فرقه رزاميه

فرقه رزامیه یکی از سه فرقه اصلی فرقه ابو مسلمیه است که در میان عباسیان به وجود آمده بود. این فرقه ها عبارت اند از مسلميّه رزّاميّه و خداشيّه.^[1]

فرقه «رزّاميّه‏» به مردى از عباسيان منسوب ‏است كه رزّام ناميده مى‏شد. در میان رزامیه گروهى نیز از پيروان ابو هريره راوندى به شمار مى‏آيند. فرقه رزامیه مانند سایر فرقه های ابو مسلمیه از حامیان ابو مسلم است و ریشه این فرقه به کیسانیه بر می گردد.^[2]

عقیده فرقه رزامیه بر این است بعد از امام علی(ع) امامت به محمد بن حنفیه فرزن امام علی رسیده است و پس از او به پسرش ابراهیم و بعد از آن به علی بن عبدالله بن عباس منتقل شده است. پس از او به اولاد او انتقال پیدا کرده است. این فرقه به حلول خداوند در ابو مسلم اعتقاد داشته و می گویند که او زنده است و کشته نشده است. این فرقه ازدواج با محارم را جایز می دانسته است.^[3]

از عقاید این فرقه این است که هيچ چيز از تكاليف از نماز و روزه و زكات و حج واجب نيست و ايمان و دين در دو چيز خلاصه می‌شود: اوّل معرفت امام؛ دوّم امامت نگهداشتن.^[4]

البته هريريّه و راونديّه از فرقه رزامیه می گويند امامت پس از رسول خدا از آن عبّاس بود و ايشان را كه گفتند كه از آن على عليه السّلام بود كافر گويند و ابو مسلم را معظم و بزرگ می‌دانند. فرقه راوندیه و هریریه به این باور اند که  امامت‏ به ميراث است و بعد از رسول از آن عبّاس عموی پیامبر است و هر كه بعد از رسول امامت كرد او گمراه بوده است. این دو فرقه مانند ابو مسلمیه معتقد اند که بعد از عبّاس امام عبد اللّه بن عبّاس بود پس علىّ بن عبد اللّه پس محمّد بن على پس ابراهيم بن محمّد بن على. اين قوم را از بهر آن هريريّه خوانند كه رئيس ايشان ابو هريره دمشقى بود که اصل میراثی بودن امامت به وسیله او تأسیس شده است. به این فرقه شیعه عباسیه نیز گفته می‌شود و كسانى كه فرق ميان شيعه على و شيعه عبّاسيّه ندانند ايشان را بر شيعه على بندند. برخی از پیروان این فرقه منصور را خدا و ابو مسلم را فرستاده او می پنداشتند. منصور آنانی را که از این سخن توبه نکردند ، کشتند. این فرقه به علت اینکه از اصحاب راوندی بوده راوندیه هم گفته می شود.^[5]

رزامیه در موالات ابو مسلم افراط کرده است. پیروان این فرقه می گویند که امامت از ابی هاشم عبدالله پسر محمد بن حنفیه به وسیله وصیت ابو هاشم به محمد بن عبدالله بن عباس منتقل شده است. سپس از محمد به پسرش ابراهیم و از ابراهیم به عبدالله (ابوالعباس سفاح اولین خلیفه عباسیان) و از او به ابو مسلم خراسانی منتقل شده است. آنان به اين عقيده اند کسی که ابو جعفر منصور او را کشت ابو مسلم نبود بلکه شیطان بود که به صورت ابو مسلم در آمده بود و ابو مسلم زنده است.^[6]

پی نوشت:

[1] . ناشئ اكبر، فرقه‏هاى اسلامى و مسأله امامت‏، ص58، ترجمه: عليرضا ايمانى، قم، مركز مطالعات اديان و مذاهب، چ1، 1386ش.

[2] . حسن بن موسی نوبختی، فرق الشيعة، ص47، بیروت، دارالاضواء، چ2، 1404ق.

[3] . سیف الدین آمدي، أبكار الأفكار في أصول الدين‏، قاهره، دارالکتب، 1423ق،  تحقيق: احمد محمد مهدى‏.

[4] . سيد مرتضى بن داعى حسنى رازى‏،  تبصرة العوام في معرفة مقالات الأنام‏، ص179، تهران، انتشارات اساطیر، چ2، 1364ش. تصحيح: عباس اقبال آشتيانى.‏

[5] . سيد مرتضى بن داعى حسنى رازى‏،  تبصرة العوام في معرفة مقالات الأنام‏، ص179، تهران، انتشارات اساطیر، چ2، 1364ش. تصحيح: عباس اقبال آشتيانى.‏

[6] . ابو المظفر اسفراینی، التبصير في الدين ، ص108 -109، قاهره، المكتبة الأزهرية للتراث، چ1، تعلیق: محمد زاهد کوثری. 

منبع: نرم افزار پاسخ مرکز مطالعات حوزه.