مهمترین مهارتهای دوران عقد و نامزدی

برخورداری از مهارتهای دوران عقد و بکارگیری آن ها، یکی از عوامل بسیار مهم در تحکیم هر چه بیشتر زندگی مشترک آینده زوجین و شکل گیری و تعمیق رابطه عاطفی آنها با یکدیگر است. بدون شک دوران نامزدی، یکی از زیباترین و رمانتیک ترین مقاطع زندگی شما خواهد بود اگر در آن، به درستی از مهارتهای دوران عقد استفاده کنید.

در دوران نامزدی، شما فرصت دارید تا پیش از شروع زندگی مشترک، همدیگر را بهتر بشناسید و برای زندگی مشترک زیر یک سقف، آمادگی بیشتری پیدا کنید. دوران نامزدی، دوران شروع احساس مسئولیت است. اگر به تازگی نامزد کرده اید، حتما متوجه شکل گرفتن این احساس درون خود شده اید؛ پس از فراگیری مهارتهای دوران عقد غافل نشوید.

اهمیت و ضرورت مهارتهای دوران عقد

گاهی اوقات دوره عقد و نامزدی، به عنوان شیرین ترین دوره زندگی، به دلیل فقدان آگاهی ها و مهارتهای دوران عقد از جانب زوجین، به تلخ ترین دوره زندگی تبدیل می شود.

نتایج پژوهشی کیفی میان همسران یکی از شهرهای بزرگ کشور از زوایای متفاوت نشان داد، شناخت عمیق و دقیق مشکلات این دوران و رفع و پیشگیری از بروز آن ها می تواند در بهره مند شدن از دوران عقدی شیرین و به یادماندنی‌ کمک بزرگی باشد.

بر اساس نتیجه مصاحبه های عمیق این پژوهش با همسران، بیشتر آنان با توجه به مشکلات ریز و درشت در این دوران «تلخ کامی دوران عقد» را تجربه می کنند و اذعان دارند که دوران پس از عروسی، رضایت بیشتری از زندگی زناشویی شان داشته اند.

البته با توجه به افزایش و فراوانی مشکلات تجربه شده همسران، این تلخ کامی نیز دارای سطح بندی است. تجارب نامطلوب و فقدان آگاهی و مهارتهای دوران عقد، می تواند بر روابط همسران در این دوران طلایی تاثیر منفی بگذارد.

تردیدی نیست که هر یک از عروس و داماد، با تاریخچه زندگی قبلی خود، وارد زندگی زناشویی می شوند؛ از این رو، تمامی تجربه های پیشین بر روند تصمیم ‏گیری و رفتار همسران با یکدیگر و اطرافیان اثر خواهد گذاشت.

این همان بزنگاهی است که لازم است همسران به آن توجه داشته باشند و اقدامات مقتضی را برای کمرنگ تر کردن اثرش انجام دهند.

در یک کلام، دوران عقد و نامزدی، برهه خاصی است که پتانسیل تنش و اختلاف را دارد اما برخورداری از انواع مهارتهای دوران عقد و بکارگیری آنها می تواند تنش ها را به حداقل برساند و آن دوران را برای همیشه در ذهن همسران، شیرین و به یاد ماندنی سازد.

مهارتهای دوران عقد

از مهمترین مهارتهای دوران عقد، می توان به این موارد اشاره نمود:

۱-شناخت بهتر

یکی از مهمترین مهارتهای دوران عقد، توانمندی فرد در شناخت بهتر طرف مقابل است. اساسا یکی از اصول و فلسفه های مهم دوران نامزدی، شناخت دو طرف از یکدیگر است.

دختر و پسری که با هم آشنا می شوند و دوران نامزدی‌ را شروع می کنند، باید شناخت از یکدیگر را مقدم بر هر مسئله دیگری قرار دهند.

این شناخت، شامل کسب آگاهی های لازم از تمام ساختار و اجزای شخصیت طرف مقابل در ابعاد و زمینه های مختلف اخلاقی، دینی، فرهنگی، اجتماعی و… است.

