آیا جنیان به یاری امام حسین (علیه السّلام) آمدند؟

شبهه: آیا جنیان به یاری امام حسین (علیه السّلام) آمدند، در چه زمانی آمدند و اگر نیامدند پس داستان علامه مجلسی چیست؟

پاسخ :

امام حسین (علیه السّلام) از آن جهت که امام معصوم و حجت حق و انسان کامل است و تمام موجودات از حیث بقاء و وجود در محور وجود او بوده و وابستگی کامل وجودی به وجود او دارند.[۱]

جنیان نیز یکی از موجودات هستی بوده و مانند سایر موجودات وابسته به وجود انسان کامل و حجت حق می‌باشند و اطاعت و درک آنها از مقام انسان کامل (مؤمنین از جنّ) به مراتب قوی‌تر است. اگر چه گروهی از انسان‌ها جایگاه حجت الهی را چنان که باید نشناختند و از آن غافل شدند و در ظلمات وحشتناکی گرفتار گردیدند، امّا برخی از موجودات چنین جایگاهی را شناختند.

امام حسین (علیه السّلام) برای مؤمنان جن شناخته شده بود و آنها نیز چون انسانها شاهد قضایای تاریخی بوده و تمام جرم و جنایات حکام جور اموی را مشاهده می‌نمودند. و از حرکت امام حسین (علیه السّلام) آگاه شدند. چنان که در منابع معتبر آمده است آنها بعد از اطلاع از حرکت امام حسین از مدینه به سوی مکه به سوی آن حضرت شتافتند و به قصد یاری حضرت به محضرش رسیدند.[۲]

بر این اساس ارتباط جنّ با امام معصوم به عنوان حجّت حقّ و مقتدای خلق و خلیفه الهی در روی زمین کاملاً امری عادی است.

بزرگانی چون شیخ مفید و علامه مجلسی[۳] و پیش از آنها علمای دیگر درباره یاری جنّ به امام حسین (علیه السّلام) نوشته‌اند: «گروهی از مسلمانان جن به حضور امام حسین (علیه السّلام) (در حین خروج از مدینه) رسیدند و عرض کردند: ما شیعیان تو و فرمانبردار تو هستیم، اجازه فرمائید که همه دشمنان تو را به قتل برسانیم، امام در جواب آنها دعایشان کردند و فرمودند: این آیه از قرآن را مگر از جدم رسول خدا نشنیده‌اید که می‌فرماید: « أَیْنَما تَکُونُوا یُدْرِکْکُمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ کُنْتُمْ فِی بُرُوجٍ مُشَیَّدَهٍ»؛ هر جا باشید مرگ شما را در خواهد یافت هر چند در برجهای استوار باشید.[۴]

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که جنیان به طور جدی به یاری امام حسین (علیه السّلام) اقدام کردند ولی حضرتش آنها را از اقدام عملی و همراهی کردن منع نمود و برایشان دعا کرد، امّا آنچه را که بین مردم شایع شده و از طریق شبیه خوانان در ایام محرم چنین تعزیه‌ای برگزار می‌کنند چندان روشن نیست، در تاریخ اشاره نشده است. امّا بر اساس همین گزارش معتبر شیخ مفید و علامه مجلسی هیچ بعید نیست که آنها همراه حضرت بوده‌اند و شاهد شهادت یاران آن حضرت بوده باشند، ولی چون از طرف امام (علیه السّلام) ماذون به اقدام عملی و دخالت در جنگ نبودند، هیچ دخالتی و درگیریی با نیروهای مقابل امام نداشته‌اند، ولی از شهادت امام حسین (علیه السّلام) با خبر بودند، چنان که در عزاداری و نوحه‌سرایی حضرت شرکت نمودند و بسیار گریستند و همه ساله ماه محرم عزاداری می‌نمایند.[۵]

بنابراین داستان مجلسی تا این حدّ که گفته شده باشد واقعیت دارد در غیر اینصورت واقعیت ندارد. چنانکه شهید مطهری در حماسه حسینی اینگونه داستانها را ساختگی دانسته‌اند.[۶].

پی نوشتها

[۱] . ر.ک: شیخ صدوق، اکمال الدین، ج اول، غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۳، از ص ۲۲۱ ـ ۲۴۱٫

[۲] . علامه طباطبایی، المیزان، ج ۲۰، تفسیر سوره جن، چ چهارم، امیرکبیر، ۱۳۷۰، ص ۱۸۵ ـ ۱۹۰٫

[۳] . شیخ مفید، الارشاد، ج ۱، چ اول، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۳، ج اول، ص ۳۴۹ ـ ۳۵۰؛ و مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۴، چ دوم، تهران،‌اسلامیه، ص ۳۳۰٫

[۴] . سوره نساء، ۷۸٫

[۵] . مجلسی، بحار، پیشین، ج ۴۵، ص ۲۳۵٫

[۶] . ر.ک: شهید‌ مطهری، حماسه حسینی، سخنرانیها، چ چهل و دوم، تهران، صدرا، ۸۱، ج اول، ص ۸۰ ـ ۸۶٫