسلامیه – حلب، الثانیه، ۱۴۰۶ – ۱۹۸۶، ج۸، ص ۹۴٫
[۴] . حسین بن محمد بن الحسن الدِّیار بَکْری (المتوفى: ۹۶۶هـ)تاریخ الخمیس فی أحوال أنفس النفیس، دار صادر – بیروت ۱/ ۳۲۳،
[۵] . أحمد بن محمد بن أبى بکر بن عبد الملک القسطلانی القتیبی المصری، أبو العباس، شهاب الدین (المتوفى: ۹۲۳هـ)، المواهب اللدنیه بالمنح المحمدیه، المکتبه التوفیقیه، القاهره- مصر، ج۱ ، ص ۲۷٫
منبع: ضیائی
