آسایش دنیا یا سعادت آخرت

اشاره:

محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب مشهور به امام محمدِ باقر(علیه السلام) (۵۷-۱۱۴ق) و ملقب به باقر العلوم، امام پنجم شیعیان است که حدود ۱۹ سال امامت شیعیان را برعهده داشت. او جنبشی علمی پدید آورد که در دوره امامت فرزندش امام صادق(علیه السلام) به اوج خود رسید. از امام باقر(علیه السلام)، روایات بسیاری در زمینه‌های فقه، توحید، سنت نبوی، قرآن، اخلاق و آداب نقل شده است. همچنین در دوره امامت او، تدوین دیدگاه‎های شیعه در رشته‌های گوناگون مانند اخلاق، فقه، کلام، تفسیر آغاز شد. طبق منابع تاریخی، امام باقر(علیه السلام) هنگام واقعه کربلا خردسال بوده و در این واقعه حضور داشته است.

ابوبصیر آن راوی حدیث و از اصحاب صادقین علیهماالسلام، نابینا شده بود؛ روزی محضر مبارک مولایش امام محمد باقر علیه السلام وارد شد و اظهار داشت: یا بن رسول الله! آیا شما وارثان و جانشینان پیامبر خدا هستید؟
حضرت در پاسخ فرمود: بلی.
سؤال کرد: آیا پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وارث علوم همه انبیاء عظام علیهم السلام بوده است؟
حضرت فرمود: بلی، او در تمام علوم و فنون وارث تمامی پیامبران الهی علیهم السلام می باشد.
گفت: آیا شما اهل بیت عصمت و طهارت، نیز در تمام علوم و فنون وارث پیامبر هستید؟
فرمود: بلی، ما وارث تمامی علوم و فنون او می باشیم.
سپس افزود: آیا شما توان آن را دارید که مرده را زنده و مریض را شفا دهید؟
و آیا از آنچه انسان ها انجام می دهند و یا در درون خود پنهان دارند، آگاه هستید؟
امام علیه السلام فرمود: بلی، ولیکن تمامی آنچه را که ما انجام می دهیم، با إذن و اراده خداوند متعال است.
پس از آن فرمود: ای ابوبصیر! نزدیک بیا، چون کنار حضرت قرار گرفت، دست مبارک خود را بر صورت و چشم او کشید که تمام فضاء برایش نورانی شد و همه چیز را به خوبی مشاهده کرد.
سپس فرمود: آیا این حالت را دوست داری که بینا باشی و در قیامت همانند دیگر افراد گرفتار حساب و بررسی اعمال گردی؟
و یا آن که همان حالت نابینائی را دوست داری و این که در قیامت بدون درد سر وارد بهشت گردی؟
ابوبصیر عرض کرد: می خواهم همانند قبل نابینا باشم.
پس امام محمد باقر علیه السلام دستی بر چشم های ابوبصیر کشید و به حالت اول بازگشت.(۱).
همچنین آورده اند:
سعد بن عبدالملک بن مروان – که از بنی امیه بود و امام محمد باقر علیه السلام او را سعد الخیر می نامید – روزی در حالی که بدنش سخت می لرزید و گریان بود، بر امام علیه السلام وارد شد.
حضرت به او فرمود: ای سعد! این چه حالتی است که در تو مشاهده می کنم؟! چرا گریان هستی؟
سعد اظهار داشت: چرا ترسناک و گریان نباشم و حال آن که من از خانواده و از شجره ای هستم که در قرآن مورد لعن و غضب پروردگار قرار گرفته اند.
امام باقر علیه السلام فرمود: ای سعد! غمگین مباش، چون که تو از آن ها نیستی، تو بر حسب ظاهر منسوب به بنی امیه هستی؛ ولی در حقیقت از ما می باشی.
و سپس حضرت افزود: مگر این آیه شریفه قرآن را نشنیده ای که خداوند متعال از قول حضرت ابراهیم علیه السلام می فرماید:
«ِفَمَنْ تَبِعَنی فَإِنَّهُ مِنِّی» یعنی؛ هرکس – از هر طائفه و خانواده ای که باشد – اگر از من تبعیت و پیروی کند از من و با من خواهد بود. (۲).

پی نوشت:

(۱). بحار الانوار: ج ۴۶، ص ۲۳۷، ح ۱۳، اصول کافی: ج ۱، ص ۴۷۰، ح ۳، الخرائج و الجرائج: ج ۲، ص ۷۱۱، ح ۸، إحقاق الحق: ج ۱۹، ص ۴۹۱٫

(۲). اختصاص شیخ مفید: ص ۸۵، بحار الانوار: ج ۴۶، ص ۳۳۷، ح ۲۵٫