میرزا موسى تبریزى (ره)

ولادت

میرزا موسى بن میرزا جعفر بن میرزا احمد آقا مجتهد تبریزى  قراجه داغى، از خاندان با فضیلت و بزرگى در تبریز بود.اواز شاگردان بزرگ سید حسین کوه کمرى، معروف به سید حسین ترک (متوفاى ۱۲۹۹ قمرى) بود. جد او میرزا احمد تبریزى، مشهور به مجتهد (متوفاى ۱۲۶۵ یا ۱۲۷۰ قمرى)، ابتدا در دیوان استیفاء نظارت مالیه، براى امیر عباس قاجار، فرزند فتح على شاه قاجار در تبریز کار مى‏ کرد. او هنگامى که تصمیم به آموختن علوم دینى گرفت. 

با مخالفت امیر عباس مواجه شد و در نتیجه، تمام اموال و املاکش را از او گرفتند و میرزا احمد بدون داشتن ثروتى به اصفهان، و سپس به کربلاى معلى رفت و در آنجا به تحصیل علوم دینى مشغول شد و در زمره علماى طراز اوّل قرار گرفت.

او و سه فرزندش میرزا لطفعلى، میرزا جعفر و میرزا رضا پس از گرفتن اجازه اجتهاد از سید على طباطبائى صاحب ریاض المسائل به تبریز برگشتند. درباره استقبال مردم از میرزا احمد در(أعیان الشیعه ج ۳ ص ۶۹) این طور آمده است: فتهانت علیه الناس و أقبل علیه الجمهور و رأس رئاسه عامه یعنی: مردم به سویش آمدند و ایشان را به عنوان مرجع کل شناختند . زعامت و مرجعیت در این خاندان باقى ماند تا نوبت به میرزا موسى تبریزى رسید، که از فقهاى بزرگ و مجتهدین معروف زمان خود و از مقررین اصلى بحث سید حسین کوه کمرى، معروف به سید حسین ترک بود. در این خاندان، علماى بزرگ دیگرى هم چون میرزا باقر بن احمد تبریزى، میرزا لطفعلى بن احمد تبریزى، میرزا جعفر بن احمد تبریزى، میرزا جواد بن احمد تبریزى، میرزا على بن لطفعلى بن احمد تبریزى، و بزرگان دیگرى به اسلام و مردم خدمت کرد ‏اند. (أعیان الشیعه ج ۳ ص ۶۹)

شخصیت علمى

بالاترین سند عظمت علمى ایشان کتاب أوثق الوسائل فى شرح الرسائل  است که از بى ‏نظیرترین شروح رسائل مى ‏باشد و از احاطه علمى او بر مباحث علم اصول حکایت دارد. او به دلیل اینکه استادش از شاگردان شیخ مرتضى انصارى و صاحب فصول بوده، به نظریات این دو بزرگوار احاطه کاملى داشته است و این موضوع در جاى جاى کتاب أوثق الوسائل دیده مى‏ شود.

 تألیفات

۱ . أوثق الوسائل فى شرح الرسائل

۲ . غایه المأمول فى کشف معضلات الأصول،
در دو جلد ضخیم که تقریرات درس استادش سید حسین کوهکمرى است.

۳ . حاشیه بر قوانین، که بوسیله خواهرزاده ‏اش میرزا على بن لطف على (متوفاى ۱۳۴۰ قمرى)جمع ‏آورى و تدوین شده است.

۴ . تفسیر میرزا موسى تبریزى.

 وفات

سید موسى تبریزى، این عالم و فقیه بزرگوار، در سال ۱۳۰۵ قمرى دار فانى را وداع گفته و به ملکوت حق پیوست.