زیارت عاشورا در سیره ابرار

اشاره:

زیارت عاشورا دارای عظمت خاصی است. در عظمت زیارت عاشورا همین بس که از احادیث قدسیه بوده و ظاهر خبر صفوان بن جمال مهران آن است که خداوند متعال این زیارت را به جبرئیل امین القاء کرده و او به رسول اکرم صلی الله علیه و آله رسانده و به وساطت ائمه علیهم السلام به صادق آل محمد علیهم السلام رسید، و وقت اظهار این حکم، زمان حضرت باقر علیه السلام بود، مثل سایر احکامی که تاخیر بیان آن ها به مصالح منوطه به خصوصیات زمان می باشد.این نوشته مختصر به سیره برخی از علما درباره زیارت عاشورا پرداخته است.

 الفاظ شریفه زیارت عاشورا از حدیث قدسی معدود می شوند و در شرف و فضیلت حلیف قرآن مجید و هم سنگ کتاب کریم می شود چه هر دو کلام خدایند با این تفاوت که قرآن، کلام منزل به الفاظ معینه و ترتیبات مخصوصه است به غرض اعجاز، لکن حدیث قدسی به غرض اعجاز نیست. ^(۱)

سیره ی عالمان در زیارت عاشورا

به خاطر عظمت بسیار زیاد زیارت عاشوراء شخصیت های بزرگ دینی اهتمام خاصی را نسبت به آن داشتند که در ذیل به ذکر چند نمونه از سیره ی این علمای والا مقام می پردازیم:

۱. سیره ی امام خمینی رحمه الله

«در تمام مدت اقامت ایشان در نجف ، جز در موارد استثنایی برنامه زیارت هر شبه ی ایشان هرگز ترک نشد. در اغلب ایام زیارتی، در کنار قبر امام حسین علیه السلام بودند و در دهه ی عاشورا، هر روز زیارت عاشورای معروفه را با صد مرتبه سلام و صد مرتبه لعن می خواندند» . ^(۲)

۲. وحید بهبهانی رحمه الله

«معروف است که آقا محمد باقر معروف به وحید بهبهانی، زمانی که برای زیارت به حرم سید الشهداء مشرف می شد اول آستان کفش کن آن جناب را می بوسید و روی مبارک و محاسن شریف خود را بدان می مالید پس از آن، با خضوع و خشوع و رقت قلب به اندرون حرم مشرف می شد و زیارت می کرد و در مصیبت امام حسین علیه السلام کمال احترام را مراعات می فرمود». ^(۳)

۳. شیخ مرتضی انصاری رحمه الله

در شرح احوال شیخ مرتضی انصاری رحمه الله، نواده ی شیخ انصاری آورده اند که؛ «از جمله عاداتش خواندن زیارت عاشورا بوده که در هر روز، دو بار صبح و عصر آن را می خواند و بر آن بسیار مواظبت می نمود. بعد از وفاتش کسی او را در خواب دید و از احوالش پرسید، در جواب سه مرتبه فرمود: عاشورا، عاشورا، عاشورا» . ^(۴)

۴. میرزای محلاتی رحمه الله

فقیه زاهد عادل، مرحوم شیخ جواد عرب . که مرجع تقلید گروهی از شیعیان عراق بوده . در شب ۲۶ ماه صفر ۱۳۳۶ ه . ق . در نجف اشرف در خواب حضرت عزرائیل (سلام الله علیه) را می بیند. پس از سلام از او می پرسد؛ از کجا می آیی؟

– از شیراز، و روح میرزا ابراهیم محلاتی را قبض کردم.

– روح او در عالم برزخ در چه حالی است؟

– در بهترین حالات و در بهترین باغ های برزخ و خداوند هزار ملک موکل او کرده است که فرمان او را می برند.

– برای چه عملی از اعمال به چنین مقامی رسیده است؟

– برای خواندن زیارت عاشورا.

