غضب حضرت فاطمه و پیامبر اسلام(ص) دامن گیر ابوبکر

در احادیث نبوی که در متون اهل سنت و شیعه منعکس شده  غضب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) غضب رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)دانسته شده است. این مطلب از جایگاه خاص حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در دین اسلام و در نزد خداوند متعال حکایت دارد.

به همین دلیل حضرت فاطمه (سلام الله علیها) سید زنان اهل بهشت هستند. در صحیح بخاری حدیثی از پیامبر اسلام نقل شده است: «قال النبی صلى الله علیه وسلم فاطمه سیده نساء أهل الجنه»^[۱] و نیز در مناقب حضرت فاطمه نقل کرده است: «وقال النبی صلى الله علیه وسلم فاطمه سیده نساء أهل الجنه».^[۲]

به هر حال غضب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) علیه ابوبکر بن قحافه در متون معتبر اهل سنت از جمله صحیح بخاری نقل شده است که آن حضرت تا زنده بود علیه ابوبکر غضبناک بود.

صحیح بخاری داستان فدک را بیان کرده که وقتی آن حضرت نزد ابوبکر رفت و برگرادندن فدک را از او خواست، او جواب مثبت نداد سپس حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بر او غضبناک شد: «… فَغَضِبَتْ فَاطِمَهُ بِنْتُ رسول اللَّهِ صلی الله علیه و سلم  فَهَجَرَتْ أَبَا بَکْرٍ فلم تَزَلْ مُهَاجِرَتَهُ حتى تُوُفِّیَتْ وَعَاشَتْ بَعْدَ رسول اللَّهِ (صلی الله علیه و سلم) سِتَّهَ أَشْهُرٍ».[۳] این روایت می‌گوید که فاطمه دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به علت منع فدک از او علیه ابوبکر غضبناک گردید و همین‌طور از او ناراحت بود تا که از دنیا رفت و شش ماه بعد از رسول خدا (صلی الله علیه و سلم) زنده بود.

سوالات ما

۱. بر طبق کتاب های اهل‌ سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «فَاطِمَهُ بَضْعَهٌ مِنِّی فَمَنْ أَغْضَبَهَا أَغْضَبَنِی»؛^[۴] یعنی فاطمه پاره تن من است هر کسی او را غضبناک کند مرا غضبناک کرده است. و باز رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «إنما فَاطِمَهُ بَضْعَهٌ مِنِّی یُؤْذِینِی ما آذَاهَا»^[۵] یعنی فاطمه پارۀ تن من است هر چه او را اذیت کند مرا اذیت می کند.آیا با توجه به این دو حدیث که غضب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) عین غضب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است، آیا ابوبکر با اذیت و آزار فاطمه موجبات اذیت و آزار رسول گرامی اسلام را فراهم نکرده است؟ آیا اینکه غضب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بر ابوبکر د رآخر عمر ادامه داشته است، با این کار خود پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) را را بر خود خشمگین نکرده است؟

۲. اگر غضب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) غضب رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) است این سوال متوجه اهل سنت می گردد که با توجه به این دو حدیث چه معامله ای با این آیات می کنند که می فرماید: «وَ الَّذینَ یُؤْذُونَ‏ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ»[۶]یعنی و آنها که فرستاده خدا را آزار مى ‏دهند عذاب دردناکى دارند. و «إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ‏ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهیناً»[۷] یعنی همانا کسانی که خداوند و رسولش را ایذاء مى‏کنند خداوند آن ها را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور مى ‏سازد و براى آنها عذاب خوار کننده ‏اى آماده کرده است.

۳. خداوند در قرآن خطاب به پیامبر اسلام فرموده است: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبى؛‏^[۸] بگو: من هیچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى‏ کنم جز دوست‏ داشتن نزدیکانم [اهل بیتم‏]». این آیه شریفه به اتفاق مفسرین شیعه و سنی دلالت روشن بر وجوب محبت اهل بیت که عبارت اند از علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهم السلام) دارد. در کتاب های معتبر اهل سنت آمده هنگامی که آیه مودت نازل گردید از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) سوال شد این قرابت شما کیست که محبت آنان بر ما واجب گردیده است؟ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود : علی و فاطمه و دو فرزند او.^[۹] آیا ابوبکر خلیفه دوم با رفتری که غضب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) علیه خود ایجاد کرد، حق او ا که در قرآن بر همه مسلمانان واجب شده است ادا کرده است؟

پی نوشت ها

[۱] . محمد بن اسماعیل بخاری،  صحیح البخاری، ج۴، ص ۲۰۹، دار الفکر للطباعه والنشر والتوزیع، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.

[۲] . صحیح بخاری، ج۴ ، ص ۲۱۹.

[۳] . بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ج۳، ص۱۱۲۶.

[۴] . بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ج۳، ص۱۳۶۱،بیروت، دار ابن کثیر الیمامه سوم، ۱۴۰۷ق – ۱۹۸۷م.

[۵] . مسلم بن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۹۰۳ ، بیروت، دار احیاء التراث العربی، محقق: محمد فؤاد عبدالباقی.

[۶] . سوره توبه، آیه ۶۱.

[۷] . سوره احزاب، آیه ۵۷.

[۸] . شوری ،۳۳.

[۹] . محمود زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۴، ص۲۱۹،‏ بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۰۷ش؛ ابی سعود محمد بن محمد، إرشاد العقل السلیم إلى مزایا القرآن الکریم (تفسیر ابی سعود)، ج۸، ص۳۰،  بیروت، دار إحیاء التراث العربی؛ تفسیر ابی الجامع للاحکام، ج ۱۶، ص۲۲.  محمد بن محمد قرطبی، الجامع لأحکام القرآن(تفسیر قرطبی)، ج۱۶، ص۲۲، قاهره،  دار الشعب، بی‌تا.