فارقلیطا موعود انجیل روح القدس یا پیامبر اسلام

یکی از مطالبی که میان اسلام و مسیحیت مورد نزاع است معنای کلمه فارقلیطا است. مسیحیان درباره کلمه فارقلیطا گرفتار ابهام گویی شده اند و نمی توانند مصداقی برای آن بیابند. اما مسلمانان آن را بر احمد تطبق می کنند که حضرت مسیح (علیه‌ السلام) به آمدن بشارت داده است: «وَ إِذْ قالَ عیسَى ابْنُ مَرْیَمَ یا بَنی‏ إِسْرائیلَ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراهِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتی‏ مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْبَیِّناتِ قالُوا هذا سِحْرٌ مُبینٌ[۱] ؛ و (به یاد آورید) هنگامى را که عیسى بن مریم گفت: «اى بنى اسرائیل! من فرستاده خدا به سوى شما هستم در حالى که تصدیق‏کننده کتابى که قبل از من فرستاده شده [تورات‏] مى‏باشم، و بشارت‏دهنده به رسولى که بعد از من مى‏آید و نام او احمد است!» هنگامى که او [احمد] با معجزات و دلایل روشن به سراغ آنان آمد، گفتند: این سحرى است آشکار»

با توجه به اینکه انجیل مسیحیان در معرض تحریف قرار گرفته و ما نباید توقع داشته باشیم که این بشارت عینا باید در اناجیل فعلی وجود داشته باشد، ولی در عین حال جملاتی در انجیل یوحنا است که دلالت بر همین بشارت حضرت مسیح (علیه‌ السلام) دارد.

بشارت آمدن فارقلیطا در انجیل یوحنا

در انجیل یوحنا بشارت آمدن کسی به عنوان فارقلیطا پس از حضرت مسیح (علیه السلام) داده شده است:

«و بسیار چیزهای دیگر دارم به شما بگویم لیکن اکنون طاقت تحمل آن ها را ندارید ولی چون او، یعنی روح راستی (فارقلیطا) آید، شما را به جمیع راستی هدایت خواهد کرد؛ زیرا که از خود تکلم نمی‌کند بلکه به آنچه شنیده است سخن می‌گوید و از امور آینده به شما خبر می دهد.»[۲]

«من از پدر خواهم خواست که او فارقلیطای دیگری به شما خواهد داد که تا ابد با شما باشد.»[۳]

«چون بیاید آن فارقلیطا که من سوی شما خواهم فرستاد از جانب پدر، روح راستی که از جانب پدر می آید او درباره من شهادت خواهد داد».[۴]

«لیکن من راست می گویم به شما، که شما را مفید است که اگر من نروم فارقلیطا سوی شما نخواهد آمد اما اگر بروم او را نزد شما خواهم فرستاد»

«و چون او بیایدجهان را به گناه و صدق و انصاف ملزم خواهد کرد… . »

«  …و چون او بیاید شما را به تمام راستی ارشاد خواهد نمود زیرا که او از پیش خود چیزی نخواهد گفت و هرچه خواهید شنید خواهد گفت و شما را به آینده خبر خواهد داد.»

«و او مرا جلال خواهد داد.» هر آنچه پدر دارد از آنِ من است از همین سبب گفتم که آنچه از من است خواهد یافت و شما را خبر خواهد داد.»[۵]

فارقلیطا معرب کلمه پاریکلتوس است که معنی آن در فارسی بسیار ستوده و در عربی احمد و محمد می شود.  قبل از اسلام در این که فارقلیطا پیامبر موعود انجیل است هیچ اختلافی بین علمای مسیح و مفسرین انجیل وجود نداشته است حتی افرادی از مسیحیان خود را موعود انجیل خواندند و به این لفظ تمسک جستند. ولیم میور در کتاب خود که در تاریخ ۱۸۴۸ میلادی نوشته است آورده است که فردی از آسیای صغیر به نام «منتس» دعوی رسالت کرد و خود را فارقلیطای موعود انجیل خواند و گروهی هم وی را پذیرا شدند.^[۶]

اما علماء مسیحی بعد از اسلام وقتی به این آیات رسیدند فارقلیطا را به معنای پاراکلتوس، که به معنای تسلی دهنده است و بر روح القدس اطلاق می شود ترجمه کردند تا بشارت ظهور محمدی را محو نمایند.

و اصل اناجیل به زبان سریانی بوده و بعدا به زبانی یونانی برگردانده شده و کلمه فارقلیطا به پاریکلتوس یا پریکلتوس ترجمه شده است.

سوالات ما

بعد از مطالب فوق درباره فارقلیطا که از انجیل یوحنا نقل گردید سوالات زیر مطرح می گردد که مسیحیان باید پاسخ آنها را بدهند:

۱. مسیحیان این پیشگویی حضرت مسیح ر ا بر طبق چه معیاری بر روح القدس منطبق نموده اند. مگر دو تا روح القدس وجود دارد که پس از حضرت مسیح روح القدس دیگری می آید؟

۲.اگر مراد از فارقلیطا چنانکه گفته اند روح القدس است، آیا روح القدس پس از حضرت مسیح (علیه السلام) می آید؟ در حالی که روح القدس همیشه بوده است و آمدن او متوقف به رفتن حضرت مسیح (علیه السلام) نیست.

۳. اینکه حضرت مسیح (علیه‌ السلام) فرموده که تا من نروم فارقلیطا نمی آید، آیا مسیحیان می توانند بگویند روح القدس در زمان حضرت مسیح نبوده است و آمدن او متوقف بر رفتن حضرت مسیح است؟

۴. بر طبق سخن صریح حضرت مسیح (علیه‌ السلام) بر اساس نقل انجیل روح راستی یا فارقلیطا که پس از حضرت مسیح می آید با مردم سخن می گوید و سخنان خدا را به مردم می رساند و آنان را هدایت می کند، آیا روح القدس با مردم سخن گفته است و سخنان خدا را به مردم رسانده است؟

۵. اگر فارقلیطا نمی تواند روح القدس باشد پس فارقلیطا چه کسی است که پس از رفتن حضرت مسیح (علیه السلام) می آید و آیا از نظر مسیحیان او آمده است یا خیر؟

نویسنده: حمیدالله رفیعی

پی نوشت ها

[۱] . سوره صف، آیه ۶.

[۲] . انجیل یوحنا، باب ۱۶، آیه های ۱۲و ۱۳.

[۳] . انجیل یوحنا، باب ۱۴،  آیه ۱۶.

[۴] . انجیل یوحنا، باب ۱۴، آیه ۲۶.

[۵] . انجیل یوحنا، باب ۱۶، آیات ۷ – ۱۵.

[۶]. بشارات عهدین، محمد صادقی، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، تهران، ص ۲۳۱.