بهداشت روان خانواده، از اهمیت بالایی برای رشد و تعالی اعضای خانواده برخوردار است. بهداشت روان، به مجموعه رفتارهای که حاکی از سلامت روان و احساسات متعادل و ناب و شاد گفته می‌شود. در یک خانواده که احساسات پاک و ناب انسانی در بین اعضای خانواده در جریان است، سلامتی روان و شادابی و طراوت فرزندان نیز تضمین می‌شود.
در چنین خانواده‌ای فرزندان به اوج رشد و شکوفایی می‌رسند. همچنین آنچه از دانش و مهارت‌های زندگی و ایمان به خداوند مهربان و اصول اخلاقی در وجود مرد و زن هست همچون رودی زلال به جان فرزندان وارد می‌شود و منشا همه شادی‌ها و موفقیت‌های آینده زندگی آنها می‌شود.
تحقیقات اخیر نشان داده است که کودکان فاقد بهداشت روان، از نظر رشد عاطفی و جسمی نیز دچار مشکل می‌باشند و غالبا از ضعف جسمانی و روانی رنج می‌برند. بهداشت روان در خانواده موجب جلوگیری از خیانت و یا کژرفتاری افراد خانواده می‌شود. از اهمیت این امر هر چه گفته شود کم است ولی در این مقاله به راه‌های موثر برای افزایش این مهم در خانواده می‌پردازیم.
ماهیت روانشناختی بهداشت روان و تعریف علمی آن
روان یک انسان، دائما در معرض ورود اطلاعات است. حجم زیادی از اطلاعات در طول روز وارد مغز فرد می‌شود و در روان او ذخیره می‌گردد. بسیاری از این اطلاعات مفید و بسیاری دیگر غیر مفید است. در واقع مشکل آنجا نیست که این اطلاعات وارد روان آدمی می‌شود.
مشکل آنجایی تولید می‌شود که توسط دسته‌ای دیگر از اطلاعات مورد تحلیل قرار می‌گیرد و در بسیاری موارد، این منجر به خلق یک فکر در انسان می‌شود که در کنار دیگر اطلاعات موجب ترشح هورمون‌هایی در فرد می‌شود که موجب شادی و یا غم در او می‌شود.
در صورتی که محیط امن خانواده توسط تربیت و رفتار غلط پدر و مادر محلی برای دریافت انبوهی از اطلاعات و احساسات منفی و تجزیه تحلیل‌های نادرست باشد، بهداشت روانی افراد در آن خانواده به شدت توسط خود ایشان مورد تهدید قرار می‌گیرد.
در واقع بهداشت روان، آنجا به خوبی تعریف می‌شود که بدانید تعریف عدم بهداشت روان ،یعنی فرو خورده شدن و سرکوب احساسات و نیازهای اساسی فرد به نحوی که موجب تاثیر زیاد در کاهش ترشح هورمون‌های شادی و آرامبخش به طور طبیعی در فرد شود و امنیت روانی و احساسی فرد را به خطر اندازد.
در این حالت فرد در تصمیم‌گیری‌ها دچار اشتباه می‌شود و در دور باطل از دست دادن کامل امنیت روانی و رفتارهای روان‌پریشانه قرار می‌گیرد. در چنین خانواده‌ای، افراد، کارایی خود را از دست می‌دهند و جامعه باید بار درمان این افراد را بدوش بکشد. به علاوه از کمک این افراد در برای خدمت به جامعه نیز محروم می‌شود.
بنابراین سلامت روان هم از دیدگاه فردی و هم خانواده و هم اجتماعی دارای اهمیت است. بهداشت روان یعنی برخورداری از تعادل در احساست همراه با پذیرش واقعیات و روبرو شدت با واقعیات در کنش‌هایی مناسب و سازنده.