دامنه این شناخت حتی حوزه مسائل جنسی را نیز در بر می گیرد و آن دو باید از فانتزی ها و همچنین تفاوت ها در رفتار جنسی یکدیگر، آگاهی و اطلاعات لازم را بدست آورند.

شناخت، یکی از مهمترین چالش های ازدواج فامیلی!

همانطور که اشاره شد، ازدواج باید بر مبنای شناخت طرفین از یکدیگر باشد و عنصر شناخت، یکی از مهمترین مهارتهای دوران عقد و ازدواج همسران به شمار می رود.

با این حال، بسیاری از خانواده ها در ازدواج فامیلی، به صرف این که دختر و پسرشان با هم بزرگ شده اند و سال هاست همدیگر را می شناسند، با ازدواج آنها با یکدیگر موافقت می کنند و وقتی که آنها وارد زندگی می شوند، تازه متوجه تفاوت ها و اختلاف نظراتشان می شوند و اینجا نقطه شروع اختلافات خانوادگی است.

خیلی اوقات این ازدواج ها، چشم‌ و‌ گوش بسته است و افراد فقط شناخت ظاهری از هم دارند اما نکته مهم این است که آنها تصور می کنند همدیگر را می شناسند. چنین تصورهای غلطی، جوانان را از مسیر شناخت دور می کند و زمانی که وارد زندگی می شوند، تازه متوجه تفاوت هایشان می شوند و اختلاف هایشان شروع می شود.

از سوی دیگر، بسیاری از اختلاف های خانوادگی نیز در روابط زن و مرد تاثیرگذار است و ممکن است روابط آنها را تیره کند. همچنین بسیاری از مسایلی که در ازدواج های فامیلی به وجود می آید به دلیل آن که سبب برهم خوردن روابط فامیلی نشود، مسکوت می ماند و چه بسا افرادی سالیان سال با مشکلی زندگی می کنند و از آن رنج می برند اما از ترس فامیل، آن را به زبان نمی آورند.

۲-سنجش یکدیگر

از دیگر مهارتهای دوران عقد، سنجش همه جانبه رفتاری فرد مقابل و خانواده اش است. شاید شما هم شنیده باشید که برخی معتقدند ازدواج به مثابه یک هندوانه سر بسته است، اما قانع کننده ترین پاسخ تدافعی نسبت به این جمله، همین دوران عقد است.

شما در دوران عقد و نامزدی می توانید با همسرتان یک زندگی کوتاه مدت در حد چند ماه داشته باشید و از زوایای گوناگون وی را بشناسید و مورد سنجش و ارزیابی قرار دهید.

در فرض تحقق چنین شناخت و سنجشی، هندوانه سربسته شما هیچ گاه سفید از آب در نخواهد آمد؛ چه بسا با تشخیص به موقع روحیات و خصوصیات همسر آینده تان، یک هندوانه کاملاً خوش رنگ نصیبتان شود اگر به اندازه کافی دقت داشته باشید.

۳-با هم بودن

باهم بودن، یکی دیگر از مهمترین مهارتهای دوران عقد است. باهم بودن، لزوما به معنی داشتن رابطه جنسی نیست؛ با هم بودن حتی اگر یک با هم بودن خصوصی باشد، قطعا دارای چارچوب است و صرفاً به منظور شناخت بیشتر طرفین از ابعاد ناشناخته یکدیگر می باشد.

طبق رسم و سنتی نادرست در بین برخی خانواده ها، پسر و دختر عقد کرده نباید شب کنار هم بخوابند. اگر قرار باشد در طول دوران عقد، پسر و دختر به اندازه کافی همدیگر را نبینند و حتی یک شب در کنار هم نخوابند، چطور خواهند توانست پرده حیای فی ما بینشان را از میان برداشته و یکدیگر را از نظر سلامت جسمی و جنسی محک بزنند؟

یکی از ریشه های اختلافات در دوران نامزدی، دور بودن عروس و داماد از یکدیگر است. اجازه ندهید دغدغه هایی که برای برگزاری جشن عروسی خود دارید، فرصت با هم بودن را از شما بگیرد. سعی کنید وقت بیشتری را با یکدیگر بگذرانید. با همسرتان به گردش بروید، سینما، رستوران و… را در برنامه های هفتگی خود جای بدهید و از کنار هم بودن لذت ببرید.

