ثواب رفتن به نماز جمعه از نگاه معصومان علیهم السلام

نماز جمعه، نمازی دو رکعتی که در ظهر روز جمعه به جای نماز ظهر و به جماعت می‌خوانند. نماز جمعه با حضور دست کم پنج نفر برپا می‌شود که یکی از آن‌ها امام جمعه است. امام جمعه باید قبل از نماز دو خطبه برای نمازگزاران قرائت کند که دعوت به تقوا جزو مضامین آن است. حکم فقهی برگزاری این نماز در سوره جمعه آمده است. روایات، نماز جمعه را حج مستمندان و موجب آمرزش گناهان شمرده‌اند و برخی روایات، ترک آن را مایه نفاق و فقر دانسته‌اند. نماز جمعه در زمان حضور امامان معصوم واجب و در زمان غیبت بنابر نظر بیشتر مراجع تقلید واجب تخییری است.

۱. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

خداوند، نمازجمعه را بر شما واجب کرد. هرکس آن را در حیات من یا پس از وفات من، از روی سبک شمردن، و یا انکار رها سازد، خداوند، او را پریشنا می کند، و به کارش برکت نمی دهد. بدانید! نمازش پذیرفته نمی شود. بدانید! بدانید! زکاتش را قبول نمی کنند. بدانید! حجش ، قبول نیست، بدانید! کارهای نیک او قبول نخواهد شد تا آنکه توبه کند و دیگر نمازجمعه را رها نکند، سبک نشمارد، و منکر نشود. (وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۷)

۲ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کسی که ندای اذان نماز جمعه را بشنود، نماز جمعه بر او واجب خواهد شد. (کنزالعمال، ج ۷ ص ۷۲۳)

۳ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

چهار نفر، عمل (زندگی) را از نو آغاز می کنند: ۱ – بیمار هنگامی که بهبود یابد ۲ – مشرک هنگامی که اسلام می آورد. ۳ – حج گذارنده، هنگامی که از مناسک آسوده شود. ۴ – آنکه بعد از گذراندن نمازجمعه باز می گردد. (بحارالانوار ج ۸۶ ص ۱۹۷)

۴ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

خطاب به مومنی که به ایشان عرض کرد بارها عزم رفتن به حج نموده ام ولی توفیق عایدم نشده است، فرمود: بر تو باد که پیوسته در نماز جمعه حضور یابی که آن حج مستمندان است. (وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۵)

۵ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کسی که در روز جمعه ناخن هایش را گرفته و صورت خود را اصلاح نماید، دندان هایش را مسواک زده . برای رفتن به نمازجمعه غسل کند، هفتاد هزار فرشته او را بدرقه کرده و برایش طلب استغفار نموده و شفاعتش می کنند. (مستدرک الوسایل، ج ۶ ص ۴)

۶ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

هر کس از روی ایمان و به خاطر رضای خدا ، به نماز جمعه رود، برنامه عملش را از سر گرفته است. (وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۴)

۷ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

رفتن به نماز جمعه هم دیدار است و هم زینت و زیبایی. (بحارالانوار ، ج ۸۹ ص ۱۹۷)

۸ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کسانی که نماز جمعه را ترک کنند، باید نهی از منکر شوند و بر دل های آنان مهر زده خواهد شد. (وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۶)

۹ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

هرگاه مؤمنی به سوی نماز جمعه حرکت کند، خداوند دلهره های روز قیامت را برای او کاهش داده و به سوی بهشت راهنمایی اش می کند. (وسایل الشیعه، ج ۷ روایت ۹۳۹۰)

۱۰ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کسی که سه نوبت نماز جمعه را از روی اهمیت ندادن به آن ترک کند، خدا بر دلش مهر می نهذ. (کنزالعمال، حدیث ۲۱۱۲۳)

۱۱. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

پیش از آنکه از دنیا بروید، از خداوند طلب بخشش کنید، قبل از اینکه گرفتار شوید، در انجام کارهای نیک سبقت بگیرید و با ذکر خدا و دادن صدقه به طور آشکار و پنهان، میان خود و پروردگارتان پیوند بر قرار کنید و بدانید که خداوند نماز جمعه را تا قیامت بر شما واجب کرده است. (جواهرالکلام، ج ۱۱ ص ۱۵۸)

۱۲ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

سه کار است که اگر امت من پاداش عظیم آن را درک می کردند، برای به دست آوردن آن، ازدحام و قرعه کشی می نمودند: ۱ – اذان ۲ – شتاب در رفتن به نماز جمعه. ۳ – در صف اول نماز جمعه و جماعت قرار گرفتن. (بحارالانوار، ج ۸۴ ص ۱۵۶)

۱۳ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

می خواهید بدانید اهل بهشت چه کسانی هستند؟ کسانی که گرما و سرمای شدید، مانع حضورشان در نماز جمعه نمی شود. (کنزالعمال، ج ۷ ح ۲۱۰۸۵)

۱۴ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

زمانی که روز جمعه فرا می رسد، شیاطین به بازارها رفته و برای مردم مانع ایجاد می کنند تا مردم را از رفتن به نماز جمعه باز دارند. (کنزالعمال، ج ۷ ص ۷۳۶)

۱۵ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

هر کس در روز جمعه غسل کرده و به سوی نماز جمعه قدم بر دارد، و به خطبه های امام گوش کند ، برای هر قدمش پاداش یک سال عبادت که روزش را روزه بوده و شبش را عبادت کرده به او داده می شود. (مستدرک الوسایل، ج ۲ ص ۵۰۴)

۱۶ – پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

در رکعت نماز جمعه ، سوره جمعه و در رکعت دوم سوره منافقون خوانده شود.

