آیا ارزشهاى خود را مى‌شناسید و به آن عمل مى‌کنید؟
ارزش به چه معناست؟
ارزش‌ها اصولى هستند که به ما کمک می‌کنند که تصمیم بگیریم که چه کارى درست و چه کارى غلط است. در حقیقت ارزش‌ها یک نوع اعتقاد درونى هستند که در طى امور و رفتارهاى روزمره در ما تثبیت می‌شوند و چیزهایى هستند که براى فرد مهم بوده و مورد علاقه اوست. ارزش چیزى است که ما موافق یا مخالف آن هستیم.
بسیارى از ارزش‌ها بر ما روشن است مانند احترام، هوش و استعداد، عشق، درستکارى، دوستى، مهربانى، سلامتى، بخشندگى، سخت‌کوشى. افراد ممکن است در زندگى ارزشهاى گوناگونى داشته باشند و بر آن اساس رفتار و منش مشخصى داشته باشند؛ به عنوان مثال:
– کسى که به خانواده ارزش مى‌دهد به همسر، فرزندان و خانه خود عشق مى‌ورزد؛
– کسى که به سلامتى ارزش مى‌دهد، غذاهاى مقوى مصرف می‌کند؛ ورزش می‌کند؛ از سیگار و الکل و مواد مخدر اجتناب می‌کند؛
– کسى که به تحصیل ارزش مى‌نهد سخت درس مى‌خواند و امتحانات خود را با موفقیت سپرى مى‌کند؛
– کسى که به ازدواج ارزش مى‌نهد، انتخاب مى‌کند که قبل از ازدواج تماس جنسى نداشته باشد؛
– کسى که به سخاوت ارزش مى‌نهد دارایى خود را با اعضاى دیگر خانواده تقسیم مى‌کند؛
– کسى که به محبت و مهربانى ارزش مى‌نهد، سعى مى‌کند به کسانى که در جامعه نیازمند هستند (مانند افرادى که با عفونت ایدز زندگى می‌کنند) رسیدگى کند و خود را در قبال آنان مسئول بداند.
جوان و ارزش‌ها
– شما به عنوان یک جوان، بایستى ارزشهاى خود را بشناسید؛ بدانید که با چه چیزهایى موافق هستید و چه چیزهایی در درون شما به عنوان یک اعتقاد نهادینه شده است و رفتارها و زندگى شما را هدایت می‌کند.
– شما به عنوان یک جوان بایستى چیزهایى که با آنها مخالف هستید (ضد ارزشهاى خود) را بشناسید.
– شما بایستى چیزهایى که توسط خانواده شما ارج نهاده مى‌شود (ارزشهاى خانوادگى خود) را بشناسید.
– شما بایستى ارزشهاى مذهبى و دینى خود را بشناسید.
– شما بایستى ارزشهاى فرهنگى خود را بشناسید.
مهم است که ارزشهاى خود را بشناسید و به آنها وفادار بمانید.
حال توجه داشته باشید که: نگرش و رفتارهاى ما باید همواره منعکس‌کننده اعتقادات، ارزش‌ها و روحیات درونى ما باشند. با دوست داشتن خداوند و زندگى کردن در حالی که خداوند را در قلب خود دارید چیزهایى را ارزش مى‌دانید که خداوند ارزش مى‌داند.
اغلب کسانى که بر اساس ارزشهاى خود تصمیم می‌گیرند احساس بهترى نسبت به تصمیم خود دارند؛ در حالی که کسانى که تصمیماتى بر خلاف ارزشهاى خود مى‌گیرند، اغلب ناراحت و پشیمان از تصمیم خود هستند. بنابراین مهم است که تصمیمات خود را و زندگى شخصى خود را بر پایه ارزشهاى خود بنا نهید .
ارزش‌ها و خانواده
هیچ کس شما را مجبور نمى‌کند که ارزشهاى خود را انتخاب کنید؛ اما خانواده، دوستان، معلمان، افراد مذهبى (روحانیون) و فرهنگ جامعه مى‌توانند بر شکل‌گیری ارزشهاى شما تاثیر بگذارد. خانواده یکى از مهمترین و قدرتمندترین منابع براى پیام‌هاى ارزشى محسوب مى‌شود. فرزندان بسیارى از ارزشهاى خود را از والدین خود و سایر اعضاى خانواده یاد مى‌گیرند و کسب مى‌کنند.
شما باید بدانید که نظر خانواده شما در موارد زیر چیست؟ (ارزشهاى خانوادگى)
- مصرف مشروبات الکلى، سیگار، مواد مخدر
- روابط صمیمى با جنس مخالف
- روابط جنسى قبل از ازدواج
- انجام مراسم مذهبى
- رفت و آمد با دوستان از جنس موافق و مخالف
- خوابیدن در منزل یکى از دوستان
- پوشیدن لباس‌هایى در جمع که قسمتى از بدن شما را نمایان مى‌سازد.
