اشاره:
مسیحیت از ادیان زنده جهان است که در شاخه ادیان غربی یا نژاد سامی قرار دارد این دین با دو دینِ هم خانواده خود، اسلام و یهود، از آنجا که اصل و ریشه خود را به حضرت ابراهیم (علیهالسلام) می رسانند، ادیان ابراهیمی نامیده می شوند کتاب آسمانی مسیحیت، کتاب مقدسی است که دارای دو بخش عهد قدیم و عهد جدید است. عهد جدید شامل بیست و هفت کتاب و رساله است. معروفترین بخش آن که در ابتدای این مجموعه قرار گرفته است، چهار انجیل منسوب به متی، مرقس، لوقا و یوحنا است.
در کتاب عهد جدید، احکام و شریعت دین نیامده و احکام مسیحیت همان است که در عهد عتیق آمده است. و به همین جهت است که عهد قدیم در نزد آنها مقدس است. مسیحیان هیچ یک از قسمتهای عهد جدید را وحی نمی دانند و قائلند که لزومی نداشته مسیح از خود کتابی به جا بگذارد، چون «خداوند ما عیسی مسیح کلمه پاک خدا و در وی تمامی خزائن حکمت و علم مخفی بود.»[۱]
اساس و اصول آیین مسیحیت
۱.اولین اصل مسیحیت اعتقاد به خدای یکتاست همان خدایی که دین یهود و اسلام به آن اعتقاد دارد[۲] لکن این اصل اعتقادی مسیحیت با اعتقاد به الوهیت مسیح (علیهالسلام) در تضاد و تنافی می باشد؛ زیرا در رساله های پولس و انجیل یوحنا بر الوهیت و خدایی حضرت مسیح(علیهالسلام) چنین تصریح شده است که «درازل کلمه بود، کلمه با خدا بود و کلمه خود خدا بود… پس کلمه انسان شد و در میان ما ساکن گردید.»[۳]
۲.تجسم دومین اصل مسیحیت را تشکیل می دهد. مسیحیان معتقد اند که پیام ازلی و غیر مخلوق خدا جسم شد و به شکل عیسای انسان در میان مردم ساکن شد. به عبارت دیگر کلام خدا در عیسای انسان وحی شد و بر این اساس عیسی کتاب وحی شده ای نیاورده بلکه وی تجسم وحی خدا بوده است![۴]
۳.الوهیت حضرت مسیح اصل دیگری مسیحیت است. مسیحیان به این باور اند که حضرت مسیح (علیهالسلام) خدا است و نیز در این راستا معتقد اند که او فرزند خدای یکتاست.[۵]
۴.تثلیث (اقانیم سه گانه) اصل بسیار مهم مسیحیت است که نتیجهی اعتقاد به اصول گذشته می باشد. براساس اعتقادنامهی شورای کلیسا که در سال ۳۲۵ م، در شهر نیقیه (در کنار تنگه بُسفر) منعقد گردید، مسیحیان باید به سه اقنوم، اب، ابن و روح القدس معتقد باشند. «نظریه تثلیث حاکی از وجود یک خداوند در سه شخص می باشد.»[۶]
مسیحیان این سه گانگی را توحید مسیحی تلقی نموده و در توجیه آن بازمانده اند که چگونه ممکن است که سه گانگی با توحید انطباق داشته باشد.[۷]
۵. مسئله فدا از اصول دیگر و مهم مسیحیت است و معنای آن این است که حضرت مسیح به عنوان پسر خدا برای بخشیده شدن بشر از گناه ذاتی، فدا و قربانی گردیده است. گناهی که حضرت آدم در بدو خلقت مرتکب شده و به اولاد او سرایت نموده است. پولس در این رابطه می گوید: «و چنانکه در آدم همه می میرند، در مسیح همه زنده خواهند شد.»[۸] و بر همین اساس در مسیحیت شریعت و عمل به آن نفی شده و نجات انسان را در گرو محبت و ایمان به عیسای مصلوب می داند.[۹]
آیین های هفتگانه
یکی از اصول دیانت مسیحی اسرار یا آینهای هفتگانه است که عبارا اند از:
الف. نخستین و اصلی ترین آیین هفتگانه که برای همه ضرورت دارد، تعمید است. در مسیحیت انسان با تعمید به جامعه مسیحی وارد می شود و رسالت دائمی کلیسا را بر عهده می گیرد. این رسالت عبارت است از گواهی دادن به کارهای نجات بخش خدا به وسیله عیسی. به عقیده هر مسیحی تعمید وسیله ای است که خدا با آن، همه آثار زندگی و مرگ عیسی را عطا می کند. هر مسیحی فقط یک بار، هنگام ورود به جامعه مسیحیت، تعمید می پذیرد. در برخی کلیساها رسم است که با ریختن آب بر سر شخص، وی را تعمید می دهند و یا اینکه شخص برای تعمید به زیر آب می رود و بیرون می آید.[۱۰]
ب. تأیید (یا تثبیت ایمان) سر دوم از اسرار هفتگانه است. چنانچه که در تعمید بر نجات از گناه تاکید می شود در تأیید بر جنبه مثبت ادای شهادت به آنچه خدا به وسیله عیسی برای بشریت محقق ساخته و نیز بر کمک ساختن از روح القدس برای انجام این وظیفه تأکید می شود. تأیید را اسقف یا جانشین او عطا می کند و اساس آن مسح کردن شخص خواستار تأیید با روغن است، همراه بااین عبارت : «روح القدس را بپذیر تا بتوانی به مسیح شهادت بدهی.» اگر کسی که با کلیسا می پیوندد بالغ باشد تعمید و تأیید همزمان انجام می شود. و اگر در کودکی تعمید انجام گرفته باشد تأیید تا زمان بلوغ یعنی بین ۱۳تا ۱۶ سالگی به تأخیر می افتد.[۱۱]