حتی زمانی که کنار یکدیگر نیستید به هم تلفن کنید و وقت مشخصی را برای صحبت کردن با هم اختصاص دهید.

۴-مهارت حل تعارض ها و اختلاف ها

یکی از مهمترین مهارتهای دوران عقد و نامزدی، مهارت حل تعارضات و اختلافات دوران نامزدی است. تعارض ها و کشمکش ها به طور طبیعی در هر رابطه به وجود می آیند اما آنچه دوام رابطه شما را تضمین می کند این است که بدانید با چه روشی با آنها رو به رو شوید.

نامزدی با همه شیرینی اش، می تواند دوران پرتنشی باشد اگر شما روش سازنده ای را برای مقابله با تعارضهایتان به کار نبرید. اگر تعارض حل نشود، به رشد خود ادامه می دهد و چه بسا کار به جایی برسد که به سرعت از یکدیگر فاصله بگیرید و عطای این ازدواج را به لقایش ببخشید.

از این رو، زوجین باید به مهارت حل تعارض به عنوان یکی از مهمترین مهارتهای دوران عقد توجه داشته باشند. برخی از زوجین که فاقد این مهارت هستند، مشکلات بین خود را سریع به خانواده ها می کشانند و عملا مشکلات را دوچندان می کنند.

۵-بی توجهی به دخالت های بیجای دیگران

از مهمترین مهارتهای دوران عقد، این است که زوجین اجازه ندهند تا گفته ها و دخالت های بیجای دیگران، موجب ایجاد تنش در روابطشان شود.

هستند افراد ناآگاهی که با شنیدن مشکلات و مسائلی که با نامزدتان دارید، ضمن تاکید بر تجربه شان به شما بگویند چنین رفتار کن و چنان رفتار نکن! در این مواقع، بهتر است راه مشاوره خانواده را در پیش بگیرید یا لااقل به افرادی که در این زمینه تجربه همراه با معلومات دارند، مراجعه کنید.

شنیدن حرف های خاله خان باجی ها! نه تنها راه حل منطقی و معقولی به شما نمی دهد بلکه ممکن است با یک طناب پوسیده به چاه بیفتید و در همان ابتدای زندگی مشترک، ناامید شده و بن بست برسید.

۶-روابط جنسی نظام مند دختر و پسر با یکدیگر

ارتباط جنسی دارای چارچوب و نظام مند زوجین با یکدیگر، یکی از مهارتهای دوران عقد محسوب می شود. درست است که دختر و پسری که جوان هستند با وضعیت هورمونی و هیجانی ای که دارند به سمت همدیگر تمایل زیادی دارند و بسیار سخت است که احساسات و غرایزشان را کنترل کنند اما آنها باید به آینده پیش رو و جوانب امر، بیندیشند.

درست است که برای دوره نامزدی دختر و پسر، صیغه محرمیت جاری می شود (و یا حتی ثبت قانونی هم می شود) ولی باز هم دختر و پسر باید از نظر جنسی روابط کنترل شده‌ و سنجیده ای با هم داشته باشند؛ چراکه ممکن است این نامزدی به هر دلیل، به هم بخورد یا دختر باردار شود که در هر دو صورت، مشکلات بسیاری برای آنها به وجود می آید و البته این مسایل در فرهنگ ما بسیار پررنگ تر و مشکل ساز‌تر خواهد بود.

بنابراین در این دوران باید مراقبت های زیادی از طرف دختر و پسر صورت بگیرد تا این شناخت ها منجر به جلو رفتن در این مقوله و عدم کنترل غریزه جنسی نشود.

