تأثیر غذا خوردن بر عبادات

از روایات اسلامی استفاده می‌‌شود که غذای اضافی سه پیامد بد دارد: قساوت می‌‏آورد؛ انسان را در انجام عبادات تنبل می‌کند؛ گوش شنوا را در برابر مواعظ از انسان می‌گیرد.

همان طوری که کردار انسان تأثیر مثبت یا منفی در قلب و دل دارد، غذا نیز از نظر کمیت و کیفیت تأثیر بسزایی در نورانیت یا سیاهی قلب دارد. دل را روشن و باز می‌‏کند. به دل توفیق روآوری به خدا می‏‌بخشد که در عبادت نیز تأثیر می‌گذارد.

پرخوری باعث سنگدلی می‏‌شود. در بحارالانوار از پیامبر اکرم (ص) حدیثی نقل است که ایشان می‌فرماید: «دل‏ها را به زیاد خوردن و آشامیدن نمیرانید؛ زیرا دل‏‌ها مانند زراعتی که بیش از حد آبش دهند، می‏‌میرد».

در بعضی از احادیث رابطه میان غذای اضافی و سنگدلی و عدم پذیرش موعظه دیده می‌شود؛ از جمله، در کتاب «اعلام الدین» از پیغمبر اکرم(ص) نقل شده است: «از غذای اضافی بپرهیزید که قلب را پر قساوت می‌‌کند. از اطاعت حق تنبل می‌سازد. گوش را از شنیدن پند و اندرز کر می‌کند!». همین معنی در بحارالانوار از بعضی راویان اهل سنّت از پیغمبر نقل شده ‏است.

از این حدیث استفاده می‌‌شود که غذای اضافی سه پیامد بد دارد: قساوت می‌‏آورد؛ انسان را در انجام عبادات و طاعات تنبل می‌کند؛ گوش شنوا را در برابر مواعظ از انسان می‌گیرد!

این مطلب کاملاً قابل حس است که وقتی انسان غذای زیاد و سنگین می‌خورد، عبادات را به زحمت بجا می‌آورد. نشاطی برای عبادت ندارد. هنگامی که غذای ساده و کم می‌خورد، پیش از اذان صبح بیدار است، با نشاط بوده و حال مطالعه و عبادت دارد.

همچنین به تجربه ثابت شده است هنگامی که انسان روزه می‌گیرد، رقّت قلب پیدا می‌کند. بیشتر برای شنیدن اندرز آمادگی پیدا می‌کند؛ بر عکس هنگامی که شکم پر است، فکر انسان درست کار نمی‌کند و خود را از خدا دور می‌بیند.

در روایات به رابطه‏ میان خوردن غذای حرام و عدم قبولی نماز و روزه و عبادات، اشاره شده است. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌خوانیم: «هرکسی لقمه‏‌ای از غذای حرام بخورد، تا چهل شبانه روز نماز او قبول نمی‌شود. تا چهل روز دعای‏ او مستجاب نخواهد شد؛ هر گوشتی که از حرام بروید، آتش دوزخ برای آن سزاوارتر است؛ حتّی یک لقمه باعث روییدن گوشت می‌شود»!

در روایت مشروحی در تفسیر عیّاشی در کتاب مستدرک الوسائل از امام صادق علیه‌السلام درباره اینکه چرا خداوند خون را حرام کرده، نقل شده است: «اینکه خداوند خوردن خون را حرام کرده، به خاطر آن است که سبب جنون و سنگدلی و کمبود رأفت و مهربانی می‌شود… تا آن جا که ممکن است فرزند و یا پدر و مادرش را به قتل برساند!».

در بخش دیگری از این روایت می‌فرماید: «امّا شراب، خداوند آن را به سبب تأثیر و فسادش حرام کرده. دائم‌الخمر مانند بت‌پرست است. بدنش لرزان می‌شود، نور (معنویّت) او را از بین می‌برد، شخصیّت او را ویران می‌سازد!

در احادیث اسلامی در ارتباط نوشیدن عسل با صفای قلب، در جلد ۶۳ بحارالانوار از امیرمؤمنان علی علیه السلام می‌خوانیم: «الْعَسَلُ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داءَ وَ لا داءَ فیهِ یُقِّلُ الْبَلْغَمَ وَ یُجَّلِی الْقَلْبَ؛ عسل باعث شفای تمام بیماری‌ها است و در آن بیماری نیست، بلغم را کم می‌کند و قلب را صفا می‌بخشد».

پی‌نوشت‌:

۱. بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، جلد ‏۶۹، صفحه ۱۹۹.

۲. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، جلد ۱، صفحه ۱۸، حدیث ۵۸۹.

۳. بحار، جلد ۷۴، صفحه ۱۸۲.

۴. سفینه البحار، جلد ۱، مادّه اکل.

۵. مستدرک الوسائل، جلد ۱۶، صفحه ۱۶۳.

۶. بحار الانوار، جلد ۶۳، صفحه ۲۹۴.

منبع: فرهنگ نیوز