اطاعت از شوهر از دو منظر دین و علم

فاقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَهَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ؛

پس روی خود را متوجه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسان ها را بر آن آفریده؛ دگرگونی در آفرینش الهی نیست؛ این دین استوار و پا بر جا است، ولی اکثر مردم نمی دانند (روم، ۳۰).

در دو مقاله ی چگونه قلب یک مرد را تسخیر کنیم؟ و وقتی احساس مردانه از بین برود، از اطاعت همسر نسبت به شوهر گفتگو شد، برای تعدادی از کاربران محترم، این شبه پیش آمده بود که این اطاعت یک نوع بردگی نسبت به شوهر می باشد؛ از این رو مقاله حاضر را برای آن دسته از عزیزان و دیگر کاربران که شاید این شبه در ذهن آنها باشد نگاشتم. ضرورت اطاعت از همسر را ا ز دو منظر دین و علم مورد بررسی قرار می دهیم؛ تا این که نقش اطاعت از شوهر در تحکم زندگی و همچنین ارتقای و رشد زن به سوی خدا روشن و شفاف گردد.

هماهنگی دین و فطرت

در آیه ۳۰ سوره روم، اشاره به خلقت انسان بر اساس فطرت الهی است، فطرتی که به تعبیر قرآن غیرقابل تغییر می باشد، خدا دین خود را بر این فطرت بنا نهاده و با آن هماهنگ است؛ و رشد و ارتقای انسان بر اساس عمل به فرامین دینی است که بر این فطرت بنا شده است.

آیا اطاعت شوهر از دستورات دین است؟ آیا این اطاعت حدی دارد؟ و این حد چیست؟

در آیه ۳۴ سوره نساء، خدای مهربان و حکیم، قیومیت زن را به مرد واگذارده است (اَلرِّجال ُقوّامونَ عََلَی النِّساءِ). و در همان آیه، یکی از صفات زن صالح را «همسر متواضع و مطیع» معرفی کرده است (قانِتاتٌ). پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) بهترین زن را این گونه معرفی کرده است: «اِنَّ مِن خَیرِ نِسائِکُم. ….اَلّتی تَسمَعُ قََولَهُ وَ تُطیعُ امرَهُ» (به درستی که از بهترین زنان شما… زنی است که حرف همسرش را گوش کند و فرمان او را اطاعت کند) (بابازاده، علی اکبر، حقوق خانواده و مسایل ازدواج، ص ۲۲۹)

و همچنین در حدیث دیگر، زن خوشبخت و بزرگ را این گونه تعریف کرده است: (زن بزرگ و خوشبخت، زنی است که همسرش را اکرام می کند و او را آزار و اذیت نمی کند و در تمام حال از او اطاعت می کند). (بحار الانوارج ۱۰۳ص۲۵۳).

با توجه به آیه قرآن و احادیث نبوی، اطاعت زن از همسر خود، از آموزه های اسلامی می باشد که موجب رشد و قرب الی اللِه زن مسلم خواهد شد. زن مسلم همواره در فکر رشد و قرب به سوی خالق خود می باشد، او می‌داند عمرش سرمایه ای است تا در این فرصت، بندگی خدا کند و به وسیله آن، به مقامات بهشتی که رب رحیم برای او آماده کرده است، دست یابد.

البته قابل ذکر می باشد که اسلام نیز در مورد اکرام زن و معاشرت معروف به او، سفارش اکید نموده است، به گونه ای که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند: (بهترین شما در ایمان، کسی است که نسبت به همسرش خوب رفتار کند.)

