دلایل تحریف تورات

آنگونه که در قرآن و روایات اسلامی از تحریف تورات سخن گفته شده دانشمندان غربی نیز به این مطلب پی برده و آن را بازگو نموده اند. از بزرگترین نقّادان کتاب مقدّس «باروخ اسپینوزا» می باشد که پس از باز کردن گفتارهای رمز آلود ابراهیم بن عزراء (۱۰۸۹- ۱۱۶۴م) در ردّ تورات به چند اشکال اساسی اشاره می کند که بعضی از آنها ذیلاً ذکر می گردد.[۱]

یکی از موارد اشاره «باروخ اسپینوزا» اشاره به نام حضرت موسی ـ علیه السلام ـ بصورت سوم شخصی می باشد که به جزئیات زندگی او پرداخته شده: «موسی با خدا سخن گفت (خروج، ۳۳: ۹)؛ «موسی مرد خدا…» (تثنیه، ۳۳: ۱)؛ که اینگونه موارد متعدد نمی تواند نوشته خود موسی باشد.[۲]

اسپینوزا همچنین به قسمتهای آخر سفر تثنیه اشاره می کند، که وفات و دفن حضرت موسی ـ علیه السلام ـ و عزاداری بنی اسرائیل برای او آمده است: «و او را در زمین موآب در مقابل بیت فعور، در درّه، دفن کرد، و احدی تا امروز قبر او را ندانسته است. و موسی چون وفات یافت، صد و بیست سال داشت. و نه چشمش تار، نه قوّتش کم شده بود. و بنی اسرائیل برای موسی در عربات موآب سی روز ماتم گرفتند. پس روزهای ماتم و نوحه گری برای موسی سپری گشت.»[۳]

همچنانکه ملاحظه می شود داستان مرگ و دفن موسی ـ علیه السلام ـ و عزاداری بنی اسرائیل برای او، به تفصیل بیان شده است و اگر نوشته خود موسی بود ذکر این مطالب از طرف حضرت موسی ـ علیه السلام ـ غیر معقول می باشد. بلکه این سطرها می گویند که نویسنده آن ده ها سال پس از حضرت موسی ـ علیه السلام ـ می زیسته است.

زیرا این حکایت، حکایت از گذشته ای دور دارد و بالاتر از این در بند های بعدی موسی را با پیامبران بنی اسرائیل مقایسه کرده می گوید: «و نبی ای مثل موسی تا بحال در اسرائیل برنخاسته است که خداوند او را روبرو شناخته باشد»[۴]

همچنین از مواردی که بنابر نظر «باروخ اسپینوزا» دلیل بر نوشته نشدن تورات توسط موسی است استفاده از نامهایی است که مدّتها پس از حضرت موسی ـ علیه السلام ـ از آنها استفاده شده است. برای مثال در سفر پیدایش آمده است که «ابراهیم دشمنان خود را تا «دان» تعقیب کرد»[۵]. در حالی که مدّتها پس از مرگ یوشع ـ علیه السلام ـ و در زمان داوران نام «دان» بر این شهر نهاده شده: «و شهر را به اسم پدر خود، که برای بنی اسرائیل زائیده شد، «دان» نامید؛ اما اسم شهر قبل از آن «لارش»[۶] بود[۷]که نقّادان مسیحی بیان داشته اند.[۸]

از دیگر نقدها و اعتراضات وارد به کتاب مقدس این است که بنابر گفته های عهد عتیق کتاب تورات در مقاطعی از تاریخ ناپدید شده است. به نحوی که هیچ کس از آن اطلاعی نداشته؛ تا اینکه مردی مدّعی یافتن آن شده: و با این شرایط نمی توان به تورات باز یافت شده صد در صد اعتماد کرد. و بدلیل اینکه بحث ما در محوریت نظر مسیحیت است عباراتی را در ذیل از تورات می آورم:

