اشاره:
در عرف تشیع مراد از امامزاده، فرزندان یا فرزندزادگان ائمه اطهار (ع) است و اصطلاحاً به مدفن و مزار متبرک آنان و بزرگان سادات که در سراسر شهرها و روستاهاى ایران پراکنده است، اطلاق مى‌شود. مهاجرت سادات حسنى و حسینى به نقاط امن سرزمین‌هاى شرقى اسلامى از همان صدر اسلام آغاز شد. هر کدام از ما در اطراف محل زندگى‌مان با امام‌زادگان زیادى مواجه شده‌ایم. اگر به مسافرتى نیز برویم در مسیر راه، ده‌ها امامزاده مشاهده مى‌کنیم. در مسیرهاى سخت گذر، بالاى کوه، در روستاهاى کوچک و بسیارى جاهاى باورنکردنى، مقبره‌هایى به نام امامزاده مشاهده مى‌کنیم.
امام زاده ها دکه اکثراً مقبره فرزندان و نوادگان ائمه معصومین است، کارکرد و نقش فراوانى در زندگى اجتماعى ما ایرانیان ایفا کرده‌اند. در بیشتر روستاها، در کنار امامزاده، قبرستان روستا نیز بنا شده است. فعالیت‌هاى جمعى روستا، اعیاد و عزادارى‌ها به خصوص عزادارى روز عاشورا از امامزاده آغاز مى‌شود و یا در آن پایان مى‌یابد. بسیارى از مریض‌ها، حاجتمندان و… براى امامزاده نذر و نیاز مى‌کنند و حاجات خویش را از امامزاده طلب مى‌کنند. در یک کلام امام‌زاده‌ها هویت خاصى در مذهب شیعه دارند که در دیگر جوامع اسلامى دیده نمى‌شود.
در استان خوزستان هم صدها امامزاده در گوشه و کنار وجود دارد که سالانه پذیراى میلیون‌ها زائر است. مطلب پیش رو نگاهى دارد به برخى امامزاده‌هاى مشهور خوزستان در شهرهاى مختلف.
امامزاده حیدر (ع)
در شهرستان بهبهان بقعه متبرکه امامزاده حیدر (ع) معروف به «آقاى پیرحیدر» از فرزندان موسى بن جعفر (ع) قرار دارد.
آقا پیرحیدر در سنه ۲۲۰ هجرى به همراه حضرت احمد بن موسى الکاظم (ع) معروف به شاه چراغ از مدینه منوره به ایران هجرت کرد. بعد از جنگ و درگیرى و پراکنده شدن لشکر آن حضرت، به قریه کوشک دشت آمد. کفار امامزاده حیدر (ع) را تعقیب و بار دیگر در کنار رودخانه خشک (آب خروار) جنگ سختى میان آنان درگرفت. پس از آن دشمن از تعقیب وى دست کشید و ایشان خسته از جنگ به باغى وارد شد که باغبان این باغ امامزاده عظیم‌الشأن را که در حال استراحت بود به شهادت رساند. مرقد این بزرگوار در مرکز شهر بهبهان واقع است.
بقاع متبرکه دیگرى در بهبهان وجود دارد که از جمله مى‌توان به امامزاده اباذر (ع) در منطقه زیدون، امامزاده على (ع) از نوادگان حضرت امام حسن مجتبى (ع) در ۳ کیلومترى شمال شرقى بهبهان و امامزاده شاه میرعلى حسین (ع) از فرزندان امام هفتم واقع در خیابان شهید جوانمهرى این شهرستان اشاره کرد.
حرم مطهر حضرت محمد بن موسى الکاظم (ع)
حضرت محمد بن موسى الکاظم (ع) معروف به سبزقبا (ع) از برادران امام رضا (ع) است که در زمان خلافت ظالمانه هارون‌الرشید عباسى به سبب ظلم و جور حکومت و به منظور تبلیغ و ترویج دین اسلام از وطن خود هجرت کرد. محدث کبیره سیدنعمت‌الله جزایرى در احوالات ایشان مى‌نویسد: آن بزرگوار بیشتر شب را به عبادت و نماز سپرى مى‌کرد و روزها شغل ایشان آب دادن به مردم بود که از برکت آن آب امراض و بیمارى‌ها از مردم رفع مى‌شد. محمد بن موسى الکاظم (ع) از آن جهت به سبزقبا معروف است که همیشه لباسى سبز بر تن داشت. هم اکنون مرقد مطهر ایشان در مرکز شهر دزفول واقع شده است. از دیگر اماکن متبرکه در دزفول را مى‌توان بقعه متبرکه محمد بن جعفر طیار (ع) واقع در ۵ کیلومترى جنوب دزفول، بقعه متبرکه ابراهیم و عقیل (ع) معروف به (على مالک) در کنار پل قدیم دزفول و بقعه متبرکه احمد بن موسى کاظم (ع) معروف به (شاهزاده احمد(ع)) واقع در بخش الوار گرمسیرى نام برد.
