سند زیارت امین الله

زیارت امین الله، زیارت امام معصوم است برای امام معصوم ـ علیه السلام ـ که به سندهای بسیار معتبر،-زیارتی است که جابر از امام محمد باقر (علیه السلام) نقل کرده است- روایت شده از جابر، از امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ که امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ به زیارت امیرالمؤمنین آمده و نزد قبر آن حضرت ایستاد و گریست.[۱]

و این زیارت نامه را خوانده مرحوم محدث قمی(ره) زیارت امین الله را به عنوان دومین زیارت امام علی ـ علیه السلام ـ نقل کرده، و در بسیاری از نقل های آن دومین جمله‌آن نیز جمله: «السلام علیک یا امیر المؤمنین» است.

به دنبال آن می فرماید: زیارت دوّم، زیارت معروفه به امین الله است که در نهایت اعتبار اوست در تمام کتب مزاریه و مصابیح نقل شده است، علامه مجلسی(ره) فرموده که آن بهترین زیارت است، از جهت متن و سند بسیار معتبر است و باید در جمیع روضات مقدسه بر این مواظبت نمود.[۲]

مرحوم علامه مجلسی(ره) در بحار می فرماید: ما این زیارت را از چند جهت نقل کردیم و تکرار نمودیم: ۱٫ از جهت اختلاف الفاظ. ۲٫ دیگر آن که این زیارت از نظر سند صحیح ترین زیارت ها است. ۳٫ از نظر مورد و جاهایی که می توان آن را خواند، از همه آن ها عمومی تر است و در همه جا می توان آن را خواند.[۳]

در کتاب شریف «کامل الزیارات» مفاتیح الجنان و فرحه الغرّی نیز این زیارت نقل شده است. امام باقر ـ علیه السلام ـ در مورد فضیلت این زیارت فرمود: هر که از شیعیان، این زیارت و دعا را نزد قبر امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ یا نزد قبر یکی از ائمه بخواند البته حق تعالی این زیارت و دعای او را در نامه ای از نور بالا برد، و مهر حضرت محمد(ص) را به آن زند و هم چنین محفوظ باشد تا تسلیم نماید به قائم آل محمد ـ علیه السلام ـ پس استقبال نماید صاحبش را به بشارت و تحیّت و کرامت انشاء الله تعالی.[۴]

گذشته از گفتار این بزرگان علم حدیث، و غواصان اقیانوس سخنان رهبران بزرگوار الهی، خود زیارت امین الله و فرازهای پر معنا و ملکوتی بلند آن، بهترین شاهد و گواه بر اعتبار و صدور آن از ائمه معصومین ـ علیه السلام ـ و آن پیشوایانی است که درباره سخنانشان گفته اند:

«دون کلام الخالف و فوق کلام المخلوق»، چنان که یکی از اساتید بزرگ درباره دعاهایی چون دعای کمیل و مناجات شعبانیه و دعای صباح و امثال آن ها این سخن را فرمود.[۵]

به هر تقدیر این زیارت از جهت سند و متن و معنا بسیار عالی است، در کتب معتبر نقل شده است و به مواظبت آن تأکید شده است. بسیاری از بزرگان آن را ترجمه یا شرح کرده اند. این زیارت شریفه، هم از زیارات مطلقه محسوب می شود و هم از زیارات مخصوصه روز عید غدیر و هم از زیارات جامعه که در جمیع روضات مقدسه ائمه ـ علیه السلام ـ خوانده می شود.[۶] امام سجاد با دو حالت و کیفیت این زیارت را در کنار قبر حضرت امیر ـ علیه السلام ـ قرائت کرد.

1. بخش اول این زیارت را در حال ایستاده و در حال گریه خواند.۲٫ و بخش دوم آن را یعنی از قسمت «اللهم اِنَّ قلوبَ المخبتین الیک و الهِهٌ…» را صورت مبارک خود را بر قبر امام علی ـ علیه السلام ـ گذاشت و بقیه زیارت را خواند.[۷]

اما در مورد تفسیر این زیارت: تفسیر این زیارت، کتاب مستقلی را طلب می کند، کما این که بعضی از بزرگان آن را ترجمه و شرح کرده اند.

