ابوحاتم رازی، و دو جانشین وی، نسفی و سجستانی، سه داعی بزرگ اسماعیلی در قرن چهارم هجری هستند که نقش تعیین کننده ای در نشر فرهنگ اسماعیلی و فلسفه

الأزهر، یا جامع الأزهر، کهن ‌ترین نهاد آموزشی – دینی بازمانده از روزگار فاطمیان در مصر که همزمان با تأسیس شهر قاهره بنیاد نهاده شد، و با

قرن چهارم هجری را می توان عصر طلایی جهان اسلام، به خصوص برای شیعیان به حساب آورد؛ چرا که از اواخر قرن سوم، شیعیان توان بروز و ظهور اجتماعی

با به قدرت رسیدن فاطمیان، سازمان دعوت اسماعیلیه نیز گسترش و تکامل یافت. فاطمیان مراکزی همچون دار العلم و الأزهر را برای تربیت داعیان خود تأسیس

ابوعبدالله شیعی، از داعیان اسماعیلی و بنیان گذار خلافت فاطمیان در شمال آفریقا بوده است. وی در نیمه دوم سده ۳ ق به اسماعیله پیوست و ابن حوشب،