مراسم عاشورا در میان اهل سنت

اشاره:

منطقه «شورابوی » از توابع «هوی گنج سیلهت » در شمال شرقی بنگلادش از صدها سال پیش به عنوان منطقه عاشقان اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه اصحاب کساء و پنج تن آل عبا معروف است در این منطقه در روزهای دهه محرم و به ویژه تاسوعا و عاشورا از حدود۳۰ روستای پیرامون آن، زنان و مردان ضمن راهپیمایی به سوگواری می پردازند. سوگواران شامل زن مرد و کودک که همگی از پیروان اهل سنت هستند در ایام عاشورا به یاد شهدای کربلا روزه دار وپا برهنه می شوند. سرگرد محمد عبد الواحد یکی از سازمان دهندگان مراسم عاشورا و دبیر کل انجمن «پاک پنج تن » علاقمندی خود رابرای برگزاری هر چه بهتر مراسم سوگواری بروز می دهد و در این راه تلاشهای خوبی دارد. ^(۱)

پیش از مراسم سخنرانی زنان و مردان گروه گروه گرد می آیند و به روش سنتی منطقه مرثیه های گروهی ودسته جمعی خوانده و به سینه زنی می پردازند به گفته مردم بومی این مرثیه از صدها سال پیش نگاشته شده و به صورت نسخه های خطی در اختیار هر گروه و یا روستایی قرار دارد و به عنوان نمونه ادبیات فولکور و سنتی نگهداری می شود.

وجود این مراثی و نوحه ها از دو جهت اهمیت دارد یکی این که نشان دهنده عمق و ژرفای عشق و علاقه مردم به اهل بیت رسول الله(ص) به ویژه پنج تن پاک و ابا عبد الله الحسین(ع) در طول تاریخ از زمان ورود اسلام به این منطقه تاکنون می باشد و اسلام در این منطقه توسط ارتشی های ایرانی و شیعه دولت گورگانیان ونیز تجار ایرانی و شیعه آورده شده است و این علاقمندی به اهل بیت (علیهم السلام) ریشه تاریخی دارد.

و از سوی دیگر حفظ و نگهداری این اشعار و نوحه ها که همگی به صورت دست نوشته می باشد و خوب است پس از گردآروی و ویرایش تحت عنوانهای کربلا و اهل و بیت (علیهم السلام) ادبیات فولکوربنگلادش به چاپ برسد.

اهمیت بیشتر این موضوع آنگاه روشن می شود که به این نکته توجه گردد که همه این برنامه ها در میان برادران مسلمان اهل سنت می باشد که حتی یک نفر شیعه هم در میان آنها نیست.

از دیگر مناطقی که مراسم عاشورا در آن برگزار می گردد شهرمانیک گنج است. راهپیمایی عاشورا در شهر مانیک گنج از ۸۰ سال پیش رایج شده است و عموم مردم آن منطقه در این مراسم شرکت می نمایند. آقای مسلم الدین خان یکی از وزرای سابق دولت بنگلادش با یادآوری تاریخچه آغاز این راهپیمایی و مراسم عاشورا از ۸۰سال پیش گفت: این راهپیمایی در دوران مبارزه علیه سلطه گران انگلیسی در بسیج و تشویق مردم مسلمان نقش به سزایی ایفا کرد.

مردم شهر مانیک گنج و روستاها و بخشهای حومه آن همگی ازبرادران اهل سنت می باشند و در کل این منطقه حتی یک خانواده شیعه نیز زندگی نمی کند. «انجمن پاک پنجتن » که از سوی گروهی از پیرها و صوفی های اهل سنت که علاقمند به اهل بیت (علیهم السلام)هستند تشکیل گردیده برنامه سوگواری و راهپیمایی و سخنرانی وعزاداری و قمه زنی را تنظیم و ساماندهی می نماید.

این انجمن گرایش شدیدی به مکتب اهل بیت(ع) به ویژه پنجتن پاک وسالار شهیدان حضرت ابا عبد الله الحسین(ع) دارد.

در عین حال نیرومندترین جبهه مخالفت و ضدیت با وهابیها ودشمنان اهل بیت(ع) همین گروه می باشند، گر چه در بنگلادش به طورکلی همه مردم که بر مذاهب اهل سنت می باشند علاقمند و دوستداراهل بیت(ع) بوده و هستند و شماره وهابی ها آنقدر کم است که به شمار نمی آیند.

بدین مناسبت از سوی موسسه شهباز مراسم سخنرانی با شرکت علما،طلاب، دانشجویان و فرهنگیان در تالار باشگاه ورزشی ملی در دکابرگزار می شود. در این مراسم که تحت عنوان بررسی حقایق عاشوراو مرثیه خوانی به ریاست آقای «سید اشتیاق الرحمن » برگزارگردید.

در این مراسم شخصیت های از جمله مولانا عبد الجلیل رئیس حوزه علمیه طیبیه محمدپور و مولانا خواندکار غلام مولی رئیس جامعه اهل السنه و الجماعه و مولانا محبوب الرحمن سخنرانی کردند.

سخنرانان با بررسی ابعاد مختلف واقعه کربلا و اخلاق رذیله یزیدپلید گفتند: اگر سید الشهداء امام حسین(ع) علیه یزید قیام نمی کرد خورشید اسلام در آن موقع برای همیشه افول می کرد.

سید غازی الرحمن پیر (مرجع عرفانی مردم منطقه سیهلت) در باره نقش قیام امام حسین(ع) در براندازی شاه و انقلاب اسلامی گفتند:

در ایران با انگیزه شهدای کربلا مبارزه علیه حکومت خودکامه امپریالیسم آغاز و پیروز شد و ما نیز همان انگیزه را در دل پرورش می دهیم. در این نکته ما با برادران ایرانی همدل هستیم.

شایان ذکر است که روز عاشورا در بنگلادش تعطیل رسمی است. رئیس جمهور و نخست وزیر پیام تسلیت و بزرگداشت صادر می کنند. رادیوو تلویزیون در طول روز عاشورا برنامه ویژه عزاداری و بحث وسخنرانی پخش می کند و مردم عموما روز عاشورا را روزه می گیرند واز خوردن هر نوع غذا و یا انجام عملی که حاکی از خوشحالی وسرور باشد خودداری می کنند. بعضی از مردم نیز دهه نخست محرم را روزه می گیرند و به سوگواری شهادت امام همام حضرت اباعبد الله(ع) می پردازند. با این همه بیشتر سوگواران هیچگونه اطلاعی از فلسفه قیام ابا عبد الله(ع) و تاریخ و زندگی آن حضرت ودیگر مسائل تاریخی ندارند. بنابر این لازم است برنامه ریزی برای آگاه شدن مردم در این باره صورت گیرد تا حد اقل طبقه عامه مردم که عاشقان واقعی اهل بیت (علیهم السلام) هستند و تاکنون حتی از وقایع و سیر تاریخی رخدادهای کربلا هم آگاهی نیافته اندبه حقایق انقلاب عاشورا آگاه شوند.

پی نوشت:

۱– مراسم عزاداری در بنگلادش دفتر نمایندگی ولی فقیه ۱۹۹۴٫

منبع :فرهنگ کوثر – اردیبهشت ۱۳۷۸، شماره ۲۶ –