اشاره:
امام جواد علیه السلام به دلیل بهره مندی از موهبت های الهی از جایگاهی رفیع در پیشگاه خداوند شخصیت والای علمی اخلاقی ایشان در نگاه خلفاء، دانشمندان، نویسندگان و تاریخ نگاران غیر شیعه، سندی گویا بر جایگاه رفیع این امام همام در بین مسلمانان میباشد که به عنوان نمونه به چند مورد آن اشاره میشود:
۱. مامون عباسی:
خلیفه مقتدر عباسی در پاسخ به اعتراض بزرگان بنی عباس در خصوص به تزویج در آوردن دخترش “امالفضل” به امام جواد علیه السلام، این امام همام را اعجوبه عصر خواند و گفت: “قد اخترته لتبریزه علی کافه اهل الفضل فی العلم و الفضل مع صغر سنه و الاعجوبه فیه بذالک”، من بدان جهت وی را به دامادی خود برگزیدم که با کمی سن در علم و فضیلت بر همه اهل زمان برتری دارد و اعجوبهای است در علم و دانش. (۱)
۲. اسقف بزرگ مسیحی:
اسقف مسیحی پس از آگاهی یافتن از علم و دانش امام جواد علیه السلام در مسائل پزشکی گفت: به نظر میرسد این شخص “امام جواد علیه السلام” پیامبری از نسل پیامبران است. (۲)
۳. سبط بن جوزی:
سبط بن جوزی از تاریخ نویسان اهل تسنن پس از بیان تاریخ تولد و شهادت حضرت مینویسد:
“کان علی منهاج ابیه فی العلم و التقی و الزهد و الجود”، او در علم و تقوا، پرهیزگاری و سخاوت چون پدر بزرگوارش “امام رضا علیه السلام” و دنبالهرو او بود. (۳)
۴. ابن ابی طلحه:
ابن ابی طلحه شافعی در کتاب مطالب السؤول فی المناقب آل الرسول درباره شخصیت امام جواد علیه السلام مینویسد: او گرچه صغیر السن است ولی کبیرالقدر و رفیع الذکر میباشد. (۴)
۵. ابن صباغ مالکی:
علی بن محمد احمد مشهور به “ابن صباغ” فقیه مالکی و متوفای ۸۵۵ در مکه پس از بیان گوشهای از خصوصیات زندگی حضرت جواد علیه السلام، مینویسد: آری چنین بود کرامات جلیل و مناقب او.
و در جای دیگر میافزاید: چه گوییم ما در جلالت و مقام امام جواد علیه السلام و فضیلت کمال و عظمت و جلال او، حضرتش در میان طبقات ائمه علیهم السلام سنش کمتر از همه و قدر و شانش اعظم است. او در اندک مدتی از عمر شریفش کراماتی بسیار و معجزاتی بیشمار از خود نشان داده و معارج و فضیلت کمال را طی کرده و از رشحات و تراوش دانش و بینش خود اثرها گذاشته و از نفحات و ریزش فضل کمالش بی اندازه و شمار فیوضاتی به عالم علم نثار فرموده. (۵)
۶. ابن تیمیه:
ابن تیمیه که وهابیت با پیروی از کتاب های او شکل گرفت، میگوید: محمد فرزند علی ملقب به جواد از بزرگان و اعیان بنی هاشم است که در سخاوت و بزرگواری شهرت تام دارد. (۶)
۷. یوسف بن اسماعیل نبهانی:
یوسف بن اسماعیل نبهانی حنفی ادیب و شاعر فلسطینی، متولد ۱۳۵۰ هجری که از وی سیزده کتاب مهم بر جای مانده، مینویسد:
محمد جواد فرزند علی رضا علیه السلام از بزرگان امامان و چراغ هدایت امت و سادات اهلبیت علیهم السلام است که عبدالله شبراوی شافعی نیز از وی در کتاب خود “الاتّحاف بجبّ الاشراف” با ستایش و تکریم یاد کرده است. (۷)
۸. ابن حجر هیثمی:
ابن حجر هیثمی محدث و رجالی بزرگ اهل تسنن می گوید:
…او دارای موقعیت عظیم در خاندان مکرمی است، که عضویت در آن توفیق خداوندی می خواهد. …و خداوند ما را در زمره دوستان این خاندان محشور نماید! آمین. (۸)
۹. علی جلال حسینی:
علی جلال حسینی دانشمند بزرگ مصری مینویسد:
محمد الجواد ابوجعفر دوم فرزند علی علیه السلام در سال ۱۹۵ هجری در مدینه دیده به جهان گشود. وی با وجود سن کم در علم و فضیلت سرآمد همه عالمان و اهل فضیلت زمان خویش بود. (۹)
۱۰. خیرالدین زرکلی:
خیرالدین زرکلی از دانشمندان بزرگ اهل تسنن مینویسد: ابوجعفر جواد علیه السلام چون اجداد خویش مقام بلندی داشت. هوشمند و خوش بیان بود و استعداد نیرومند و اصیلی داشت. (۱۰)
پىنوشت:
۱. بحارالانوار، ج۵۰، ص۷۵/ موسوعه الامام الجواد علیه السلام، ج۱، ص۳۶۰ و ۳۶۳/ اعیان الشیعه، ج ۳، ص ۱۲۹
۲. المناقب لابن شهر آشوب، ج ۴، ص۳۸۹/ موسوعه الامام الجواد علیه السلام، ج ۱، ص۳۶۲
۳. تذکره الخواص، ص۲۰۲/ الامام جواد علیه السلام، ص۷۲
۴. کشف الغمه، ج ۲، ص۱۸۶/ سرورالفؤاد، ص۴۰
۵. حلیه الابرار، ج ۴، ص ۵۶۸/ الفصول المهمه، ص۲۶۶/ موسوعه الامام الجواد علیه السلام، ج ۱، ص ۳۶۴/ سرور الفؤاد ابوالقاسم سحاب، ص ۴۰ و ۴۱
۶. منهاج السند، ص ۱۲۷
۷. جامع کرامات الاولیاء، ج ۱، ص۱۰۰
۸. الصواعق المحرقه على أهل الرفض و الضلال و الزندقه، ج۲، ص۵۳۱
۹. الحسین، ج ۲، ص۲۰۷/ الامام محمدالجواد علیه السلام،ص ۷۶/ زندگانی امام جواد علیهالسلام، ص۲۰۰
۱۰. الامام محمد الجواد علیه السلام، ص ۷۶/ زندگانی امام جواد علیه السلام، ص