فضایل امام علی (علیه السلام) در کتب اهل سنت

اشاره:

فضایل امام علی(ع) صفات و ویژگی‌های امام علی(ع)، نخستین امام شیعیان، است که در آیات قرآن، روایات و حوادث تاریخی به آنها اشاره شده است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که فضائل امام علی(ع) قابل‌شمارش نیستند. برپایه روایتی از پیامبر بازگوکردن، نوشتن، نگاه‌کردن و گوش‌دادن به فضائل حضرت علی(ع) باعث آمرزش گناهان می‌شود. فضائل امام علی(ع) دو دسته‌اند: فضائل اختصاصی و فضائل مشترک با دیگر اهل بیت: آیه ولایت، آیه شِراء، آیه انفاق، حدیث غدیر، حدیث طیر، حدیث منزلت، مولود کعبه و خاتم‌بخشی از فضائل اختصاصی او به‌شمار می‌آیند. آیه تطهیر، آیه اهل‌الذکر، آیه مَوَدّت و حدیث ثقلین هم از فضایل مشترک او با دیگر اهل‌بیت است. هفت روایت در این کتب آمده است؛ از جمله در صحیح مسلم یک روایت، سنن نسائی دو روایت، جامع ترمذی سه روایت، و سنن ابن ماجه یک روایت. به طور کلی از این روایات چهار عنوان استفاده می شود که در ضمن به روایات هم اشاره می کنیم:

الف. مرا جز مؤمن دوست و جز منافق دشمن نمی دارد.

۱. «حدثنا ابوبکربن ابی شبیه ناوکیع و ابومعاویه عن الاعمش و حدثنا یحیی بن یحیی و اللفظ له ـ اخبرنا ابومعاویه عن الاعمش عن عدی بن ثابت عن زر قال:« قال علی(علیه السلام) والذی خلق الحبه و برا النسمه انه لعهد النبی (الامی) الی ان لا یحبنی الا مؤمن و لایبغضنی الا منافق.»(۲)

ب. ای علی، تو را جز مؤمن دوست و جز منافق دشمن نمی دارد.

۲. «اخبرنا یوسف بن عیسی… عن زر قال: «قال علی(علیه السلام) انه لعهد النبی الامی الی انه لایحبک الا مؤمن و لا یبغضک الا منافق.»(۳)

این معنا با ادات حصر و استثنای بعد از نفی آورده شده که بیشترین تأکید را می رساند. حدیث انسانها را به دو قسمت تقسیم نموده و برای شناخت نفاق از ایمان و برعکس در زندگی انسان، حضرت علی(علیه السلام) را معیار معرفی کرده است. مؤمن واقعی حضرت علی(علیه السلام) را دوست می دارد و منافق واقعی حضرت علی(علیه السلام) را نه فقط دوست ندارد، بلکه دشمنی دارد.

ج. حضرت علی(علیه السلام) را منافق دوست و مؤمن دشمن نمی دارد.

۳. «حدثنا واصل بن عبدالاعلی بن محمد بن فضیل عن عبدالرحمن ابی النصر عن المساور الحمیری، من امه قالت: دخلت ام سلمه فسمعتها تقول: کان رسول الله یقول: «لایحب علیاً منافق ولایبغضه مؤمن.»(۴)

از حدیث استفاده می شود که گفتار رسول خدا(صلی الله علیه و اله وسلم) استمرار داشته و همواره می فرموده که منافق محب حضرت علی(ع) و مؤمن مبغض حضرت علی(علیه السلام) نمی شود.

د. ما گروه انصار منافقین را به بغض حضرت علی(علیه السلام) می شناسیم.

۴. «حدثنا قتیبه بن جعفر بن سلیمان بن ابی هارون العبدی عن ابی سعید الخدری، قال: ان کنا لنعرف المنافقین نحن معشر الانصار لبغضهم علی بن ابی طالب(علیه السلام).»(۵)

پی نوشت ها:

۱. احزاب: ۲۱.

۲. مسلم بن حجاج سجستانی، صحیح مسلم، کتاب الایمان، باب الدلیل علی ان جب انصار و علی…، ح۲۳۹، ص۶۹۲؛ عبدالرحمن احمدبن شعیب نسائی، سنن نسائی، کتب الایمان، علامه الایمان، ش ح۵۰۲۱، ص۲۴۱۱؛ قزوینی، امام حافظ ابی عبدالله محمدبن یزید الربعی ابن ماجه، سنن ابن ماجه، تصحیح و ترتیب، شیخ صالح بن عبدالعزیزبن محمدبن ابراهیم آل الشیخ، الریاض، دارالسلام، چ۳، ۱۴۲۱، السنه فضائل اصحاب، فضل علی (ع)، ح۱۱۴، ص۲۴۹۲.

۳. محمدبن عیسی ترمذی، جامع ترمذی، المناقب، باب مناقب علی (ع)، ح۳۷۲۶، ص۲۰۳۶.

۴. سنائی، امام حافظ ابی عبدالرحمن احمدبن شعیب، سنن سنائی، کتاب الایمان، علامه الایمان، ج۵۰۲۵، ص۲۴۱۱.

۵. محمدبن عیسی ترمذی، سنن ترمذی، المناقب، علی (ع)، ح۳۷۱۷، ص۲۰۳۵.

نویسنده : أمه المهدی

وب سایت حوزه