آستان متبرکه دانیال نبى (ع)
حضرت دانیال (ع) از پیامبران بزرگ الهى ملقب به (نبى‌الله) فرزند یوحنا و از نسل حضرت داوود (ع) است. آن پیامبر گرامى در جوانى به دست سپاهیان بخت‌النصر اسیر و با گروهى از قومش به بابل فرستاده شد و چون از سجده کردن بر فرمانرواى بابل امتناع کرد، وى را در میان شیرهاى درنده انداختند. اما او از میان آن حیوانات درنده سالم بیرون آمد. حضرت دانیال نبى (ع) در ۸۰ سالگى در شهر شوش دارفانى را وداع گفت و پس از ورود سپاه اسلام به ایران حضرت على (ع) دستور فرمودند، پیکر مطهر دانیال نبى (ع) را که تا آن زمان در اتاقى مهر و موم شده نگهدارى کرده بودند، بر اساس موازین شرع اسلام دفن کنند و در باب فضیلت زیارت ایشان فرمودند: «هرکس برادرم دانیال نبى (ع) را زیارت کند مرا زیارت کرده است. بارگاه این پیامبر گرامى در خیابان امام خمینى (ره) شوش قرار دارد. از دیگر اماکن متبرکه در این شهر مى‌توان به بقعه متبرکه عبدالله ابن على ابن على (ع) و دعبل خزاعى واقع در خیابان شهید دانش، بقعه متبرکه شچاخ واقع در ۱۲ کیلومترى جنوب غربى شوش و بقعه مبارکه قاسم ابن عباس موسى الکاظم (ع) معروف به تاج العارفین واقع در ۱۰ کیلومترى جاده شوش به اندیمشک اشاره کرد.
بقعه متبرکه رودبند
سیدسلطان على سیاهپوش ملقب به «رودبند» نسب شریفش با ۲۲ واسطه به امام موسى کاظم (ع) مى‌رسد. سلطان سیدعلى مدتى در اردبیل بوده و سپس به کاظمین هجرت مى‌کند و از آنجا براى فرمانى که در خواب دریافت کرده بود، به قلعه دزفول رفته و درکنار رودخانه اقامت مى‌گزیند. بقعه این سید جلیل‌القدر در شمال غربى دزفول و مشرف به رودخانه «دز» قرار دارد.
از بقاع متبرکه دیگر در این شهر بقعه محمد بن جعفر طیار (ع)، بقعه ابراهیم و عقیل (ع) معروف به «على مالک» و بقعه احمد بن موسى کاظم (ع) معروف به شاهزاده احمد (ع) است.
بقعه امامزاده عبدالله (ع)
حضرت امامزاده عبدالله (ع) از بزرگان سادات علوى و از نوادگان امام سجاد (ع) است که لقب ایشان همانند پدر بزرگوارشان (زین العابدین) بوده است. آن حضرت در اواخر عمر شریفشان از مدینه به اهواز هجرت کرد و سپس در شهر شوشتر اقامت گزید. مردم آن دیار به خاطر سیرت نیکوى آن حضرت به وى ارادت خاصى پیدا کردند. آن حضرت در سال ۲۴۶ هجرى به دستور متوکل عباسى و به دست والى شوشتر به شهادت رسید.
مرقد مطهر ایشان که میعادگاه عاشقان خاندان عصمت و طهارت (ع) است در خیابان طالقانى برفراز تپه‌اى واقع شده است. از دیگر اماکن متبرکه در این شهر مى‌توان به بقعه متبرکه مقام صاحب الزمان (عج) و مقام ابوالفضل العباس (ع) واقع در خیابان امام خمینى(ره) این شهر اشاره کرد.
بقعه متبرکه على بن مهزیار اهوازى (ع)
على فرزند مهزیار، یکى از فقهاى بزرگ و دانشمند شیعه بود که علاوه بر روحانى بودن در سیاست نیز صاحب‌نظر بود و اداره قسمتى از امور اقتصادى و سیاسى منطقه را برعهده داشته است. وى از اصیل‌زادگان اهوازى بود که به خانواده علوى عشق مى‌ورزید و همواره از پشتیبانى این خانواده دریغ نکرده است. علاوه بر مقام علمى، وى از شخصیت‌هاى مورد اعتماد و از وکلاى رسمى امام جواد (ع) بود که مقام و منزلت آن بزرگوار در نامه‌اى که حضرت امام تقى (ع) خطاب به او مى‌نویسد، مشخص مى‌شود.
بقعه سید محمد
سیدمحمد یکى از فرزندان امام موسى کاظم (ع) است که مرقد پاکش در شمال شوشتر مشرف به رودخانه کارون واقع شده است. ارتفاع بقعه از سطح دریا در حدود ۱۸ متر است که بر روى یک تخته سنگ قرار دارد. ساختمان بقعه در زمان وزارت معتمدالدوله در حدود سال ۱۲۷۰ هجرى بنا شد و فاصله بقعه از مرکز شهرستان حدود ۴ کیلومتر و داراى جاده آسفالته است.
منبع : مجتبى گهستونى روزنامه ایران۸۶/۳/۶