ج. ازدواج مسیحی: مسیحیان ازدواج را یک امر دنیوی نمی دانند. زیرا ازدواج نشانه محبّت خدا به بشریت است. ازدواج عبارت است از یکی شدن محبت دو شخص که با یکدیگر برای زندگی مشترک همراه با امانت داری متقابل و همکاری متعهد می گردندو برای تولید مثل و تربیت فرزندان و رشد آنان در فضای ایمان و محبت به خدا می کوشند. [۱۲]
د. دستگذاری یا درجات مقدس روحانیت: با این سر انسان زندگی خود را وقف خدمت به جامعه مسیحیت می کند درجات اصلی روحانیت سه است: اسقف که نماینده مسیح در قلمرو معینی است و به نیابت از او تعلیم می دهد و رهبری مراسم عبادی را به عهده می گیرد. کشیش که معاون اسقف است و وظیفه آن در محدوده یک گروه می باشد و شماس که کلام کلام خدا را تبلیغ می کند و و به مساعدت بینوایان ، سالخوردگان و بیماران کمک می کنند. این مقام ها با گذاشتن دست بر سر آنان صورت می گیرد و برای تمام مدت زندگی می باشد. [۱۳]
ه. اعتراف: مسیحیان در آیین توبه یا آشتی، از طریق اعتراف، بخشایش الهی را دریافت می کنند. زیرا ایشان نیز مانند مسلمانان و یهودیان، معتقدند که توبه موجب بخشایش الهی می شود. آیین توبه در طول تاریخ مسیحیت شکل های مختلفی به خود دیده است، در قرون نخست تاریخ کلیسا توبه به صورت علنی انجام می گرفت. در قرون بعدی، اعتراف فردی به گناه مرسوم شد.[۱۴]
و. تدهین نهایی: آیین تدهین بیماران نشان دهنده وجود خدا و محبت اوست و به یاد می آورد که خدا انسان هایی را که به وسیله بیماری مورد امتحان قرار گرفته اند، فراموش نمی کند. مسح کردن بیماران با روغن مقدس مسلّم می سازد که آنان تنها نیستند، بلکه مسیح با ایشان است و آنان را به سوی خدا رهنمون می شود. همچنین گروهی از برادران ایمانی با او هستند و برای او دعا می کنند. [۱۵]
ز) عشای ربانی: عشای ربانی مقدس ترین شعار است که قلب زندگی کلیسا و هر فرد مسیحی را تشکیل می دهد. به موجب تصویب نامه شورای ترنت مقام ویژه ای برای این شعار اختصاص دارد در حالی که شعایر دیگر باید به کار برده شوند تا نیرو و اثر آنها ظاهر شود. در عشای ربانی منبع حقیقی تقدس حاضر است. مسیح در حال برگزاری این شعار شخصاً در محراب حاضر است. به موجب آنچه در کتاب پرسش و پاسخ مذهبی بیان شده مسیح این شعار فرخنده را برای سه هدف تأسیس کرده است:
۱. برای آنکه همیشه در کلیسای خود حضور داشته باشد.
۲. برای اینکه قربانی عشای ربانی در برابر پدر وانمودی باشد از تسلیم شدنش برای صلیب.
۳. برای اینکه غذای روح امت خود را در این شعار مقدس تأمین کند. پایه زندگی در خدمت کلیسا که با عشای ربانی ارتباط دارد بر دکترین حضور مسیح در عناصر تقدیس شده این شعار استوار است. این بدین معنی است که نان فطیر و شراب، به خون و گوشت مسیح مبدول می شود. عناصر این شعار عبارت است از نان که بدون خمیر ترش تهیه شده و شراب که با کمی آب مخلوط می شود.[۱۶]
پی نوشت:
[۱] . ر.ک: تاریخ کلیسای قدیم، و . م . میلر، ترجمه علی نخستین، ص ۶۶.
[۲] . کلام مسیحی، ص۶۵.
[۳] . ر.ک: انجیل یوحنا، ا: ۱۴، همان، ۱ : ۳، همان، ۱۰: ۳۰ و نیز رساله پولس، کولسیان ۱: ۱۵.
[۴] کلام مسیحی، ص۶۶.
[۵] . رک: کلام مسیحی، ص۶۸و۶۵.
[۶] . ادیان زنده جهان، رابرت ا. هیوم، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهی، ص ۳۶، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، اول، ۶۹.
[۷] . رک:کلام مسیحی، ص۷۲-۷۹.
[۸] . رساله اول پولس رسول قرنتیان، باب ۱۵، آیه ۲۲.
[۹] . رک: کلام مسیحی، ص۸۹و۹۰.
[۱۰] . آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی، ص ۱۸۳.
[۱۱] . کلام مسیحی، ص ۹۴.
[۱۲] . کلام مسیحی، ص۹۴.
[۱۳] . تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران، تألیف و. م. میلر، ترجمه علی نخستین، ص ۱۱۳.
[۱۴] . رک: کلام مسیحی، ص۹۵.
[۱۵] . آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی، ص ۱۸۴ و ۱۸۶.
[۱۶] . جهان مسیحیت، اینار مولند، ترجمه محمد باقر انصاری، مسیح مهاجری، ص ۱۰۹ و ۱۰۸.
نویسنده: حمید رفیعی.