۱۷ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

هر کس بعداز نماز جمعه یک مرتبه سوره توحید، هفت مرتبه سوره فلق و هفت مرتبه ناس را بخواند، تا جمعه دیگر بلا و فتنه ای به او نمی رسد. (ثواب الاعمال، ص ۴۵۵)

۱۸ . پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

جمعه روزی است که خداوند همگان را در آن جمع کند، پس هیچ مؤمنی نیست که در آن روز به سوی نماز جمعه رود، مگر اینکه خداوند روز قیامت بر او آسان گرفته و دستور می دهد که او را به بهشت ببرند. (من لا یحضره الفقیه، ج ۱ ص ۴۲۷)

۱۹ – امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند:

جمعه روزی است که خداوند آن را برای شما عید قرار داده  است، جمعه سرور روزها و برترین عیدهاست. خدا شما را امر کرده که در آن روز به سوی ذکرش(سوره جمعه آیه ۹) بشتابید. پس با رغبت شما به عبادت و نماز جمعه به حدی باشد که نیت شما خالص گردد. در این روز بسیار زاری و نیایش کنید، نیازهای خود را از خداوند خواسته و طلب رحمت و آمرزش کنید. زیرا خداوند دعای هر کس که او را به حقیقت بخواند، اجابت کرده و هر کس را که از بندگی و فرمانش امتناع کند، وارد دوزخ می کند… نماز جمعه بر هر مؤمنیع به جز: کودک، بیمار، دیوانه، پیر و ناتوان، نابینا، مسافر ، زن، بنده مملوک و کسی که در فاصله دو فرسخی باشد، (هر فرسخ حدود ۴ کیلومتر است) واجب است. (من لا یحضره الفقیه، ج ۲ ص ۱۰۴)

۲۰ . امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند:

کسی که سه هفته متوالی، بدون عذر نماز جمعه را ترک کند از جمله منافقان به حساب می آید. (مستدرک الوسایل، ج ۲ ص ۶۲۹۱)

۲۱ . امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند:

من برای شش نفر نزد خداوند ضمانت بهشت می نمایم، یکی از آنان کسی است که به سوی نمازجمعه برود، و در راه بمیرد، آنگاه بهشت برای اوست.(وسایل الشیعه، ج ۵ ص۱۱)

۲۲ . امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند:

اگر در سه چیز با رهبران و پیشوایان خود مخالفت ورزید، هلاک خواهید شد: نمازجمعه، جهاد با نفس و مناسک حج. (مستدرک الوسایل، ج ۶ ص ۷)

۲۳ . امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند:

در روز جمعه سفر مکن تا نماز جمعه را بگزاری، مگر سفری باشد که در آن روی به خدا داری، یا چاره ای دیگر جز رفتن به آن سفر را نداری.(نهج البلاغه نامه ۷۰)

۲۴ . امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند:

اقامه نماز جمعه، بر کسی جایز نیست مگر این که امام و یا منصوب از نزد امام باشد. (مستدرک الوسایل، ج ۶ ص ۱۳)

۲۵ . امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند:

مردم شرکت کننده در نماز جمعه، سه دسته هستند: دسته ای قبل از امام در نماز جمعه شرکت می کنند، در حالی که سکوت کرده و به خطبه ها گوش می دهند، شرکت آن ها در نماز جمعه، کفاره گناهان آن ها از این جمعه تا جمعه آینده است، به اضافه سه روز. دسته دیگر کسانی هستند که در نماز جمعه شرکت می کنند، در حالی که مشغول صحبت و حرکت هستند، بهره آن ها از نماز جمعه، صحبت با دوستان و نشستن با آن هاست. دسته سوم، هنگامی که امام جمعه، به خطبه مشغول می شود، به نماز مشغول می شوند، آنها نیز بر خلاف سنت عمل کرده اند، آنها از کسانی هستند که اگر چیزی از خداوند بخواهند، اگر بخواهد عطا کرده و اگر بخواهد محرومشان سازد. (بحارالانوار، ج ۸۶ ص ۱۹۸)

۲۶ – امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:

سه چیز موجب رفعت درجات آست: وضوی کامل در هوای سرد، انتظار نماز بعد از نماز و رفتن در روز و شب به سوی نماز جماعت و جمعه. (بحارالانوار، ج ۸۸ ص ۱۰)

