موفقیت در زندگى و ایجاد یک کانون آرامش و با صفا که در آن زن و شوهر و فرزندان بتوانند از زندگى خود حداکثر بهره را ببرند، مستلزم انجام دستوراتی است که جهت راهنمایی شما کاربران عزیز به مواردی اشاره میکنیم:
۱- نظم و ترتیب
(اوصیکما و جمیع ولدى واهلى و من بلغه کتابى بتقوى االله و نظم امرکم).
حضرت على(علیه السلام) در وصیتنامه خود به امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) فرمود: شما و تمام فرزندان و خانواده و هرکه نوشته من به او مى‌رسد، همه را به تقوى الهى و نظم در کار وصیت مى‌کنم.(۱)
موفقیت در زندگى به نظم است، اگر با نظم و ترتیب و مدیریت صحیح که در روایات به تقدیرالمعیشه تعبیر شده است، توجه کنیم، بسیارى از مشکلات و کمبودها کمرنگ مى‌شود.
نبودن نظم و ترتیب و بى‌حساب و بى‌اندازه کار کردن، معنایش هدر دادن نیروهاست. چه بسا خانواده‌اى که با داشتن چند تا خدمتکار و وسائل متعدد رفاهى، هنوز نتوانسته‌اند خانه را اداره کنند و از به هم ریختن اوضاع شکایت دارند.
یکى از امتیازات زن، عقل معاش داشتن است، یک بانوى شایسته باید بداند ضروریات زندگى چیست؟ چه چیزهایی از نظر اهمیت در رتبه دوم یا سوم مى‌باشد. وگرنه هر چقدر هم که در آمد بالا باشد اگر بر اساس بى‌نظمى و هوس و بدون کنترل خرج شود، نه تنها رفع نیاز نمى‌کند که باعث افراط و تفریط و غم و غصه دائمى خواهد شد. بسیارند کسانى که اگر به آنها مبلغى داده شود، نمى‌دانند چگونه با آن زندگى را بگردانند.
۲- اعتماد و خوش‌گمانى
زندگى احتیاج به اعتماد و خوش‌گمانى دارد، گرچه گمان نیک، نسبت به مسلمانان همیشه لازم است و قرآن مجید مى‌فرماید: (اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم و لا تحبسسوا.) از بسیارى از گمان‌ها اجتناب کنید، برخى از گمان‌ها گناه است، تجسس نکنید.(۲) در یک زندگى مشترک و خانواده، مرد و زن باید کمال خوش‌بینى و اعتماد را داشته باشند و در راه تقویت این صفت بکوشند.
۳- دین اسلام، دین پاکیزگى و زیبایی است
حضرت رضا(علیه السلام) فرمود: بوى بد را از خود با آب دور کنید و خود را تمیز کنید، همانا خداوند از کسانى کثیف هستند ناخشنود است.(۴) امام صادق(علیه السلام) فرمود: خداوند زیبایی و آراستن را دوست مى‌دارد.(۵)
آرى در دین اسلام آن قدر به پاکیزگى اهمیت داده شده است که اگر بخواهیم احادیث مربوط به آن را بیاوریم، از حوصله ی این مقاله بیرون خواهد بود. مرورى گذرا بر احکام حیاتبخش نشان مى‌دهد که تاکید بر روى پاکیزگى و تمیزى، در هیچ مذهب و آئینى مثل اسلام نبوده است.
یک مرد و یا بانوى موفق، همواره سعى مى‌کند که خود و فرزندان و لباس و خانه و اثاث آن را زیبا و تمیز نگه دارد، تا صفاى زندگى با تمیزى و زیبایی افزایش یابد، انسان خود به خود مشتاق زیبایی و تمیزى است و از آن لذت مى‌برد، در اینجا خوب است این حدیث شریف را اضافه مى‌کنیم که امام باقر(علیه السلام) فرمود: زنها دوست دارند مردها را به همان گونه آراسته ببیند که مردها دوست دارند زنها را آنگونه آراسته ببینید.(۶)
۴- گذشت و تفاهم، لازمه موفقیت در ازدواج است
اگر کسى در خانه‌اى تنها باشد، آزاد است که با صداى بلند کتاب بخواند، هر کجا که خواست بخوابد، به هر قسمت که خواست برود، هر چیزى را هر کجا که خواست قرار دهد، اتاق را گرم کند یا نکند، لباس بپوشد یا نپوشد، هر لباسى را که خواست انتخاب کند.