متأسفانه بعضی از مردان، به وظایف خود نسبت به همسر عمل نمی کنند و حتی رفتارهایی که در شأن یک مؤمن نیست، نسبت به او دارند. هر چند که خدا در قرآن کریم چنین مردان را به سختی تهدید کرده است:

(البته خدا کلام زنی که در مورد همسرش گفتگو می کرد و درباره او به سوی خدا شکایت می کرد، شنید؛ و خدا گفتگوی شما دو را می شنود، البته خدا شنوای بینا است) (آیه ۱ سوره مجادله)

اطاعت از شوهر در هر حال، می تواند دو پیامد مفید داشته باشد: اولاً به تغییر رفتار همسر منجر شود، و از رفتار خود پشیمان گردد. ثانیاً موجب قرب زن به سوی خدا می شود، و همچنین از هم پاشیدگی خانواده جلوگیری می کند. از این رو امام صادق (علیه السلام) در حدیثی، چنین زنی را این گونه ستایش می کند:

(سه زن هستند که خدا عذاب قبر را از آنها بر می دارد و با حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دختر محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) محشور می شوند: زنی که بر غیرت همسرش صبر کند، و زنی که بر سوء اخلاق همسرش صبر کند، زنی که مهرش را به همسرش ببخشد، خدا در ازای هر واحد از آن، ثواب هزار شهید می دهد و برای هر واحد از آن، ثواب یک سال عبادت می نویسد) (وسایل الشیعه ج ۱۵ص ۳۷).

اطاعت از شوهر، کوتاه ترین راه برای جلب یک مرد است

زنان در دوران ابتدای آشنایی خود با یک مرد، سعی دارند با پذیرفتن نظرات او، قلب او را تسخیر کنند و این روش جلب و شکار مرد را به طور فطری اعمال می کند. این مطلب یعنی این که زن در درون خود حس می کند برای جذب مرد، احترام به عقاید و نظرات او لازم می باشد. یک دختربچه در زمانی که خردسال است، برای جذب پدر، این شیوه را اعمال می کند، تمام سعی او، کسب رضایت پدر و اجرای فرامین اوست؛ این عمل، بروز فطرت دختر می باشد که تمرین و تکراری به همسرداری او می باشد.

بنابرین اطاعت از شوهر، یک خصیصه فطری زن سالم می باشد که خدا برای تحکم بخشیدن و شیرین کردن زندگی زناشویی، در زن قرار داده است. آقای هاری استین متز، متخصص امور زناشویی و روان شناس معروف می نویسد: سازگاری و قبول کردن سلیقه همسر، در خوشبختی ازدواج مؤثر و مهمتر از آن است که زن و شوهر دارای عقیده مشترک باشند. (کارنگی، دوروتی، آیین همسرداری، ص۱۹۰)

شاید بسیاری از زنان با رجوع به فطرت خود، این حقیقت را دریابند. ولی سوء استفاده های بعضی از مردان، زنان را وادار به تمرد و عصیان نسبت به آنها می کند که در نتیجه، موجب از هم پاشیدگی زندگی زناشویی می‌گردد. خانم مارابل مورگان در مورد تجربه نادرست این چنین زنان می نویسد:

(اگر شاه یک تصمیم اشتباه بگیرد چه می شود؟ اوه، این یک وضیعت دستور است، به خصوص وقتی که شما می دانید حق با شماست. در مواقع زیادی این چنین است با وجود این ملکه باید از شوهرش تبعیت کند. یک ملکه نباید پس از اعلان تصمیم شوهرش، به او غُر بزند یا از او خرده بگیرد، خانم ها، آن آزمون ها و تجربه های شتاب زده را به خاطر آورید!!).

آیا مخالفت با همسرتان زندگی زناشویی شما را رونق بخشید؟! آیا با مخالفت با او، قلب همسرتان را تسخیر کرده اید؟!! آیا رفتار همسرتان، بدتر از قبل نشده است؟! به نظر شما اطاعت از شوهر، بردگی است یا بندگی خداست؟

منابع

۱-قرآن کریم

۲-وسایل الشیعه

۳-بحار الانوار ج ۱۰۳

۴-آیین همسرداری

۵-حقوق خانواده و مسایل ازدواج

منبع: تبیان؛ عباس خراسانی (مدرس دانشگاه علامه)؛ تنظیم: داوودی