۲۷ . امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:

نماز جمعه، واجب بوده و اجتماع برای آن به امامت معصوم، واجب است. هرگاه مردی بدون عذر، سه جمعه را ترک گوید، امر واجب را ترک کرده و کسی سه امر واجب را بدون دلیل ترک نمی کند، مگر آن که منافق باشد.( وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۴)

۲۸ . امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:

هر گاه تعداد نمازگزاران به هفت تن برسد، نماز جمعه واجب می شود.(وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۸)

۲۹ . امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:

نماز جمعه سنتی است از پیامبر اسلام ، بشارتی است برای مؤمنان و توبیخی است برای منافقان. (وسایل الشیعه، ج ۶ روایت ۷۶۰۲)

۳۰ . امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:

به خدا سوگند، به من خبر رسیده است که اصحاب پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، از روز پنجشنبه برای نماز جمعه آماده می شدند، چون روز جمعه برای مسلمانان کوتاه است. (من لایحتضره تافقیه، ج ۱ص ۴۱۶)

۳۱ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

مسافری که نماز جمعه را از روی شوق، محبت و عشق اقامه نماید، خداوند بزرگ، پاداش صد نمازجمعه کسانی که در وطن خود هستند را به او عطا می کند.(وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۳۵)

۳۲ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

هر گاه کسی به سوی نماز جمعه قدم بردارد، خداوند جسد او را بر اتش دوزخ حرام خواهد کرد.(من لایحتضر الفقیه، ج ۱ ص ۲۴۷)

۳۳ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

وقتی که امام از خطبه ها فارغ شود تا زمانی که صف های نماز جمعه مرتب گردد، دعا مستجاب می شود. همچنین آخر روز جمعه تا غروب نیز دعا مستجاب خواهد شد. (وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۴۵)

۳۴ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

خداوند روز جمعه را بر سایر روزها برتری داده، و همانا روز جمعه بهشت برای کسی که به سوی نماز جمعه بشتابد، به زیورها آراسته و زینت می یابد، و همانا شما به سوی بهشت به اندازه سبقتتان به سوی نماز جمعه پیشی می گیرید و همانا درهای آسمان برای بالا رفتن کارهای بندگان باز می گردد. (وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۷۰)

۳۵ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

بدانید که خداوند، مؤمنان را به وسیله نماز جمعه گرامی داشته است. (مستدرک الوسائل، ج ۶ ص ۵)

۳۶ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

هر یک از شما باید روز جمعه خود را آراسته ساخته، غسل کرده و عطر بزند، ریش خود را شانه کرده و بهترین لباسش را بپوشد و برای رفتن به نماز جمعه آماده شود، و باید در روز جمعه با وقار بوده و خوب عبادت کرده و تا می تواند، کارهای خیر انجام دهد، خداوند از کارهایی که در روی زمین انجام می گیرد با خیر است و پاداش نیکی های آن را دو برابر می کند. (اصول کافی، ج ۳ ص ۴۱۷)

۳۷ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

روش علی (علیه السلام) جنین بود: زندانیانی را که به دلیل تهمت و یا ناتوانی در پرداخت قرض زندانی بودند، در روز جمعه با ضمانت اولیاء آنان از زندان خارج می ساخت تا در نماز جمعه حاضر شوند. (مستدرک الوسائل، ج ۶ ص ۲۷)

۳۸ . امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

آن که کارگری را در روز جمعه به کار گیرد و او را از شرکت در نماز جمعه باز دارد، به گناه کاری خود اعتراف کرده است، و چنانچه او را از نماز جمعه باز ندارد، در پاداش او شریک است. (وسائل الشیعه، ج ۱۳ ص ۲۴۵)

۳۹ . امام رضا (علیه السلام) می فرمایند:

مسافری که در روز جمعه قبل از نماز جمعه مسافرت نماید، در امنیت نمی باشد، خداوند او را در سفر محافظت نمی کند، او را در میان خانواده اش جانشین قرار نمی دهد و از فضل خود به او روزی نمی دهد. ( وسایل الشیعه، ج ۵ ص ۸۶)

۴۰ . امام رضا (علیه السلام) می فرمایند:

خطبه به این دلیل در روز جمعه تشریع شده است که نماز جمعه، یک برنامه عمومی است. خداوند به امیر مسلمین امکان می دهد مردم را موعظه کرده و به اطاعت خدا ترغیب کند، از معصیت الهی ترسانده  و ان ها را به مصاحت دین و دنیایشان آگاه ساخته و اخبار و حوادث مهمی که از نقاط مختلف به او می رسد و برای سرنوشت آنها مؤثر است، به اطلاعشان برساند. دو خطبه قرار داده شد، تا در یکی حمد و تقدیس الهی باشد و در دیگری نیازها، هشدارها و دعا ها و اوامر و دستوراتی را که با صلاح و فساد جامعه اسلامی، در ارتباط است، به آنها اعلام نماید. (وسایل الشیعه، ج ۷ ص ۳۴۴).