قرآن در اندیشه اندیشمندان و مشاهیر جهان در گفت‌و‌گو با یک پژوهشگر

اشاره:

دکتر «احمد‌على افتخارى»، از پژوهشگران حوزه علوم قرآنى و حدیث درباره قرآن در اندیشه مشاهیر جهان مصاحبه ای انجام داده است. وى در مصاحبه اول با اشاره به این‌که قرآن کریم کتابى جهانى و جاوید است که متضمن تعالیم آخرین آئین و شریعت الهى براى هدایت بشر است، به گفته‌هاى «یوهان ولفگانگ گوته»، شاعر و نویسنده مشهور آلمانى، دکتر «موریس» فرانسوى، علامه طباطبایى (ره) فیلسوف و مفسر بزرگ معاصر، «جلال‌الدین سیوطى»، دکتر «طه حسین»، نویسنده و سخنور مصرى و «شبلى شمیل»، مسیحى عرب و متفکر معاصر درباره قرآن پرداخت.

دکتر افتخارى در دومین بخش این گفت‌و‌گو به اندیشه‌هاى «مصطفى صادق‌رافعى»، «بارتلمى سنت هیلر»، خاورشناس فرانسوى، «ادموند برک»، پدر محافظه‌کارى و سیاستمدار بزرگ انگلیسى، «لومانس»، دانشمند آمریکایى، «پرلامس»، کشیش نامى مسیحى، «دیوید جویت»، اخترشناس دانشگاه هاوایى آمریکا، «سنالیسى»، «ادوارد لوهارت»، «فردیو» پروفسور ایتالیایى، دکتر «گوستاولبون» مستشرق مشهور فرانسوى، «گازیمرسگى»، «تئودور نولد» دانشمند و خاورشناس مشهور آلمانى، «ژول لابوم»، خاورشناس فرانسوى و «سدیو» دانشمند و مستشرق فرانسوى در مورد جایگاه و اهمیت قرآن پرداخت. اکنون قسمت سوم این مصاحبه از خاطرتان مى گذرد.

قسمت قبلى مصاحبه را این‌جا بخوانید:

وى گفت: «لئو تولستوى»، نویسنده برجسته، افسانه‌اى و مشهور روسى در مورد اهمیت قرآن کریم گفته است: «هر کس بخواهد به سادگى و بى پیرایگى اسلام پى ببرد. باید قرآن را مورد مطالعه قرار دهد، در آن‌جا قوانین و تعلیماتى بر مبناى حقایق روشن و آشکار صادر و به طور ساده براى عموم بیان شده است، در این کتاب آیات فراوانى است که به‌ خوبى بر مقام اعلاى اسلام و پاکى روح و روان آورنده آن گواهى مى دهد.»

وى افزود: همچنین تولستوى مردم را به خواندن قرآن ترغیب کرده و خطاب به آن‌ها گفته: «هر کسى بخواهد سادگى پیام الهى، بى‌پیرایگى اسلام، عظمت کلام و طراوت سخن را دریابد، قرآن بخواند.»

نویسنده کتاب «حماسه عاشورا؛ انقلاب حضرت مهدى (عج) و حکومت در عصر غیبت» به افکار دانشمند و خاورشناس بزرگ انگلیسى «کوسین دپرسوال» در مورد قرآن اشاره کرد و گفت: «دپرسوال» مى گوید: «مسئله وحى درباره قرآن از امورى است که بیش از حد، پر اشکال شمرده مى‏شود؛ زیرا که اهل جستجو و تحقیق هنوز راه حلى پسندیده براى آن نیافته‏اند و عقل در این‌جا سرگشته و حیران است که چگونه ممکن است این آیات از مردى درس نخوانده و بى سواد بیان نماید. مردم شرق عموما اعتراف دارند که قرآن آیاتى است که فکر بنى نوع بشر از آوردن، به مانند آن از حیث لفظ و معنى عاجز و ناتوان خواهد بود و آن آیاتى است که وقتى «عقبه بن ربیعه» شنید، در زیبائى و مجال آن حیران گردید و آن‌گاه که جعفر بن ابى‌طالب برخى از این آیات را براى نجاشى، پادشاه حبشه خواند اشک از چشمان او سرازیر شد!»

وى افزود: همچنین «دپرسوال» در جاى دیگرى گفته است: «زیبایى و حیرت قرآن مثال‌زدنى است.»

این محقق قرآنى بار دیگر به «لومانس»، دانشمند امریکایى اشاره کرد و گفت: لومانس در جاى دیگرى گفته است: «اولین شراره زیبا و با‌طراوت که نور از قرآن کریم مى باراد، عبارت بسم‌الله الرحمن‌الرحی” است که دنیایى از معنا است.»

این محقق قرآنى به «وات ویلیام مونت‌گمرى» اسلام‌شناس معاصر انگلیسى و استاد بازنشسته مطالعات عربى و اسلامى دانشگاه ادینبورگ، اشاره کرد و اظهار کرد: مونت‌گمرى در مورد اهمیت قرآن گفته است: «قرآن وقتى تلاوت مى‏شود گویى از قلب بیرون مى‏آید و سپس به قلب نفوذ مى‏ کند.»