بارداری در نامزدی را می توان یکی از چالش های بحث برانگیز این دوران برشمرد که از فقدان مهارتهای دوران عقد سرچشمه می گیرد. در هر حال و به هر دلیل، اگر شرایط طوری پیش رفت که دختر در دوران نامزدی باردار شد، قطعا در چنین شرایطی باید خانواده را در جریان گذاشت.

برخی از خانواده ها به دلیل تعصباتی که دارند، نمی توانند چنین موضوعی را پذیرا باشند و سریع واکنش نشان می دهند؛ در این صورت لازم است که دختر و پسر این موضوع را با یک روانشناس یا مشاور مطرح کنند و آن مشاور با شیوه مناسب، خانواده را در جریان بگذارد و به آنها آموزش های لازم را بدهد.

۷-مدیریت مدت زمان نامزدی

مدت دوران نامزدی، به عوامل زیادی از جمله فرهنگ و آداب و رسوم خانواده ها، وضعیت اقتصادی عروس و داماد، میزان آشنایی عروس و داماد با یکدیگر و… بستگی دارد.

دوره نامزدی نباید خیلی کوتاه مدت یا خیلی بلند مدت و طولانی باشد؛ در غیر این صورت، می تواند مشکلاتی را با خود به همراه داشته باشد.

مناسب ترین زمان، شش ماه تا یکسال است و در این زمان، دختر و پسر باید به صورت معقول و معمول، ضمن بکارگیری اصول و مهارتهای دوران عقد، با یکدیگر رابطه داشته و نسبت به هم شناخت بیشتر و بهتری بدست آورند.

۸-برنامه ریزی برای آینده

«آینده نگری»، یکی از مهارتهای دوران عقد بوده و از همان شروع دوره نامزدی، می بایست زوجین برای آینده از جمله موضوع عروسی خود برنامه ریزی کنند:

الف) تعیین زمان عروسی

اگر تصمیم دارید ظرف کمتر از یک سال عروسی کنید، سعی کنید ماه عروسی خود را و حتی الامکان روز عروسی را تعیین کنید. این تاریخ خیلی مهم است و تمام برنامه ریزی های شما به این تاریخ بستگی دارد.

اگر هم به هر دلیل فعلا و به این زودی نمی خواهید عروسی کنید، بهتر است مشخص کنید که چند سال می خواهید نامزد بمانید: یک سال؟ دو سال؟ یا بیشتر؟ این هدف گذاری به نوعی شما را از بلاتکلیفی خارج می کند.

ب) تعیین بودجه و هزینه عروسی

برای این که تصمیمات و برنامه ریزی های شما واقع بینانه تر باشد، می بایست بودجه ای که برای عروسی خود در نظر گرفته اید را مشخص کنید.

این موضوع خیلی مهمی است و همه تصمیمات و انتظارات عروس و داماد و خانواده ها را تحت الشعاع خود قرار می دهد. بودجه برای رویاهای شما، حد و مرز مشخصی را ترسیم می کند و به آن شکل واقعی تری می دهد.

ج) پس انداز در دوران نامزدی

تدبیر و مدیریت اقتصادی نه تنها یکی از مهارتهای دوران عقد که یکی از مهمترین مهارتهای زندگی هر زوجی است. بنابراین حتما هدف و برنامه ریزی اقتصادی داشته باشید و خرج و مخارج های اضافه را حذف نموده و سعی کنید در هزینه های شخصی خود، صرفه جویی کنید. به هر حال باید دوراندیش باشید و از هم اکنون به فکر مخارج و هزینه های عروسی خود باشید.

نکات تکمیلی مهارتهای دوران عقد

۱-ایمان، تقوا، اخلاق و معنویت است که می تواند شما را در طول زندگی علاقمند، وفادار، امیدوار، صبور و رازدار یکدیگر نگاه دارد.

۲-برای رسیدن به آرامش کامل، توکل بر خدا و توسل به معصومان (علیهم السلام) را سرلوحه برنامه های زندگی مشترکتان قرار دهید.