در پایان این نوشتار کوتاه منبع و یا منابعی را معرفی می نماییم تا پرسشگر محترم با تهیه آن، به مطالعه عمیق تر پیرامون متن زیارت امین الله بپردازد.=

آن چه در این نوشتار به نحو اختصار قابل بیان است، این است که:

1. ابتدا در این زیارت با چند جمله کوتاه به درود و سلام امام معصوم پرداخته و به بعضی از خصوصیات امام گواهی داده است.

2. سپس بیشترین توجه را متوجه دعا و درخواست های شروع و آن چه موجب سعادت و کمال و کرامت انسانی است کرده است.
3. و آن گاه به راز و نیاز با پروردگار بی نیاز پرداخته. ۴٫ سپس فرازهای بسیار آموزنده و جالبی برای تعلیم و تربیت افراد مورد استفاده و آموزش قرار گرفته است.[۸]

در واقع امام سجاد ـ علیه السلام ـ با این متن کوتاه درس های بزرگی را به همه انسان های وارسته و خدا جوی یاد داده است.

1. درس توحید. ۲٫ درس امامت و ولایت. ۳٫ درس اخلاق و تعلیم و تربیت. ۴٫ درس ادب و تواضع و…

امام سجاد این زیارت را در کنار قبر امام معصوم، در حرم مطهر، در مکان مقدس با حالت گریه و آن هم صورت مبارک خود را بر قبر شریف امام علی ـ علیه السلام ـ می گذارد و این زیارت را می خواند، این حالت و این کار امام سجاد ـ علیه السلام ـ یعنی چه و چقدر معنا دارد؟ این کار امام اوج تواضع و ادب را در مقابل امام معصوم که خود نیز معصوم است می رساند. اوج یکتا پرستی را در یک حالت زیبا به نمایش می گذارد…

خلاصه هم

1. سند این زیارت در نهایت اعتبار می باشد.۲٫ هم متن آن بسیار عالی، آموزنده و بلند است. ۳٫ هم فضیلت قرائت این زیارت بسیار است. ۴٫ هم درس های زیادی می توان از متن آن آموخت.

معرفی منابع:

1. ترجمه فارسی متن زیارت امین الله در کتاب انوار القلوب.
2. شرح و تفسیر زیارت امین الله از سید هاشم رسولی محلاتی.

حدیث: حضرت علی ـ علیه السلام ـ می فرماید:

کلمه الحکمهِ ضاّلهًُ‌ کلِ حکیمٍ[۹]

گفتار حکمت آمیز گمشده هر خردمند است.

پی نوشت ها:

[۱] . انوار القلوب، منتخب ادعیه و زیارات، انتشارات زائر، آستانه مقدسه قم، اول، ۱۳۸۲، ص ۱۶۲٫

[۲] . رسولی محلاتی، سید هاشم، «شرح زیارت امین الله»، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، دوم، ۱۳۷۹، ص ۱۰٫

[۳]. همان و بحار، ج ۱۰۰، ص ۲۶۹٫

[۴] . رسولی محلاتی، سید هاشم، «شرح زیارت امین الله»، همان، ص ۱۱، و مفاتیح الجنان، ص ۶۳۷٫

[۵] . همان.

[۶] . مفاتیح الجنان، بخش زیارت امین الله، ص ۶۳۷٫

[۷] . مفاتیح الجنان، قسمت زیارت امین الله، ص ۶۳۵٫

[۸] . رسولی محلاتی، سید هاشم، «زیارت امین الله»، همان، ص ۱۵٫

[۹] . نهج الفصاحه، ح ۲۱۴۶، ص ۴۵۵٫

منبع:سایت اندیشه قم