خاستگاه و پیدایش آیین  شینتو

اشاره:

شینتو، نام مذهب بومی كشور ژاپن می باشد. كه اصلاً از لغت چینی گرفته شده و مركب از دو كلمه (شن+تائو ) به معنی طریق خدایان می باشد این دین مجموعه ای است از اعتقادات باستانی كه از آنیمیسم یا پرستش ارواح، نشأت گرفته است و تا پیش از قرن ششم میلادی نامی نداشته در آغاز مبتنی بر اصول و فروع كلامی نبوده است، بلكه بعدها برای مقابله با طریقه ی بودایی كه به تازگی در ژاپن رواج گرفته بود، دارای مبادی اساسی شده.

تاریخ پیدایش این آئین مانند دیگر مذاهب ابتدائی معلوم نیست (چون در آن زمانها مبنائی برای تاریخ نبوده است. بنیاد گذار آن نیز معلوم نیست و احتمالا از چین و هند و دیگر عقاید و اقوام ابتدائی اقتباس شده است.

كتابهای مقدّس این آئین عبارتند از: 1ـ كوجیكی Kojiki = تاریخ دوران باستان.2ـ نیهونگی Nihongi =تاریخ ژاپن. 3ـ ینگی شیكی Yengi shiki = سرودها.

عقاید آئین شینتو: اغلب ساكنین مجمع الجزایر ژاپن با این عقیده كه موجودات طبیعی دارای روح و روان هستند، آنها را می پرستیدند، به همین جهت به این آئین «راه روانهای نیك» نیز گفته شده است. آنها معتقد بودند كه آفتاب ماه خورشید، رودخانه و باران هر یك را روانی است كه مورد پرستش و ستایش آنها قرار می گیرد.

درآئین شینتوی قدیم نوعی (پلی ته ایسم) یا تعدد آلهه (منو ته ایسم) یا خدایان طولی بود، آنها ارواح، نفوس، امپراطور، برخی درختان و گیاهان، صخره ها، طبیعت و حیواناتی چون مار، شیر، گرگ، كلاغ، روباه، خرس را مورد پرستش قرار می دادند.

به نظر معتقدین آئین شینتو، آلهه یا خدایان بی شماری برفراز خانه ها و ساكنان آن شناور بوده و در شعله و پرتو چراغ ها رقص می كردند، امّا در میان این آلهه گوناگون بعد از اخذ فن كتابت از چینیان، پرستش ارواح نیاكان و مرده پرستی درمیان ژاپنیها، رواج بیشتری پیدا كرد بطوری كه آئین شینتو در نظر ژاپنیها در درجه اول آئین ارواح و مردگان میباشد كه اجداد خانواده مورد پرستش قرار می گیرد و هر نوع حوائج خود را به كامی یا ارواح این مردگان ارجاع میدهند و بدبختی و خوشبختی را از آنها می‌دانند، فلذا اشیاء گرانبها را در گورها و كنار اجساد مردگان میگذاشتند و گاهی چون بزرگی در میگذشت، ملازمانش را نیز با او بخاك میسپردند.

افسانه شینتو

در اساطیر قوم ژاپن، طی افسانه ای جالب، سرگذشت اصل و مبدأ آن سرزمین و آن مردم و پیدایش خاندان سلطنتی آن قوم بیان شده و در كتابی بنام كوجیكی، بسیاری از اساطیر باستانی مذكور است. خلاصه آن افسانه از این قرار است: در ابتدا عالم وجود به صورتی آشفته در هم آمیخته بود و در طول ایام، آسمان و بحر محیط از یكدیگر جدا شدند و خدایانی چند در كیهان مه آلود، مبهم و تیره نمایان گشتند و بتدریج نابود گردیدند تا سرانجام در صحنه هستی فقط دو خدای قادر توانا باقی ماندند كه آنها جزایر ژاپن و ساكنان آن را آفریدند. این دو آلهه یكی مذكر بنام ایزاناگی و دیگری مؤنث موسوم به ایزانامی بودند كه پلی متحرك بین زمین و آسمان (احتمالا به صورت قوس و قزح) خلق كردند. در آن هنگام جهان به صورت شورابه ای غلیظ بود و ایزاناگی از فراز پل فرود آمد و نیزه جواهر نشان خود را در آن شورابه فرو برد. آن را به هم آمیخت و آن قدر این عمل را ادامه داد تا غلظت یافته، جمود حاصل كرد، پس نیزه خود را از آن بیرون آورد، مایعی كه از نوك آن فرو می ریخت بر روی هم گرد آمده به صورت جزیره ای درآمد، پس آن دو خدای نر و ماده برفراز آن جزیره رفته، ساكن گشتند. خدای ماده، ایزانامی در آنجا بزایید و از زهدان او هشت جزیره دیگر به دنیا آمد… .

اسطوره شینتو بسیار در هم آمیخته و طولانی است و باید بدقت در آن نگریست،‌ وقایعی را كه در حول و حوش مبدأ و منشأ آن به وقوع پیوسته و موجب و موجد وقایع و حوادث عظیم شده در نظرآورد.

فرقه های شینتو:پس از تصویب و تأسیس قانون اساسی ژاپن، مورخ 1868م كه بر طبق آن آزادی عقیده مذهبی به تمام افراد مملكت عطا گردید، فرقه های شینتو به صورتهای چند، متشكل شدند و كیش شینتو مانند سایر مذاهب جهان چون بودایی و مسیحی و غیره به شعب و فرقه های چندی منشعب شد. هم اكنون تعداد این فرقه ها را تا 8000 فرقه ثبت كرده اند كه هر یك دارای عقاید و رسوم جداگانه می باشد، ولی همه در چارچوبه دین شینتو قرار دارند و به هزینه معتقدان خاص هر فرقه اداره می شود.

وضعیت شینتو در حال حاضر و تعداد معتقدین به آئین شینتو: در سال 1947 میلادی هیروهیتو امپراطور ژاپن الوهیت یعنی خدایی خود را در آن كشور نفی كرد و حاكمیت ملّت را به رسمیت شناخت. دین های رایج در ژاپن در حال حاضر در درجه اول دین ملی آن كشور شینتویی و در درجه دوم بودایی و در درجه سوم مسیحیت است.

شماره پیروان آئین شینتو بالغ بر هفتاد میلیون نفر است. اما در عین حال پیروان آن می توانند پیرو دین بودا و مسیحیت یا تائویی نیز باشند.

شینتو از زبان مفسّرین خودشان:«هیرانا» مفسر مذهب شینتو كه در قرن 18 و 19 میلادی می زیسته می گوید: در این مذهب همه مردگان به صورت خدا جلوه گر می شوند و حوادث جهان طبیعت، معلول كار مردگان است این مردگان هستند كه سرنوشتها را تعیین می كنند، جهان را مسكون می سازند و انسانها را پدید می آورند، مزارع و كشتزارها را حاصلخیز می سازند و موجب پیدایش فصول چهارگانه سال می گردند. و هم آنان هستند كه بلا و قحطی و كارهای خوب و بد از آنان صادر می شود.

منبع: نرم افزار پاسخ مرکز مطالعات حوزه.