اشاره
شیعه دارای اوصاف و خصوصیات خاصی است که در روایات اهل بیت(علیهم‌السلام) منعکس گردیده است. شیعه بون به مجرد ادعای شیعه گری تحقق پیدا نمی کند. شیعه اهل بیت باید به گونه ای باشد که اهل بیت فرموده اند. حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) در روایتی، برخی از صفات و ویژگی‌های شیعیان اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) را بیان نموده است که در زیر به برخی آنها اشاره می شود:
شیعه اهل امانت است
قَالَ الصَّادِقُ(علیه‌السلام) شِیعَتُنَا أَهْلُ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ أَهْلُ الْوَفَاءِ وَ الْأَمَانَهِ وَ أَهْلُ الزُّهْدِ وَ الْعِبَادَهِ أَصْحَابُ إِحْدَى وَ خَمْسِینَ رَکْعَهً فِی الْیوْمِ وَ اللَّیلَهِ الْقَائِمُونَ بِاللَّیلِ الصَّائِمُونَ بِالنَّهَارِ یزَکُّونَ أَمْوَالَهُمْ وَ یحُجُّونَ الْبَیتَ وَ یجْتَنِبُونَ کُلَّ مُحَرَّم؛ شیعیان ما اهل پارسائى، کوشش، وفاء، امانت، زهد و عبادتند، مردمى هستند که در شبانه روز پنجاه و یک رکعت نماز می‌گزارند، شب را به نماز مىایستند، و روزها روزه می‌گیرند، زکوه مال خویش را مىپردازند، و حج می‌کنند و از هر عمل حرامى دورند. (بحار الأنوار ، ج۶۵، ص: ۱۶۷)
تمسک به اهل بیت(علیهم‌السلام)
قَالَ الصَّادِقُ(علیه‌السلام) کَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ مِنْ شِیعَتِنَا وَ هُوَ مُتَمَسِّکٌ بِعُرْوَهِ غَیرِنَا؛ دروغ گفته کسى که گمان کرده شیعه و از پیروان ما است در حالى که به دستگیره‌ای جز ما چنگ‌زده است (پیرو دیگران است) . (بحار الأنوار ، ج۲، ص: ۹۸)
ویژگی شیعه
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(علیه‌السلام) قَالَ وَ اللَّهِ مَا شِیعَهُ عَلِی(علیه‌السلام) إِلَّا مَنْ عَفَّ بَطْنُهُ وَ فَرْجُهُ وَ عَمِلَ لِخَالِقِهِ وَ رَجَا ثَوَابَهُ وَ خَافَ عِقَابَه؛ به خداوند سوگند شیعیان على کسانى هستند که شکم و دامن خود را نگه دارند و براى خداوند کار کنند و امید ثواب از او را داشته باشند و از عذاب او بترسند.(بحار الأنوار، ج۶۵، ص: ۱۶۸)
تلاش بسیار
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(علیه‌السلام) إِنَّمَا شِیعَهُ جَعْفَرٍ مَنْ عَفَّ بَطْنُهُ وَ فَرْجُهُ وَ اشْتَدَّ جِهَادُهُ وَ عَمِلَ لِخَالِقِهِ وَ رَجَا ثَوَابَهُ وَ خَافَ عِقَابَهُ فَإِذَا رَأَیتَ أُولَئِکَ فَأُولَئِکَ شِیعَهُ جَعْفَر؛ پیرو جعفر تنها کسى است که شکم و دامن خود را از حرام نگهدارد و بسیار کوشا باشد و براى آفریننده خود، کار کند و به امید پاداش از او و ترسناک از کیفر او باشد، اگر چنین افراد را دیدى شیعیان جعفر آنانند .(الخصال، ج۱، ص: ۲۹۶)
نیکی را مقدم می‌دارد
سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(علیه‌السلام) عَنْ شِیعَتِهِمْ فَقَالَ شِیعَتُنَا مَنْ قَدَّمَ مَا اسْتَحْسَنَ وَ أَمْسَکَ مَا اسْتَقْبَحَ وَ أَظْهَرَ الْجَمِیلَ وَ سَارَعَ بِالْأَمْرِ الْجَلِیلِ رَغْبَهً إِلَى رَحْمَهِ الْجَلِیلِ فَذَاکَ مِنَّا وَ إِلَینَا وَ مَعَنَا حَیثُمَا کُنَّا؛ از حضرت صادق (علیه السّلام) صفات و خصوصیات شیعه را پرسیدند، فرمود؛ شیعه ما کسى است که به خاطر رغبتی که به رحمت خدا دارد هر چه را نیک می‌شمرد مقدم می‌دارد و انجام می‌دهد و هر چه را زشت می‌شمرد در انجام آن دست نگه می‌دارد، و نیکى را بروز می‌دهد، در کارهاى خیر و مهم پیشتاز است، پس چنین فردى از ما و بسوى ما و با ماست هر کجا بوده باشیم .( بحار ، ج۶۵، ص: ۱۶۹).
روایتی از امام باقر(علیه‌السلام)
عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِی الْمِقْدَامِ عَنْ أَبِیهِ قَالَ قَالَ لِی أَبُو جَعْفَرٍ(علیه‌السلام)یا أَبَا الْمِقْدَامِ إِنَّمَا شِیعَهُ عَلِی(علیه‌السلام) الشَّاحِبُونَ النَّاحِلُونَ الذَّابِلُونَ ذَابِلَهٌ شِفَاهُهُمْ خَمِیصَهٌ بُطُونُهُمْ مُتَغَیرَهٌ أَلْوَانُهُمْ مُصْفَرَّهٌ وُجُوهُهُمْ إِذَا جَنَّهُمُ اللَّیلُ اتَّخَذُوا الْأَرْضَ فِرَاشاً وَ اسْتَقْبَلُوا الْأَرْضَ بِجِبَاهِهِمْ کَثِیرٌ سُجُودُهُمْ کَثِیرَهٌ دُمُوعُهُمْ کَثِیرٌ دُعَاؤُهُمْ کَثِیرٌ بُکَاؤُهُمْ یفْرَحُ النَّاسُ وَ هُمْ یحْزَنُون؛ ابى مقدام گوید: امام باقر(علیه‌السلام) مرا فرمود: اى ابا مقدام شیعه على (علیه‌السلام) فقط افرادى هستند که رنگ رخسارشان دگرگون شده و اندامشان لاغر گشته و خشکیده و لبهایشان خشک و شکمهایشان خالى است و رنگشان پریده و صورتشان زرد است چون تاریکى شب آنان را فرا گیرد زمین را بستر گیرند و پیشانى بر زمین نهند، سجدهها کنند و اشکها بریزند، بسیار دعا کنند و بسیار بگریند مردم شادى کنند و آنان غمگینند. ( الخصال، ج۲، ص: ۴۴۴)
منبع:
انجمن کلام اسلامی حوزه.