«در یک روز حلقیا، کاهن اعظم، نزد شافان منشی دربار رفت و گفت: «در خانه خداوند کتاب تورات را پیدا کرده ام.» سپس کتاب را به شافان نشان داد تا آن را بخواند. وقتی شافان گزارش کار ساختمان خداوند را به پادشاه می داد در مورد کتابی نیز که حلقیا، کاهن اعظم در خانه خداوند پیدا کرده بود با او صحبت کرد. سپس شافان آنرا برای پادشاه خواند. وقتی پادشاه کلمات تورات را شنید از شدت ناراحتی لباس خود را پاره کرد و به حلقیا، کاهن اعظم، شافان منشی، عسایا ملتزم پادشاه، احنقام (پسر شافان) و عکبور (پسر میکایا) گفت: «از خداوند بپرسید که من و قومم چه باید بکنیم بدون شک خداوند از ما خشمگین است، چون اجداد ما مطابق دستورات او که در این کتاب نوشته شده است رفتار نکرده اند»..

پادشاه تمام بزرگان یهودا و اورشلیم را احضار کرد و همگی در حالی که کاهنان و انبیاء و مردم یهودا و اورشلیم از کوچک تا بزرگ بدنبال آنها می آمدند و به خانه خداوند رفتند. در آنجا پادشاه تمام دستورات کتاب عهد را که در خانه خداوند پیدا شده بود برای آنها خواند.

پادشاه نزد ستونی که در برابر جمعیت قرار داشت، ایستاد و با خداوند عهد بست که با دل و جان از دستورات و احکام او پیروی کند و مطابق آنچه در کتاب نوشته شده است، رفتار نماید. تمام جماعت نیز قول دادند که این کار را بکنند.[۹]

حال با توجه به این که کتاب مقدس اعتراف به مفقود شدن تورات در مقاطعی از تاریخ دارد؛ معلوم نیست اعتماد به این کتاب چه وجهی دارد؟

در جای دیگر از عهد قدیم (کتاب نحمیا باب هفتم) آمده است که پس از تبعید بنی اسرائیل، از عزرای کاهن خواستند که تورات را برای قوم موسی بخواند. عزرا و دیگر کاهنان، کتاب تورات را هر روز برای مردم می خواندند تا اینکه در روز هفتم قرائت تورات به پایان رسید. برخی به صورت جدّی در آن تردید کرده اند که توراتی را که عزرا خواند همان کتابی باشد که در زمان یوشیا خوانده شد.[۱۰]

آیا آن «کتاب شریعت موسی» چه بوده است؟ این کتاب همان کتاب عهد که یوشیا پیش از آن بر مردم خوانده بود چه چیز در کتاب عهد تصریح شده است که آن را در مدّت یک روز دوبار بر یهودیان فرو خواندند، در حالی که خواندن کتاب دیگر (کتاب فعلی) محتاج یک هفته تمام وقت بود.[۱۱]

پی نوشت:

[۱] . سلیمانی اردستانی، عبد الرحیم، کتاب مقدّس، قم، آیت عشق ۱۳۸۵، ص ۶۰ به نقل از فصلنامه هفت آسمان، ش۱۰ باروخ اسپینوزا مقاله مصنف واقعی اسفار پنج گانه ترجمه آل بویه.

[۲] . موارد مشابه مثل سفر اعداد ۱۲: ۲٫ تثنیه، ۳۶: ۱۰.

[۳] . کتاب مقدس، سفر تثنیه، ۳۴: ۶-۸.

[۴] . تثنیه، ۳۴: ۱۰٫

[۵] . کتاب مقدس، پیدایش، ۱۴: ۱۴.

[۶] . کتاب مقدس، داوران، ۱۸: ۲۹.

[۷] . سلیمانی اردستانی، کتاب مقدّس، قم، آیت عشق ۱۳۸۵، ص ۶۱.

[۸] . مثل ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام، چاپ سوم، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، ۱۳۷۰.

[۹] . کتاب دوم پادشاهان، ۲۲: ۸- ۲۳: ۴.

[۱۰] . کتاب مقدّس (سلیمانی اردستانی) ص ۶۵- ۶۷ به نقل از تاریخ تمدّن، ویل دورانت، ج ۱ ص ۳۸۲.

[۱۱] . کتاب مقدس (سلیمانی اردستانی) به نقل از ویل دورانت، تاریخ تمدن ج ۱، ص ۳۸۲.