آیا شما بر اساس ارزشهاى خود عمل مى‌کنید؟ (چند سؤال براى تفکر بیشتر)
پاسخ به سؤالات زیر نشان خواهد داد که شما تا چه حد به ارزشهاى خود عمل مى‌کنید:
۱) چه احساسى دارى وقتى که ارزش‌هایت را بیان مى‌کنى ولى دوستانت با تو مخالفت مى‌کنند؟
- احساس غرور و قدرت مى‌کنم
- احساس خجالت و ترس مى‌کنم
- نگران از دست دادن دوستانم هستم
۲) چه اتفاقى مى‌افتد وقتى که رفتارت، مطابق با ارزشهاى خانوادگیت نیست؟
- با والدین خود بحث مى‌کنم
- به آنها دروغ میگم
- ساکت می‌مانم تا عصبانى نشن
۳) چه اتفاقى مى‌افتد اگر رفتارهایت مطابق با ارزشهاى مذهبى و معنوى نباشد؟
- احساس تقصیر یا خجالت می‌کنم
- از وظایف مذهبى خود فاصله می‌گیرم و به آنها نمى‌پردازم
- از روحانیون و افراد مذهبى در جامعه دورى می‌کنم
۴) چه چیزى بر انسانها تاثیر مى‌گذارد و باعث می‌شود که آنها مطابق با ارزش‌هایشان رفتار کنند؟
- احساس خوبى می‌کنند که ارزش‌ها را دنبال کردند
- والدین و سایر بزرگسالان رفتار او را تحسین مى‌کنند که مطابق با ارزشهاى آموخته شده رفتار کردن
- احساس خوبى مى‌کنند که به خدا نزدیک شدند
۵) چه چیزى بر انسانها تاثیر مى‌گذارد و باعث می‌شود که آنها مخالف با ارزش‌هایشان رفتار کنند؟
- تمایل به تجربه کردن یا امتحان ارزشهاى افراد دیگر
- فشار دوستان و همسالان
- ترس از دست دادن دوستان
- نیاز به بدست آوردن توجه فرد دیگرى
- فرصتى براى عصبانى کردن کسى
- راهى براى سرکشى و جلب توجه دیگران
۶) چه وقت ارزش‌هایت را ارزیابى مجدد می‌کنى و اثر آنها را بر زندگى آینده‌ات می‌سنجی؟
- هر وقت که در یک موقعیت ناخوشایند قرار بگیرم
- وقتى که تجربه متفاوتى یا جدیدى داشته باشم
- وقتى اطلاعات علمى بیشترى در دسترسم باشد
پیام‌ها
- ارزش‌ها، مهم و اساسى هستند چرا که تصمیم‌ها و رفتارهاى شما را جهت‌دهى مى‌کنند؛
- ارزشهاى شما، چیزهایى هستند که شما فکر مى‌کنید درست هستند یا غلط هستند؛
- شما بایستى سعى کنید همیشه بر اساس ارزش‌هایتان رفتار کنید؛
- ارزش‌ها در واقع تعیین مى‌کنند که شما چه کسى هستید و رفتارهاى شما چگونه است؛
- هیچ کس شما را مجبور نمى‌کند که ارزشهاى خود را انتخاب کنید؛ اما خانواده، دوستان، معلمان، مذهب و فرهنگ بر ارزش‌هایى که شما انتخاب مى‌کنید تاثیر مى‌گذارند؛
- ارزشهاى همه مردم، مهم و معنى‌دار هستند و بایستی به آنها احترام گذاشته شود. به خاطر داشته باشید افراد مختلف، داراى ارزشهاى متفاوتى هستند؛
- افرادى که تصمیمات خود را بر اساس ارزشهاى خود بنا مى‌کنند، احساس خوبى در مورد تصمیمات خود دارند. در حالی که افرادى که بر خلاف ارزشهاى خود تصمیم مى‌گیرند، اغلب ناراحت و پشیمان هستند. مهم است که بر اساس ارزشهاى شخصى خود زندگى کنید؛
- قادر باشید که قد عَلَم کنید در مقابل دیگران و نشان بدهید که یک فرد داراى ارزشهاى روشن و واضحى هستید؛
- بدون شناسایى و پیروى از ارزش‌ها، شما در معرض تصمیمات نادرست و اشتباهات آسیب‌پذیر خواهید بود؛
- همیشه ارزشهاى خود را ارزیابى کنید و سعى کنید بهترین‌ها را انتخاب کنید. ارزش‌هایى که مانع رشد و شکوفایی‌تان هستند، مى‌بایستى اصلاح شوند.
منبع: سایت جوان سالم