اما اگر در آن خانه یک نفر دیگر هم هست، آزادی‌هاى او محدود مى‌شود، دیگر نمى‌تواند هر طور که مى‌خواست صدا کند، بلکه باید مراعات دیگر را هم بنماید. اجتماع دو نفرى(ازدواج)، با تمام مزایایی که دارد، لازمه آن محدودیت آزادی‌هاى فردى است.
اگر زن و یا شوهرى گمان کند که مى‌تواند بعد از ازدواج تنها به دلخواه خود عمل کند، سخت در اشتباه است، ازدواج طبعا یک نوع محدودیت را در خواسته‌ها ایجاد مى‌کند، وقتى هماهنگى داراى آن همه امتیاز است، طبعا مى‌بایست این محدودیت‌ها را پذیرفت تا به آن امتیازات رسید. هر کدام از زن و مرد باید شهامت گذشت و مدارا و صرف نظر از برخى خواسته‌ها را داشته باشند و هرگز نباید مثل دو آهن سرد باشند، که هرگز با هم قابل تفاهم و اتحاد نیستند.
مرد هرگز نباید خود را صاحب و مالک زن و فرزند بداند و در خانه به استبداد حکومت کند و به سلیقه و نظریات افراد خانواده بى‌اعتنا باشد. زن نیز نباید انتظار داشته باشد که اگر برخى از نظرات وى مورد قبول و انجام مرد قرار نگرفت بى‌تابى و بداخلاقى پیشه کند و خلاف توقع او شود.
۵- دیگران چگونه‌اند؟
بسیارى از کدورت‌ها براى افراد هوسران و نادان از آنجا شروع مى‌شود که برداشتى سطحى و ظاهرى از کیفیت زندگى دیگران نموده و آن را با خود مقایسه مى‌کنند و بالطبع وضع موجود یا همسر خودشان را پائین‌تر و دیگرى را بهتر مى‌یابند، آن وقت سردى و کدورت را به خاطر احساس عدم موفقیت، شروع مى‌کنند.
۶- در قضاوت عجله نکنید
آنچه قابل دقت است این است که در قضاوت عجله نکنید، شیطان همواره سعى مى‌کند که شما را با حرص و طمع به آنچه ندارید آرزومند کند و آن را جلوه دهد و نسبت به همسر و زندگى خودتان دلسرد گرداند، محبت‌ها و زیبایی‌ها و مسائل دیگرى که به طور مقطعى و گذرا از دیگرى مشاهده مى‌کنید به معنى دوام آن نمى‌باشد.
کانون زندگى را نباید با برخى برخوردها مقایسه کرد، هر عیب و نقصى را نمى‌توان با چند تماس درک کرد، به همراه هر کسى نکات منفى و مثبت فراوانى یافت مى‌شود، شیطان ذهن شما را خراب نکند و سعادت خود را به خاطر هوس‌هاى ابلهانه خراب نکنید، چه بسیار بوده اند جوانانى که با تصمیمات عجولانه و خیالات واهى و بهشت‌هاى موعود و پوچ به دام شیادانى افتاده‌اند که جز فساد و بدبختى نصیب آنها نگردیده است.
هیچ کس خوب مطلق و یا بد مطلق نیست، و هیچ کس هم از هر جهت با شما هماهنگ نخواهد بود، زندگى لازمه‌اش اصطکاک و برخورد است که اگر بى‌تابى و کم حوصلگى در کار نباشد براى رشد و سعادت شما مفید نیز خواهد بود.
در مقاله ی بعد چهار مورد دیگر را که شامل ” احساسات، راه ایجاد محبت “، ” احساس همدردى و غم خوارگى “، ” هرگز ناامید نباشید، عاقل باشید.” و ” سعادت دنیا و آخرت در گرو خوش اخلاقى است ” می‌باشد مورد بررسی قرار خواهیم داد.
پی‌نوشت‌ها
۱-نهج البلاغه.
۲-سوره حجرات آیه۱۲٫
۳-وسائل ج ۱۴ ص ۱۷۵،
۴- لئالى الاخبار ج ۴ ص ۱۸۲،
۵-مکارم الاخلاق ص ۴۱ و ۴۲،
۶-مکارم الاخلاق، ص ۸۹،
منبع: برگرفته از کتاب” اخلاق در خانواده و تربیت فرزند؛ نویسنده: سید محمد نجفى یزدى ” با تغییر و تلخیص
منبع: تبیان؛ تنظیم: داوودی
