قرآن کریم درباره گذشت و صبوری می فرماید:
و لیعفوا و لیصفحوا الا تحبّون ان یغفرالله لکم؛ ۱
درر.یات متعددی بر گذشت و صبوری تأکید شده است:
قال رسولالله (صلی الله علیه و آله و سلم): من اقال مسلماً عثرته اقال الله عثرته یوم القیامه؛
کسى که از لغزش مسلمانى بگذرد، خداوند در قیامت از لغزش او خواهد گذشت.(۲)
و عنه: تجاوز و اعن ذنوب الناس یدفعالله عنکم بذلک عذاب النّار؛
از خطاهاى مردم گذشت کنید. خداوند به این خاطر عذاب جهنم را از شما دفع میکند.(۳)
و باز در روایت داریم: بهترین اخلاق دنیا، آن است که از کسى که به تو ستم کرده درگذری.(۴)
یکى از عوامل ماندگارى و پویایى عشق و محبت در زندگى، گذشت و فداکارى و تحمّل مصائب و مشکلات آن باشد. هر رابطهاى، گرفتاریهایى دارد، گرفتاریهایى ممکن است به دلایل مختلف پیش آید، بیکارى، بیمارى، مشاجرات برون از خانه، یا حتّى خستگی.
قال على(علیهالسلام): العیش یحلو و یمرّ؛
زندگانى، گاه شیرین و گاه، تلخ است.(۵)
در این اوقات مهمترین کار این است که سعى کنیم با محبّت، بها دادن، تصویب کردن رفتار یکدیگر، با هم رابطه برقرار کنیم. به علاوه ما نیازمندیم قبول و درک نماییم که ما و شریکمان همیشه نمیتوانیم کامل و بیعیب باشیم؛ وقتى که با موفقیّت بیاموزیم که در پاسخ به ناراحتیهاى کوچک واکنش صمیمانهاى نشان دهیم، برایمان آسانتر میشود که با مشکلات بزرگترى که ناگهان ظاهر میشوند کنار بیاییم.
قال على(علیهالسلام): من لا یتحلّم لا یحلّم؛
کسى که خود را به بردبارى وادار نکند، بردبار نشود.(۶)
قال الصادق(علیهالسلام) اذا لم تکن حلیماً فتحلّم؛
اگر بردبار نیستى، خود را به بردبارى وادار.(۷)
یک زن آگاه و خردمند از سختیهاى پیشآمده در زندگى هراسى به خود راه نمیدهد و با بردبارى و تدبیر در رفع آنها میکوشد.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده است:
خوش اخلاقترین شما، بردبارترین شماست. و نیز فرموده است:
زن اگر یک مرتبه مرد را سرزنش کند که اى شوهر! در خانهى تو خیرى ندیدم، بوى بهشت به مشامش نخواهد رسید.
ثمره مودّت و محبّت، صبر و بردبارى و گذشت و عفو است. گاهى اوقات، بدرفتاریها را با خوش رفتارى میتوان جبران کرد و طرف مقابل را میتوان با احسان، محبّت و اخلاق حسنه آگاه نمود.
الامام على(علیهالسلام): افعلوا الخیر ما استطعتم، فخیر من الخیر فاعله.(۸)
تا میتوانید خوبى کنید، زیرا بهتر از خوبى کسى است که خوبى میکند، چیزى بهتر از خوبى وجود ندارد مگر پاداش آن.
وقتى که مردى در یک حالت منفى به سر میبرد، اگر زن بتواند رفتارى با او داشته باشد که انگار طوفان زودگذر است و صبورى کند، بعد از این که طوفان سپرى شد، مرد به زن امتیازهاى زیادى خواهد داد و بربارى وى را ارج مینهد.
یکى از امتیازات بزرگ زن خوب، این است که مردش را در برابر همهى دنیا عوض نمیکند و این در دو حال به اثبات میرسد، یکى آن که اگر همه از شوهرش بدگویى کنند، او همچنان یاور و پشتیبان شوهرش باشد، دیگر آن که اگر همسرش از مال دنیا بیبهره شود او با اعتقاد و اعتماد هر چه تمامتر، همانند روزهاى آسایش و نعمت در کنار همسرش باشد.
خصوصیات شوهر را پذیرفتن و در مقابل بدخلقیها و ناشکیباییهایش صبر و تدبیر کردن، نوعى گردش اطمینان بخش در باغ زندگى است، که اگر تحمّل خارهایش شود، گلهایش، نسیم دلانگیزش، دیدن سبزههایش، همه و همه سعادت خانواده را بیمه مینماید.
به یاد داشته باشیم که لذت بردن از زندگى و حفظ و بقاى آن، نیاز به فداکارى و بردبارى و چشمپوشى از بسیارى خطاهاى طرف مقابلمان دارد. و این عفو و گذشت از ناحیهى زن، که مظهر رحمت و بخشایش و جلوهاى از سخاوت الهى است، زیباتر و شایستهتر است. بیاییم با همسر خود به گونهاى رفتار کنیم که گویا او فرمان روایى است که در قصر خود حکم میراند و انتظار اطاعت و فرمانبردارى دارد. با تواضع و لطف و نرمى با او سخن بگوییم.
در واقع مردان، خواستار زنى هستند که در عین حال که داراى افکار و عقاید مشخصى است، در نهایت تصمیمگیرى را بر عهدهى شوهرش میگذارد. به سادگى احساس و نظر خود را بگویید و بعد نتیجهى کار را به او بسپارید.
قال رسولالله (صلی الله علیه و آله و سلم): ما استفاده المومن بعد تقوى الله عزّوجلّ خیراً له من زوجه صالحه(۹)
پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم): فرمودند: مومن بعد از تقواى خداى عزّوجلّ، بهرهاى بهتر از زن شایسته نبرده است.
بهترین متاع دنیا زن شایسته است.(۱۰)
از خوشبختى مرد، داشتن زن شایسته است.(۱۱)
امام باقر(علیهالسلام): بندهى مومن، سودى بهتر از همسر شایسته به چنگ نیاورده است، همسرى که شوهرش با دیدن او خوشحال شود و هرگاه از وى دور شود، در غیابش نگهبان خود و اموال او باشد.(۱۲)
پینوشت:
۱- سوره نور، آیهى ۴۳٫
۲- میزان الحکمه، ج ۸، ص ۳۸۳۲٫
۳- همان مدرک، ص ۳۸۳۴٫
۴- اصول کافى، ج ۳، ص ۱۷۶٫
۵- میزان الحکمه، ج ۹، ص ۴۲۴۲٫
۶- بحار الانوار، ج ۷۷، ص ۲۸۳٫
۷- الکافى، ج ۲، ص ۱۱۲٫
۸- غررالحکم، ۲۵۲۲- ۷۴۸۷٫
۹- میزان الحکمه، ج ۹، ص ۲۲۶۸٫
۱۰- همان مدرک.
۱۱- همان مدرک.
۱۲- همان مدرک.
راضیه محمّدزاده
منبع: برگرفته از کتاب: همسر اگر این گونه مىبود