۱۵ روش افزایش بهداشت روان فردی
بهداشت روان در سطوح فردی و خانوادگی و اجتماعی در محورهای روانی، جسمی، اجتماعی، مالی است. یک انسان سالم در تمام جنبه‌های زندگی، مانند تغذیه، تفریح، کار، ورزش، امور اجتماعی و عام المنفعه، زناشویی، فرزندی، نقش پدری یا مادری، دوستی و رفاه و دانش زندگی دارای پیشرفت هم جانبه است.
پیشرفت به معنای بی اشتباه ظاهر شدن در هر یک از این زمینه‌ها نیست، بلکه به معنای یکی شدن روان و جسم انسان با ابعاد مختلف زندگی و بهبود روزانه آنها است.
بنابراین روش‌هایی که در اینجا برای افزایش سطح سلامت روان فرد به شما توصیه می‌شود، کاملا عملی است و تمرین زیادی می‌طلبد. در مواردی نیز لازم است بنیان و ساختمان کج افکار را در شما ویران کنیم و رنج آموختن را برای یک زندگی سرشار از شادمانی و معرفت بیاموزید. این کاملا به شهامت شما بستگی دارد.
مشاوران ما به شما خواهد آموخت که چگونه در میدان نبرد سنگین سختی‌هایتان، شاد بمانید و روانی سالم و آسوده داشته باشید. در اینجا ۱۵ روش افزایش بهداشت روان فردی به شما توصیه می‌شود:
۱- بسیار مطالعه کنید و از دانش نویسندگان بزرگ در حوزه‌های مختلف استفاده کنید.
۲- تغذیه‌ای سالم با مقدار زیادی آب معدنی و میوه و سبزیجات غیر اصلاح شده داشته باشید.
۳- دوستان خوبی داشته باشید و ساعاتی در هفته را با آنها معاشرت کنید.
۴- در کارهای عام المنفعه و خیر بصورت گروهی شرکت کنید.
۵- جلسات خانوادگی با والدین و همسر و فرزندان خود داشته باشید.
۶- ورزش و فعالیت بدنی منظم و سبک در طول روز داشته باشید.
۷- مدیتیشن کنید و ساعاتی را به عبادت خدای بزرگ بپردازید.
۸- روزی ۶ تا ۸ ساعت را در شب بخوابید و تا حد امکان از خواب روز پرهیز کنید.
۹- صبح زود از خواب بلند شوید و کمی در حدود ۱ دقیقه با خداوند مناجات کنید و او را سپاس بگویید و صبحانه کاملی بخورید.
۱۰- مشکلات و ناراحتی‌ها و اندوه و رنج‌ها را بپذیرید و از آنها عبور کنید.
۱۱- کار و فعالیت روزانه داشته باشید حتی اگر حقوق آن کم باشد.
۱۲- از هرزه گردی و هرزه‌گویی و وقت گذرانی بپرهیزید.
۱۳- پرخوری نکنید و همیشه از رژیم غذایی کم کالری ولی کافی استفاده کنید.
۱۴- از تلویزیون و اینترنت بیش از یکساعت در روز استفاده نکنید.
۱۵- یک سرگرمی برای خود فراهم کنید و یک هنر یا مهارت جدید بیاموزید.
پنج روش افزایش بهداشت روان در خانواده
به طور کلی آنچه موجب سلامت روان فردی بشود، موجب سلامت روان در خانواده نیز می‌شود ولی، برخی فعالیت‌های خانوادگی می‌تواند استحکام بین شما را بیشتر و میزان همدلی و همدردی و همراهی را در شما تقویت کند. علاوه بر روش‌های فوق، پنج روش برای تقویت ارتباطات خانوادگی نیز در زیر به شما توصیه می‌شود:
۱- سطح توقع خود را از اطرافیان و خانواده برای تامین نیازهای شخصی مادی و معنوی خود کم کنید.
۲- زمان‌هایی را برای گردش دسته جمعی با خانواده اختصاص دهید.
۳- برخی وظایف کوچک را در خانه به طور کامل بعهده بگیرید.
۴- مناسبات تولد اعضای خانواده خود را به خاطر بسپارید.
۵- کمی از درآمد خود را به کمک به خانواده اختصاص دهید.
منبع: هنر زندگی