۳-اگر می خواهید ارتباطی سالم، منطقی و پربار داشته باشید، یادگیری مهارت های ارتباطی را جدی بگیرید. مهارت های ارتباطی، از مهارتهای دوران عقد است و فرصتی برای تعیین چارچوب های زندگی مشترک و پاسخ مثبت دادن به احساسات و عواطف همسر می باشد.

علامت این که کسی مهارت های ارتباطی کافی ندارد، این است که معمولا سخنان و رفتارهای نسنجیده (هر چند کوچک و به شوخی) دارد که می تواند یک دلخوری بزرگ به وجود آورد و شیرینی روابط را کم کند.

۴-ارتباط گیری خوب با خانواده همسر، یکی از مهارتهای دوران عقد است. ارتباط با خانواده همسر، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، به صورت کلامی و غیرکلامی، آگاهانه یا ناآگاهانه، انتقال دهنده پیامی است، پس بیندیشید هر بار چه پیامی به آنها می دهید!

۵-با شنیدن صحبت های همسرتان، ارزیابی هدایای او، انتخاب هایش، (نوع و رنگ لباس، کتاب و…) علاقه ها، سلیقه ها، احساسات و عواطفش، نقاط حساس شخصیت او را پیدا کنید و در عمل آن ها را لحاظ کنید.

۶-یکی از مهارتهای دوران عقد، رفتار احترام آمیز با همسر است. برای همسرتان به گونه ای احترام قائل شوید که از او انتظار تمکین و تواضع دارید.

اساسا احترام گذاشتن، بهترین شیوه حفظ حریم های فردی – اجتماعی و مقدمه یک ارتباط موفق و مثبت است. یکی از عوامل مهم تعیین کننده جایگاه اجتماعی شما، رفتارهای پسندیده و محترمانه شما با اطرافیانتان است.

۷-اگر می خواهید روانی با نشاط، فکری سالم و خاطری آسوده داشته باشید، با همسرتان صادقانه، محترمانه و دوستانه رفتار کنید.

۸-فردی که همسر خود را دوست دارد، در برخورد با او، صداقت را سرلوحه رفتار و گفتار خود قرار می دهد. «صداقت است که آدمی را نیکوکار می کند و نیکوکاری به بهشت راه می کند».

همسران صادق، دروغ نمی گویند و دورویی نمی کنند و به وعده های خود عمل می کنند در حالی که ملزم به گفتن همه چیز هم نیستند. صداقت نه تنها یکی از مهارتهای دوران عقد، که یکی از مهارتهای مهم زندگی است.

۹-عشق و علاقه و محبت خود را با دادن هدیه ای مناسب یا دعوت به میهمانی، به همسرتان نشان دهید.

۱۰-توجه و محبت به افراد مورد علاقه همسر (والدین و…)، ارتباط شما را با او صمیمی تر خواهد کرد.

۱۱-با استفاده از کلمات و رفتارهای زیبا و متناسب با شخصیت همسرتان، رابطه ای صمیمانه با او برقرار کنید.

۱۲-برای جذاب شدن ارتباط، رفتارهای غیر کلامی مثبت (سر تکان دادن، حرکات چشم و دست و…) را چاشنی مهارت های ارتباطی کلامی قرار دهید.

۱۳-سخنانی که بین شما و همسرتان رد و بدل می شود، امانت است. برای استحکام زندگی بایستی همسران، امانتدار یکدیگر باشند، برای هم خیرخواهی کنند و عیوب، ایرادها و قول و قرارهایشان را با هم در میان بگذارند.

۱۴-از مهارتهای دوران عقد یک زوج خوشبخت این است که در دوران نامزدی در کنار هم، امید و صبر را تجربه و تمرین کنند تا در هنگام زندگی مشترک آینده خود زیر یک سقف، کمتر آسیب پذیر باشند.

۱۵-خوش خلقی، کدورت ها را به دوستی تبدیل می کند چنان که آفتاب یخ را به آب.

