ابراهیم بن عماد

اشاره:

میرابراهیم سیفی حسنی قزوینی مشهور به اِبْراهیمِ بْنِ عِماد و ملقب به شمس‌النّهار، فرزند میرعماد -خوشنویس معروف ایرانی- و از نستعلیق‌نویسان ایران در دوره صفویه است. این مقاله به معرفی اجمالی این هنرمند شیعی پرداخته است.

ابراهیمِ بنِ عِماد در شهرستان قزوین در عهد صفویه در قرن یازدهم هجری قمری متولد شد و خوشنویسی را از پدرش میرعماد، که سرآمد نستعلیق نویسان روزگار خویش بود، فراگرفت.[۱]

سفرها

ابراهیمِ بنِ عِماد احتمالاً در ۱۰۰۸ق/۱۵۹۹م همراه پدر به اصفهان رفت و در کتابخانه عبدالرّشید دیلمی معروف به رشیدا، خواهرزاده میرعماد به کتابت پرداخت.[۲]

پس از کشته شدن میرعماد به سال ۱۰۲۴ق/۱۶۱۵م، ابراهیم از بیم شاه عباس مدتی در اصفهان پنهان زیست[۳] و سپس به مشهد رفت و در آنجا ساکن شد.

ابراهیم در مشهد مورد توجه هنر دوستان قرار گرفت و شهرتی روزافزون یافت و ۱۴ سال در آن شهر زندگی کرد.

پس از مرگ شاه عباس در ۱۰۳۸ق/۱۶۲۹م به زادگاهش قزوین بازگشت و به کتابت و آموزش خوشنویسی پرداخت. ۴]

آثار

در شمار آثار خوشنویسی وی نسخه‌هایی از دیوان‌ها و برگزیده شعرهای شاعران و عارفانی چون نجم الدین کبری، رکن الدین قبایی، خواجه بدخشی، حکیم جوهری، فریدالدین دهلوی، میرعتیقی سمرقندی و سراج الدین بلخی دیده شده است.[۵]

رنگه‌نویسی و شعر

او رنگه‌نویسی[۶] می‌کرده و شعر نیز می‌سروده است.[۷] به گفته سنگلاخ اشعار بسیاری از قطعه‌های خط خوش منسوب به وی از سروده‌های خود او بوده است.

تذکره‌نویسانِ خط، میرابراهیم را به داشتن منش‌های نیکو، آداب دانی، پرهیزگاری و خوش بیانی ستوده‌اند.

وفات و محل دفن

وی در ۵۳ سالگی در زادگاه خویش قزوین درگذشت[۸] و در همانجا به خاک سپرده شد.

پی نوشت:

1. ایرانی، عبدالمحمد، پیدایش خط و خطاطان، ص۱۲۴.
2. حبیب اصفهانی، خط و خطاطان، ص۱۸۴.
3. سنگلاخ، محمدعلی قوچانی، تذکره الخطاطین، شرح حال میرعماد.
4. ایرانی، عبدالمحمد، پیدایش خط و خطاطان، ص۱۲۴.
5. سنگلاخ، محمدعلی قوچانی، تذکره الخطاطین، شرح حال میرابراهیم.
6. نگارش سطرهای نسخه با رنگ‌های گوناگون. رک:http://www.mirasmaktoob.ir/d.asp?id=11619
7. سنگلاخ، محمدعلی قوچانی، تذکره الخطاطین، شرح حال میرابراهیم.
8. سنگلاخ، محمدعلی قوچانی، تذکره الخطاطین، شرح حال میرابراهیم.

منابع

1. ایرانی، عبدالمحمد، پیدایش خط و خطاطان، مصر، ۱۳۴۵ق/۱۹۲۷م.
2. حبیب اصفهانی، خط و خطاطان، قسطنطنیه، ۱۳۰۶ق.
3. سنگلاخ، محمدعلی قوچانی، تذکرهالخطاطین، تبریز، ۱۸۷۸م، ج۲، (شرح حال میرعماد و میرابراهیم).

منبع مقاله: دایره المعارف بزرگ اسلامی