(مرحوم میرزای محلاتی سی سال آخر عمرش، زیارت عاشورا را ترک نکرد و هر روز که به سبب بیماری یا امری دیگر نمی توانست زیارت عاشورا بخواند، نایب می گرفت) .

وقتی که آن مرحوم از خواب بیدار می شود، فردای آن شب، به منزل آیت الله میرزا محمد تقی شیرازی، میرزای دوم می رود و چون خواب خود را برای میرزا نقل می کند، ایشان می گریند، سبب گریه را می پرسند، می فرماید: میرزای محلاتی از دنیا رفت و استوانه ی فقه بود. گفتند؛ شیخ خوابی دیده و واقعیت آن معلوم نیست. میرزا می فرماید: بلی، خواب است اما خواب شیخ مشکور است نه خواب افراد عادی.

فردای آن روز، تلگراف در گذشت میرزای محلاتی از شیراز به نجف مخابره شد و صدق رؤیای شیخ آشکار گشت. ^(۵)

۵. شدت اعتقاد و ارادت به اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام

مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری رضوان الله علیه نقل می کند؛ یک وقتی در محضر آیت الله شیرازی در سامراء درس می خواندیم در اثنای درس استاد بزرگ ما آیت الله سید محمد فشارکی رحمه الله وارد شد در حالی که آثار گرفتگی و انقباض از صورتش پیدا بود. معلوم بود که پریشانی ایشان در اثر بروز وبا بود که در آن زمان در عراق شیوع پیدا کرده بود. فرمود: شما مرا مجتهد می دانید یا نه؟ عرض کردیم: بلی فرمود: عادل می دانید؟ عرض کردیم: بلی (مقصود این است که از آن ها اقرار بگیرد که شرایط حکم و فتوی را دارد یا نه؟) آن وقت فرمود: من به تمامی شیعیان سامراء از زن و مرد حکم می کنم که هر یک از ایشان یک فقره زیارت عاشورا نیابتا از والده ی محترم امام زمان علیه السلام بخوانند و آن محترم را نزد فرزندش حضرت ولی امر عجل الله تعالی فرجه الشریف شفیع قرار دهند که آن حضرت، نزد خداوند متعال شفاعت نماید تا خداوند شیعیان را از این بلا نجات دهد.

مرحوم حائری فرمود: همین که این حکم صادر گردید چون مقام ترس بود همه شیعیان ساکن سامراء اطاعت نمودند و در نتیجه یک نفر شیعه در سامراء تلف نشد در حالی که هر روز ده، پانزده نفر غیر شیعه در اثر وبا تلف می شدند. ^(۶)

۶. اگر نبود الفین و زیارت عاشوراء!

فرزند مرحوم علامه حلی رحمه الله علیه علامه را در خواب دید و از احوال نشاه ی آخرت از او سئوال کرد جواب فرمود: «لولا کتاب الالفین و زیاره الحسین لاهلکتنی الفتاوی » .

یعنی اگر نبود کتاب الفین و زیارت امام حسین علیه السلام، فتواهای من، مرا هلاک می کرد.

آن مرحوم مداومت به زیارت امام حسین علیه السلام داشته و در کتاب الفین دو هزار دلیل و برهان برای حقانیت و تقدم و افضلیت امیر المؤمنین علیه السلام بر سایرین و بطلان خلافت دیگران اقامه نموده است. ^(۷)

پی نوشت:

۱. مفاتیح الجنان، حاج شیخ عباس قمی، باب سوم.

۲. سیمانی فرزانگان، علی مختاری، چاپ پنجم، ص ۱۷۹.

۳. قصص العلماء، ص ۲۰۲.

۴. زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص ۳۷۷.

۵. داستانهای شگفت، شهید دستغیب، ص ۲۷۴. ۲۷۳.

۶. الکلام یجر الکلام، سید احمد زنجانی، ج ۱ ص ۵۴.

۷). روضات الجنات، ج ۲ ص ۲۸۲.

منبع :مبلغان . اردیبهشت ۱۳۷۹، شماره ۴ .