نویسنده کتاب «زن از دیدگاه‌ ملت‌ها، ادیان و بزرگان» در ادامه سخنانش به دیدگاه دانشمند فرانسوى «ربوا» درباره قرآن پرداخت و گفت: به زعم «ربوا»، «قرآن منطق و زیبایى دارد، به زور به کسى تحمیل نمى‏شود، بلکه لطیف است و در مقام اقناع به نیروى منطق مجهز است.»

دکتر افتخارى در ادامه سخنانش به مشهورترین دانشمند معاصر، «آلبرت انیشتین» فیزیکدان آلمانى و برنده جایزه نوبل اشاره کرد و گفت: انیشتین در مورد قرآن گفته است: «قرآن کتاب جبر یا هندسه یا حساب نیست، بلکه مجموعه‏اى از قوانین است که بشر را به راه راست، راهى که بزرگ‏ترین فلاسفه دنیا از تعریف و تعیین آن عاجزند، هدایت مى‏ کنند.»

نویسنده کتاب «زن از دیدگاه‌ ملت‌ها، ادیان و بزرگان» تأکید کرد: دانشمند انگلیسى «سرویلیام موئیس» در مورد اهمیت قرآن گفته است: «قرآن کریم آکنده از دلایل منطقى، علمى، قضایى، حقوقى، مدنى و مهم‏تر از همه لطافت است که در کتب آسمانى بى‌نظیر است.»

وى در ادامه سخنان به دانشمند ایتالیایى «مایکل آنجلو» پرداخت و گفت: وى گفته «آشنایى من با تعایم حیات‌بخش و معارف درخشان اسلام و قرآن، بینش جدید و عمیقى در من ایجاد کرد و طرز فکرم را درباره جهان آفرینش و فلسفه وجود به کلى دگرگون ساخت و احساس کردم که تعلیمات اسلام برخلاف تعالیم مسیحیت انسان را موجودى شریف و با شخصیت مى شناسد نه موجودى کثیف و ذاتا آلوده، مسلمانان به حکم کتاب آسمانى خود قرآن پیامبر والامقام خود را انسانى مانند انسان‌هاى دیگر مى دانند که خداوند او را براى تبلیغ و رسالت و راهنمایى انسان‌ها برگزیده است در این کتاب دستور و نحوه بهره گیرى از لذایذ این دنیا و حیات آن، به طرزى جالب و خردمندانه بیان شده است.»

وى افزود: دانشمند و مستشرق فرانسوى «سدیو» نیز معتقد بود «در قرآن که اوج زیبایى سخن‏ها است، چیزى از مقررات اجتماعى فروگذارى نشده است.»

این محقق علوم قرآنى به محقق و مورخ برجسته امریکایى «ویل دورانت» پرداخت و گفت: دورانت در مورد اهمیت قرآن گفته «در قرآن قانون و اخلاق و بسیارى از اصول و مبانى یکسان آمده است. در قرآن اگر از دین صحبت مى ‏کند، از دنیا چشم نمى‏ پوشد.»

وى افزود: همچنین دورانت در جاى دیگرى گفته است: «در قرآن، قانون و اخلاق یکى است، رفتار دینى در قرآن، شامل رفتار دنیوى نیز هست و همه امور از جانب خدا و به طریق وحى آمده است. قرآن شامل مقرات در خصوص ادب، تندرستى، ازدواج، طلاق، رفتار با فرزند و حیوان، تجارت، سیاست، ربا، دین ، امور زراعت، مجازات جنگ و صلح است … مدت چهارده قرن، قرآن در حافظه اطفال مسلمان محفوظ مانده، خاطرشان را تحریک کرده، اخلاقشان را فرم داده و قریحه صدها میلیون مرد را صیقلى کرده است.»

نویسنده کتاب «زن از دیدگاه‌ ملت‌ها، ادیان و بزرگان» گفت: خاورشناس مشهور آلمانى «ژوزف هوردوویچ» در مورد اهمیت و جایگاه قرآن گفته است: «قرآن عامل بسیار شگرفى در بالا بردن فکر مسلمانان بود و باعث ‏شد آنان به تحقیقات علمى و پدید آوردن اندیشه پیش از ما غربیان حرکت کنند.»

دکتر افتخارى گفت: قرآن حقیقتى است براى حقیقت‌جویانى مانند «راکستون»، ادیب اسکاتلندى که در این‌باره مى گوید: «سالیان دراز در جست‌و‌جوى حقیقت ‏بودم، آن‌را در اسلام و قرآن یافتم.»

وى در پایان سخنانش تأکید کرد: «سر ویلیام» انگلیسى در مورد قرآن کریم گفته است: قرآن محمد (ص) کتابى است پر از دلایل روشن و منطقى و مسائل بى شمار علمى و قوانین حقوقى و قضایى و دستورات عالیه براى حفظ حیات مدنى و اجتماعى که با عبارات ساده و در عین حال محکم و منظم آمده و خواننده را مجذوب خود مى نماید. از همان آغاز رسالت پیامبر بسیارى از معاندین و ملحدین چون ولید و ابوسفیان و … بر فضائل بى شمار قرآن معترف شدند و تاکنون نیز همه صاحبنظران و اندیشمندان آزاده جهان اعترافاتى این گونه را از خود به یادگار مى گذارند؛ زیرا قرآن در حدوث و بقا خود از حق جدا نشده و به حق نازل گشته است.»

منبع :خبرگزارى قرآنى ایران (ایکنا)