۱۶-انسان، ذاتا زیباطلب و دوستدار زیبایی است و زیبایی طلبی، مقدمه ارتباط است؛ پس با آراستن و پیراستن خود برای یکدیگر، رابطه خود را مستحکم تر کنید. یکی از مهارتهای دوران عقد، توجه به آراستگی ظاهر خود در برابر همسر است.

۱۷-دروغ هر چقدر هم کوچک باشد، سخنان راست شما را تحت الشعاع قرار می دهد و اعتمادتان را از یکدیگر سلب می کند.

۱۸-در مورد مسائل خصوصی همسرتان، کنجکاوی و کنکاش نکنید؛ چنین رفتارهایی می تواند موجب بی اعتمادی، پنهان کاری و یا لجبازی او شود.

۱۹-تعریف، تمجید و انتقاد، شمشیرهای دو لبه ای هستند که باید بجا و به موقع و بر اساس ظرفیت همسرتان، بکار گرفته شوند.

۲۰-همانطور که گفتیم، از مدیریت تعارض ها و اختلافات، به عنوان یکی از مهمترین مهارتهای دوران عقد غافل نشوید. پادزهر دعوا و مشاجره، نگاه واقع بینانه، اولویت سنجی و گذشت دو طرفه همراه با گفتگوی منطقی است. هیچوقت بعد از دعوا و مشاجره، قهر نکنید!

۲۱-از دیگر مهارتهای دوران عقد، عیب پوشی است. توجه داشته باشید که عیب جویی، آسانتر است و عیب پوشی عاقلانه تر! به فرموده خداوند، همسران لباس یکدیگرند؛ پس عیب یکدیگر را فاش مکنید.

۲۲-در هنگام برخورد با مشکلات، به جای سرزنش یکدیگر، با همدلی، همفکری و هماهنگی درصدد حل مشکل باشید.

۲۳-خوب شنیدن و شنونده خوبی بودن، یکی از مهارتهای دوران عقد است. به همسرتان نشان دهید که در هنگام صحبت کردن او، با تمام وجود به سخنانش گوش می دهید، رعایت این امر، نشانه احترام و علاقه شما به همسرتان است و البته احترام او را نیز نسبت به شما بر می انگیزد.

۲۴-اگر در دوران نامزدی، به هر دلیل در مورد انتخاب همسر خود دچار شک و تردید شدید، ابتدا معیارهایتان را به دقت مرور کنید و سپس از فردی آگاه و معتمد در بین اطرافیان و یا مشاور خانواده، راهنمایی و کمک بگیرید.

۲۵-به یاد داشته باشید که پس از هر سختی، آسانی هست، پس با مشکلات و سختی ها با صلابت و امیدوار برخورد کنید. همیشه در زندگی خود، این اصل را به یاد داشته باشید که فردا روز بهتری خواهد بود.

۲۶-مشکلاتی که بر سر راه شما قرار می گیرد، روحتان را صیقل می دهد تا بتوانید در زندگی مشترک، با گام های محکمتری پیشرفت کنید. از مهارتهای دوران عقد این است که قدر این فرصت ها را بدانید و به جنبه رشددهی آن ها، برجسته نگاه کنید.

نتیجه گیری

دوران عقد و نامزدی، برهه ای خاص برای زوجین است و در عین برخورداری از هیجانی شیرین، پتانسیل تنش و اختلاف را نیز دارد. برخورداری از انواع مهارتهای دوران عقد و بکارگیری آن ها می تواند تنش های احتمالی را به حداقل رسانده و موجب شناخت بیشتر زوجین از یکدیگر شود و در نتیجه زندگی مشترک آینده آن ها، از استحکام کافی و آسیب پذیری حداقلی برخوردار گردد.

گردآوری و تنظیم: حسین فاضلی

منابع اقتباس: میگنا (دانشنامه روانشناسی و علوم تربیتی)؛ آسمونی؛ تبیان؛ سلامت